Potencjał społeczny
organizacji stanowią ludzie i to, co oni wytwarzają - produkty i usługi do sprzedaży
na zewnątrz przedsiębiorstwa oraz fakty i zdarzenia społeczne, odbierane wewnątrz
przedsiębiorstwa: podpisane umowy, regulaminy, przejawiane postawy akceptacji lub
odrzucenia ważnych obiektów życia organizacji, stosowana wiedza ogólna i zawodowa,
realizowane wartości, bronione przekonania.
Dlatego w pracy tej ukazano
przedsiębiorstwo zdolne do aktywnego zachowania się nie tylko na rynku usług i
towarów, ale również wobec własnych pracowników, którzy są zarówno twórcami i
uczestnikami procesów celowo sterowanych, jak i obiektami oddziaływania i obsługi nie
pośledniejszej niż obsługi należnej każdemu materialnemu urządzeniu. Taką
podstawową usługą wobec pracowników jest kształtowanie właściwego klimatu
organizacyjnego firmy.
Użycie czasownika kształtować
ma wskazywać najpierw jego stronę bierną - jak kształtuje się klimat organizacyjny,
jakie jest tło przedmiotu celowego formowania tego, co stanowi o klimacie
przedsiębiorstwa. W tym drugim znaczeniu zaprezenetowano przejście od obserwacji do
oceny i podejmowania działań służących przyjętej za wartościową jakość życia w
organizacji. Zakładając istnienie określonego porządku aksjologicznego w
przedsiębiorstwie (vide kodeksy etyczne firm) zaakcentowano sprzeciw takiemu
organizowaniu pracy człowieka, której jedyną racją jego obecności w prawnie i
obyczajowo określonej zbiorowości, realizującej cele podzielane przez jej członków,
jest użyteczność i funkcjonalność. Dlatego w postulowaniu kształtowania klimatu
organizacyjnego kierowano się przekonaniem o potrzebie zweryfikowania sensu uczestnictwa
organizacyjnego, którego nieczytelność udaremnia korzystanie z wartości, jakie to
uczestnictwo może przynieść dla jakości nie tylko materialnej życia.
Po rozdziale pierwszym,
wprowadzającym w problematykę badania klimatu jako koncepcji znaczenia uczestnictwa
organizacyjnego, rozdział drugi proponuje spojrzenie na pracownika z punktu widzenia jego
potrzeb w środowisku organizacyjnym, a rozdział następny wskazuje możliwość
realizacji tych potrzeb w określonym układzie stosunków społecznych. Twórcze
uczestnictwo pracowników w organizacji nie jest przekreślone przez podporządkowanie
się decyzjom innych jej członków, o czym mówi analiza transakcyjna zastosowana do
kształtowania stosunków władzy (rozdział czwarty). Szczególne miejsce w tworzeniu
rzeczywistości spolecznej przyznano procesom komunikowania się, zwłaszcza w sytuacjach
trudnych, wymagających negocjowania zakłóconych warunków kooperacji, czemu
poświęcony jest rozdział piąty. W rozdziale szóstym omowiono centralny problem
tworzenia klimatu organizacyjnego, jakim jest zdolność organizacji do zmian,
przystosowania się (również do ludzi) i uczenia się. Rozdział ostatni przedstawia
analizę omówionych procesów i działań na przykładzie dwóch przedsiębiorstw,
będących na drodze przekształceń własnościowych i restrukturyzacji.
240 stron, miękka oprawa