“Zarządzanie Japońskie. Ciągłość i zmiana” zawiera zbiór artykułów
przygotowanych przez specjalizujących się w tematyce japońskiej autorów o różnych
karierach zawodowych i zainteresowaniach badawczych. Poruszone w książce tematy dotyczą
zarówno społeczeństwa japońskiego, w tym współzależności kultury, systemu
zarządzania i stosunków pracy, jak i uwarunkowań instytucjonalnych mających związek
przede wszystkim z rolą keiretsu i kształtem nadzoru korporacyjnego oraz techniki
zarządzania japońskiego, ze szczególnym uwzględnieniem programu poprawy
produktywności, intraprzedsiębiorczości i koncepcji lean management. Publikacja stanowi
podsumowanie prac Polsko-Japońskiego Centrum Zarządzania działającego przy Katedrze
Teorii Zarządzania Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Została przygotowana we
współpracy z Polską Wytwórnią Papierów Wartościowych SA, która od lat z
powodzeniem wdraża techniki japońskiego zarządzania.
SPIS TREŚCI
Wstęp
Procesy społeczne i kultura a zarządzanie (Piotr Płoszajski)
1. Proces formowania się grup i jego społeczne konsekwencje
2. Kryteria formowania się grup a funkcjonowanie przedsiębiorstwa
3. Proces wewnętrznego spajania grup społecznych
4. Zachowania społeczne: stosunki i zależności międzyludzkie
5. Życie jako niekończąca się sukcesja grzeczności
6. Kulturowe determinanty japońskiego systemu zarządzania
7. Podejmowanie decyzji – system ringi
8. System informacyjny
9. Polityka personalna
Zarządzanie zasobami ludzkimi w japońskich przedsiębiorstwach (Jacek
Miroński)
1. Japoński model zarządzania zasobami ludzkimi
2. Charakterystyczne cechy japońskiego podejścia do pracowników
3. Filozofia działania
4. Ideologia
5. Praktyki zarządcze
6. Dożywotnie zatrudnienie
7. System senioralny
8. Grupowa organizacja pracy
9. Kolektywne podejmowanie decyzji
Zarządzanie zasobami ludzkimi w Japonii. Kultura narodowa a uwarunkowania
społeczne i rynkowe (Marcin Charkiewicz)
1. Wprowadzenie
2. Podstawowe kulturowe determinanty
2.1. Religia i systemy etyczno-filozoficzne a zarządzanie
2.2. Kultura uprawy ryżu i jej wpływ na społeczeństwo
2.3. Wzorzec czasu makimono i jego wpływ na styl przywództwa
2.4. Ie i mura podstawą społeczeństwa
2.5. Człowiek tatemae i jego miejsce w zhierarchizowanym społeczeństwie
2.6. Przeciwieństwa tworzą całość
3. Filary zarządzania zasobami ludzkimi
3.1. Wiedza w organizacjach japońskich
3.2. Ringi, czyli podejmowanie decyzji po japońsku
3.3. “Dożywotnie” zatrudnienie i system awansów
3.4. Rekrutacja i szkolenia
3.5. Związki zawodowe
4. Zmiany w zarządzaniu zasobami ludzkimi w Japonii
4.1. Kulturowo-społeczne przyczyny zmian
4.2. Ekonomiczne przyczyny zmian
4.3. Bezrobocie a “dożywotnie” zatrudnienie i system wynagrodzeń
4.4. Zmiany strukturalne
4.5. Globalizacja
Japoński system corporate governance (Maria Aluchna)
1. Koncepcja nadzoru korporacyjnego
1.1. Pojęcie nadzoru korporacyjnego
1.2. Rdzeń nadzoru korporacyjnego a gospodarka japońska
2. Tradycyjny model japoński
2.1. Struktura własności
2.2. Powiązania kapitałowe
2.3. System finansowy
2.4. Rada dyrektorów
2.5. Pracownicy w japońskim przedsiębiorstwie, czyli model kaisha
3. Miejsce systemu japońskiego na świecie
3.1. Międzynarodowa analiza porównawcza
3.2. Efektywność systemu japońskiego i wyzwania na przyszłość
Keiretsu. Japoński model grupy kapitałowej (Zofia Korbasiewicz)
1. Miejsce keiretsu w gospodarce Japonii
2. Warunki instytucjonalne
3. Rys historyczny
4. Struktura organizacyjno-funkcjonalna keiretsu
4.1. Keiretsu wertykalne
4.2. Keiretsu horyzontalne (międzysektorowe)
5. Finansowanie działalności: bank wiodący
6. Podejmowanie decyzji na poziomie grupy
7. Ewolucja keiretsu
Japońskie techniki zarządzania w polskich przedsiębiorstwach –
doświadczenia Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych SA (Grażyna Aniszewska, Jerzy
Banaś)
1. Specyfika japońskich firm
2. Ogólne założenia HOPP
3. Wdrażanie
4. Efekty wdrażania HOPP
5. Wartości kulturowe a HOPP
6. Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych SA – zarys historii firmy
7. Historia 10 lat programu 5S w PWPW SA
8. Rozwiązania praktyczne
8.1. Wprowadzanie programu 5S do nowych działów
8.2. Utrzymanie i rozwój programu 5S
9. Konieczność rewitalizacji
9.1. Motywacja
9.2. Przywództwo
9.3. Komunikacja
10. Podsumowanie
Załącznik
Strategie doskonalenia procesów oparte na koncepcji lean management (Rafał
Mrówka, Mikołaj Pindelski)
1. Źródło inspiracji
2. Filozofia lean
3. Podstawowe elementy produkcji i świadczenia usług według koncepcji lean
4. Wdrożenie lean management w europejski i amerykański system myślenia o produkcji
i zarządzaniu
5. Budowanie satysfakcji pracowników – doskonalenie procesów organizacji w zakresie
relacji z ludźmi
6. Podsumowanie
Intraprzedsiębiorczość (Marek Laszuk)
1. Istota przedsiębiorczości wewnętrznej
2. Proprzedsiębiorcza kultura organizacyjna
3. Narzędzia zarządzania jako element bezpośrednio oddziałujący na
przedsiębiorczość wewnętrzną
4. Obszary aktywności przedsiębiorczości wewnętrznej
5. Kreowanie przedsiębiorczości wewnętrznej w Polskiej Wytwórni Papierów
Wartościowych SA
Bibliografia
245 stron, B5