Celem podręcznika jest zaprezentowanie i przybliżenie Czytelnikom zagadnień
dotyczących genezy wybranych organizacji międzynarodowych, członkostwa w nich państw,
które łączy większy lub mniejszy stopień zgodności interesów, struktury organizacji
międzynarodowej (składu organów, procedur głosowania, znaczenia decyzji), zdolności
kształtowania przez organizację swojego środowiska. Tak sformułowany cel
pracy odzwierciedlił się w konstrukcji każdego rozdziału. Obok zbadania statutowych
założeń poszczególnych organizacji zawarto w nich analizę ekonomiczną ich
działalności i próbę oceny efektywności podejmowanych decyzji. Praca obejmuje swoim
zakresem przedmiotowym analizę wybranych organizacji międzynarodowych. Kierując się
przyjętym w tym podręczniku kryterium podziału organizacji międzynarodowych, Autorki
starały się uwzględnić w pracy najważniejsze organizacje powszechne, organizacje
finansowe działające w Europie, ważniejsze organizacje o charakterze społecznym,
gospodarczym i wojskowym, organizacje integracyjne, działające na różnych kontynentach
naszego globu, oraz organizację, która kształtuje ceny i rynek surowca strategicznego
dla gospodarki światowej, jakim jest ropa naftowa.
Ogólna koncepcja i struktura pracy zostały podporządkowane przyjętemu zakresowi
przedmiotowemu opracowania.
W rozdziale I przedstawiono w zarysie istotę teoretycznych podstaw organizacji
międzynarodowych, a także genezę organizacji międzynarodowych. Podjęto próbę
klasyfikacji oraz omówiono podstawy prawne istnienia i funkcjonowania organizacji oraz
rodzaje członkostwa państw w organizacjach międzynarodowych. Zmierzano do wykazania,
że główne parametry strukturalne procesu podejmowania decyzji (skład organów,
procedura głosowania, znaczenie prawne decyzji) stanowią istotę działalności
organizacji i określają charakter realizowanych przez nią funkcji. W rozdziale tym omówiono
kwestię podmiotowości prawnej organizacji międzynarodowych, przy czym szczególną
uwagę zwrócono na podmiotowość prawną Wspólnot Europejskich. Wprawdzie integracja
europejska nie jest przedmiotem analizy w niniejszej pracy, jednak Autorki w wielu
miejscach odwołują się do tych organizacji.
W kolejnych rozdziałach przedstawiono wybrane przykłady międzynarodowych
organizacji gospodarczych i ujęto je zgodnie z przyjętą w pracy koncepcją klasyfikacji
organizacji międzynarodowych. W pierwszej części zaprezentowano genezę, cele,
strukturę, funkcje i działalność Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz wybranych
organów i organizacji tworzących System Narodów Zjednoczonych. Następnie zbadano
instytucje o charakterze finansowym - zarówno te o zasięgu globalnym, jak również
regionalnym (Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju
oraz grupę Banku Światowego, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, Europejski Bank
Inwestycyjny). Kolejne rozdziały zawierają analizę Rady Europy i Organizacji Współpracy
Gospodarczej i Rozwoju jako jednych z najbardziej znanych organizacji międzyrządowych o
charakterze koordynacyjnym.
W rozdziałach XI, XII i XIII omówiono Północnoamerykańską Strefę Wolnego
Handlu, Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej i MERCOSUR jako regionalne
organizacje gospodarcze. Instytucję międzyrządową o charakterze wojskowym,
jaką jest Pakt Północnoatlantycki, przedstawiono w rozdziale XIV. W ostatnim rozdziale
zbadano istotę, cele oraz funkcje i kierunki działalności Organizacji Krajów Eksportujących
Ropę Naftową.
Przygotowana praca ma charakter podręcznika, niezbędnego do realizacji celu
dydaktycznego z przedmiotu Organizacje międzynarodowe, w tym przede wszystkim na studiach
ekonomicznych. Autorki starają się jednak uwzględnić pewne ważne aspekty
pozaekonomiczne związane z istnieniem i funkcjonowaniem organizacji międzynarodowych,
dzięki czemu opracowanie może być użyteczne również dla innych Czytelników, np.
studiujących politologię, prawo, socjologię, historię czy geografię.
Opracowanie jest oparte na materiałach źródłowych, polsko i obcojęzycznej
literaturze przedmiotu, źródłach internetowych.
672 strony, twarda oprawa