W niniejszej książce autor
wskazuje na kierunki zmian w dyrektywie o kredycie konsumenckim na tle przekształceń
prawa konsumenckiego w UE. Przedmiotem analizy jest również problem tzw. upadłości
konsumenckiej. Problem ten jest pokazany na przykładzie wybranych rozwiązań krajów członkowskich
- zagadnienie to nie jest wprawdzie na razie przedmiotem regulacji europejskiej, wszelako
istnieje ścisły związek miedzy tendencją regulacji kredytu konsumenckiego oraz
ewentualną potrzebą regulacji upadłości konsumenckiej.
Prof.dr hab. Włodzimierz Szpringer
- profesor SGH (Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie) i UW ( Wydział Zarządzania), zajmuje
się bankowości i prawem bankowym, polityka i prawem konkurencji, a także nowoczesnymi
technologiami, własnościa intelektualną i przemysłową w gospodarce cyfrowej,
problematyką prawną e-commerce, e-banking, e-money.
Spis treści
Wykaz ważniejszych skrótów
Wprowadzenie
Rozdział I. Regulacja rynku
kredytu konsumenckiego
1. Rynek kredytu
konsumenckiego w UE i w Polsce
2. Zagrożenia interesów konsumenta usługi kredytowej
3. Cechy rynku kredytu konsumenckiego - czy istnieje potrzeba regulacji?
4. Perspektywa kontynuacji rozwoju prawa konsumenckiego (czy następuje zmierzch ochrony
konsumenta?)
Rozdział II. Implementacja
dyrektywy o kredycie konsumenckim
1. Kierunki zmian w
projekcie dyrektywy o kredycie konsumenckim
2. Dyskusja nad projektem dyrektywy o kredycie konsumenckim (zmiany wprowadzone przez
Parlament Europejski i odpowiedź Komisji UE)
3. Maksymalna czy minimalna harmonizacja (standaryzacja - alternatywą dla harmonizacji?)
4. Doświadczenia Niemiec w implementacji dyrektywy o kredycie
konsumenckim
5. Polska ustawa o kredycie konsumenckim z 2001 r. oraz projekt noweli
z 2004 r.
Rozdział III. Koncepcja
odpowiedzialnego udzielania kredytu
1. Koncepcja współodpowiedzialności
kredytodawcy i kredytobiorcy (czy "współodpowiedzialność" oznacza
ubezwłasnowolnienie konsumenta?)
2. Odpowiedzialne udzielanie kredytu (nowe koncepcje)
3. Poszerzanie ochrony konsumenta (poręczyciele)
4. Bank a klient w obliczu kredytów trudnych (przeniesienie doświadczeń
ze stosunków: bank - przedsiębiorca na relacje: bank - konsument)
5. Ochrona prywatności a obrót wierzytelnościami
6. Rola agencji informacji kredytowej
7. Rozwój scoringu w świetle Układu Bazylejskiego II
Rozdział IV. Upadłość
konsumencka (przesłanki i koncepcje regulacji)
1. Upadłość konsumencka
(przesłanki regulacji)
2. Upadłość konsumencka (koncepcje regulacji)
3. Upadłość konsumencka w prawie anglosaskim i kontynentalnym
4. Rozwiązania w zakresie sanacji oraz upadłości konsumenckiej
w różnych krajach
4.1. Francja
4.2. Niemcy
4.3. Inne kraje
5. Karty kredytowe a nadmierne zadłużenie konsumenta
6. Projekt ustawy o upadłości konsumenckiej
Rozdział V. Upadłość
konsumencka a kredyt konsumencki
1. Nadmierne oprocentowanie,
odsetki karne, odsetki od odsetek,
regulacja rat miesięcznych
2. Kontekst rodziny konsumenta oraz problem zmiennej stopy procentowej
3. Problem wypowiedzenia umowy, odmowy kredytowania i wcześniejszej spłaty
4. Problematyka nadmiernego oprocentowania - czy celowa jest regulacja lichwy?
4.1. USA
4.2. UE
4.3. Nowe kraje UE (przykład Estonii i Węgier)
4.4. Niedostateczna skuteczność klauzul generalnych (problematyka uzupełniania ogólnych
kryteriów - przepisami szczegółowymi)
Rozdział VI. Ogólne
warunki umów i nieuczciwe klauzule kontraktowe
1. Umowa bank - klient a
wzorce umowne
2. Instytucjonalne formułowanie wzorców umownych (przykład niemiecki)
3. Orzecznicze kształtowanie wzorców umownych (przykład brytyjski)
4. Pozasądowe systemy rozstrzygania sporów konsumenckich
Rozdział VII. Ochrona
konsumenta czy społeczna odpowiedzialność banków (bankowość socjalna)?
1. Perspektywa harmonizacji
prawa umów (autonomia woli czy ochrona słabszych?)
2. Problem społecznej odpowiedzialności banków (social banking)
3. Przykład USA (Community Reinvestment Act)
4. Przykłady pokrzywdzenia konsumentów
5. Kierunki orzecznictwa UOKiK lub Sądu Antymonopolowego
w kontekście działalności banków (parabanków)
Rozdział VIII. Instytucje
kredytowe (banki) a zagadnienie parabanków
1. Parabanki jako kontekst
problemu
2. Pierwsza koncepcja regulacji kredytu konsumenckiego
(problem zezwoleń dla parabanków oraz pośredników kredytowych)
3. Problemy konkurencji ze strony parabanków
4. Pojęcie instytucji kredytowej (banku) w krajach UE (kierunki interpretacji)
5. Pojecie instytucji kredytowej (implikacje dla Polski)
Rozdział IX. Sprzedaż
konsumenckich usług finansowych na odległość (otoczenie regulacyjne)
1. Zasada kraju pochodzenia
dostawcy a problemy ochrony odbiorcy (dyrektywa 2000/31 o handlu elektronicznym a
dyrektywa 2002/65 o sprzedaży konsumenckich usług finansowych na odległość)
2. Dyrektywa o sprzedaży konsumenckich usług finansowych na odległość (ochrona
konkurencji i konsumenta)
3. Sprzedaż kredytu konsumenckiego na odległość oraz poza lokalem firmy (czy podpis
elektroniczny może zastąpić podpis własnoręczny?)
4. Kontekst dyrektywy o handlu elektronicznym (czy można mówić
o nowym ujęciu zasady kraju dostawcy?)
5. Informacja handlowa, reklama, oferta
6. Główne cele ochrony przy sprzedaży na odległość
7. Dyrektywa o sprzedaży poza lokalem przedsiębiorstwa
Rozdział X. Bankowość
elektroniczna (tendencje rozwojowe)
1. Kluczowe problemy
bankowości elektronicznej
2. Perspektywy rozwoju systemów e-banking
3. Elektroniczne zawieranie i realizacja umowy w Polsce (możliwości korzystania z
podpisu elektronicznego)
4. Problemy anonimowości w e-commerce i e-banking
5. Nowy system regulacji komunikacji elektronicznej
Rozdział XI. Bankowość
elektroniczna (niektóre wyzwania prawne)
1. Pasywna a aktywna strona
www
2. Problem prawa właściwego w relacjach B&B i B&C
3. Platformy standaryzacyjne i poole patentowe
4. Pozycja ICANN i konflikty na tle domen
5. "Nadawanie" w Internecie a ochrona praw wyłącznych
6. Bazy danych, "Deep Links", "Meta-tags", Spamming
7. Rozwój narzędzi opartych na komputerowym software
Rozdział XII. Wspólny
rynek finansowy w warunkach nowej gospodarki
1. Banki w obliczu wyzwań
XXI wieku (globalizacja i technologia)
2. Wspólny rynek usług finansowych UE
3. Wpływ Internetu na pośrednictwo finansowe
4. Czy grozi nam "odpośredniczenie"? (wzrost znaczenia usług płatniczych)
5. Obsługa konsumentów oraz małych i średnich firm - szansą dla małych i średnich
banków?
6. Kontekst systemowy wdrażania nowoczesnej technologii (perspektywa dopuszczalności
pomocy publicznej i wprowadzania "usług w ogólnym interesie gospodarczym")
Rozdział XIII. Konkurencja
a regulacja w sektorze bankowym
1. Współpraca na rynku
finansowym a zakaz kartelowy art. 81 TWE
2. Reguły konkurencji a systemy płatnicze
3. Tradycyjne a innowacyjne instrumenty płatnicze
4. Kontrola koncentracji na gruncie rozporządzenia Rady 4064/1989 (wzrost znaczenia
związków pionowych)
Literatura
253 strony
