Philippe Aries (1914–1984), jeden z najwybitniejszych w XX wieku
francuskich mediewistów, był „odkrywcą dziecka” jako tematu badań historycznych.
Niniejsza książka, opublikowana w 1960 roku, stanowi właśnie pionierskie
dzieło w tej dziedzinie, kanon, do którego nadal odwołują się zarówno historycy, jak
i socjologowie. Dzieciństwo bowiem, jak wynika z badań autora, nie jest „naturalną”
formą biologiczną, lecz konstrukcją społeczną dość niedawnego pochodzenia.
Średniowiecze nie znało jeszcze dzieciństwa ani wieku młodzieńczego, bo życie
rodzinne we współczesnym sensie – oparte na intymności i uczuciach – pojawiło się
dopiero w późniejszych stuleciach. Tę tyleż słynną, co radykalną i kontrowersyjną
tezę autor uzasadnia na fascynującym materiale historycznym i ikonograficznym.
„Odkrycie” dziecka miało istotne konsekwencje cywilizacyjne: lawinowy rozwój
edukacji.
Lektura książki jest przy tym pouczająca i pocieszająca, gdyż okazuje się, że
to, co dziś uważamy za przejawy prymitywizmu – brak więzi uczuciowej z dzieckiem i
swoisty „kolektywizm” życia rodzinnego – nie zawsze wynika z ułomności ludzkiej
natury, lecz ma swoją historię, my zaś żyjemy w szczęśliwych czasach odzyskanego –
lub pozyskanego – dzieciństwa.
336 stron, oprawa miękka