Książka ta zawiera rozwinięcie koncepcji organizacji uczącej się
przedstawionej przez Petera Senge w jego słynnej książce Piąta dyscyplina. Ideę
organizacji uczącej się z pewnością łatwiej opisywać, niż stosować.
Opis nie jest jednak w stanie oddać całego bogactwa tej koncepcji - ujawnia
się ono dopiero w praktyce, wtedy gdy z idei organizacji uczącej się uczyni się swą
własną filozofię działania. Jak osiągnąć ten idealny stan? Niestety, nie ma tu
prostych recept. Pomóc w tym może zapoznanie się z zawartymi w tej książce
informacjami, technikami, analizami i barwnymi przykładami z życia.
Wykorzystanie opisanych tu doświadczeń umożliwi zbudowanie organizacji uczącej
się, czyli takiej, której członkowie świadomie rozwijają pięć dyscyplin:
1. mistrzostwo osobiste - dążenie do ciągłego doskonalenia się,
2. modele myślowe - umiejętność analizy, odrzucenia lub dostosowania
zakorzenionych w nas przekonań, nawyków i odruchów związanych z pracą i z firmą,
3. wspólna wizja - jasno sformułowany i konkretny cel organizacji, znany
wszystkim jej członkom i skłaniający ich do ciągłego uczenia się,
4. zespołowe uczenie się - uznanie zespołu za nośnik potencjału
intelektualnego większego niż łączny potencjał jego pojedynczych członków,
5. myślenie systemowe - zdolność myślenia w kategoriach całości zjawisk,
procesów lub struktur.
Przejrzysty układ i graficzne oznaczenia poszczególnych rodzajów tekstów pozwalają
łatwo odnaleźć potrzebne zagadnienia - od podstaw teoretycznych i definicji używanych
pojęć poprzez praktyczne rady i innowacyjne rozwiązania do ćwiczeń oraz krótkich
recenzji interesujących pozycji książkowych dotyczących organizacji uczących się.
Peter M. Senge - założyciel Systems Thinking and Organizational
Learning Program, współzałożyciel Innovation Associates we Framingham w Massachusetts,
obecnie przewodniczy Society for Organizational Learning - globalnej organizacji
zrzeszającej przedsiębiorców, naukowców i doradców działających na rzecz idei
samodzielnego rozwoju osób i instytucji. Po skończeniu studiów inżynierskich w
Stanfordzie zrobił doktorat na temat dynamiki systemów. Wykłada zarządzanie w
Massachusetts Institute of Technology. W 1999 roku Journal of Business Strategy zaliczył
Petera Senge do grona osób, które w ostatnim stuleciu wywarły największy wpływ na
rozwój strategii biznesowych. Jego teoria organizacji uczących się uznawana jest dziś
za krok milowy w nauce zarządzania. Przedstawił ją w bestsellerze Piąta dyscyplina,
który ukazał się po raz pierwszy w roku 1990, a rozwinął w wydanej cztery lata
później książce Piąta dyscyplina - materiały dla praktyka.
Art Kleiner- dziennikarz, publicysta i autor książek na temat
zarządzania. Zajmuje się również zależnościami między firmą a jej otoczeniem oraz
zagadnieniami z zakresu rozwoju kultury organizacyjnej i technologii. Jest wykładowcą w
New York University oraz prezesem firmy Reflection Learning Associates zajmującej się
doradztwem w zakresie planowania scenariuszowego i organizacyjnego uczenia się.
Charlotte Roberts - publicystka zajmująca się tematyką kultury
przedsiębiorstwa i uczenia się organizacji. Jako znawca tych dziedzin współpracowała
z wieloma firmami i organizacjami - od małych zakładów produkcyjnych przez instytucje
publiczne po firmy zaawansowanych technologii.
Richard B. Ross - psycholog badający procesy uczenia się. Jako
wykładowca i trener zajmuje się sposobami, dzięki którym zarządzanie wiedzą
umożliwia zespołom i całym firmom budowanie wiedzy organizacyjnej i zdobywanie przewagi
konkurencyjnej.
Bryan J. Smith - wybitny specjalista badający od blisko trzydziestu
lat zjawiska przywództwa i innowacji, jeden z prekursorów organizacyjnego uczenia się,
współtwórca wielu narzędzi i metod związanych z tą dziedziną zarządzania.
Doradzał wielu firmom prywatnym, szkołom i szpitalom, instytucjom samorządowym oraz
innym organizacjom publicznym w zakresie poprawy efektywności ich funkcjonowania.
Spis treści:
O autorach
Od czego zacząć?
"Widzę cię"
Dzielenie się wiedzą i uczenie się
Jak czytać tę książkę
Po co budować organizację uczącą się
Po co budować organizację uczącą się (perspektywa dyrektora)
Iść naprzód
Podstawowe pojęcia związane z uczeniem się w organizacji
Koło uczenia się
Pola przywództwa
Wynajdywanie relacji na nowo
Znajdowanie partnera
Pierwsze posunięcia
Myślenie systemowe
Strategie myślenia systemowego
Czego można oczekiwać, praktykując dyscyplinę myślenia systemowego
Jagnię Brownie: uczenie się systematycznego postrzegania świata
Zacząć od opowiadania historii
Język myślenia systemowego: powiązania i pętle
Drzewo genealogiczne archetypów
Detektyw systemów
Wzbogacanie archetypu
Siedem kroków umożliwiających organizacji wyjście z sytuacji patowej
Przejście do modelowania komputerowego
Myślenie systemowe i sporządzanie map procesów - naturalne połączenie
I dokąd teraz?
Mistrzostwo osobiste
Strategie rozwijania mistrzostwa osobistego
Czego można oczekiwać, praktykując dyscyplinę mistrzostwa osobistego
Lojalność wobec prawdy
Potęga wyboru
Innowacje infrastrukturalne sprzyjające mistrzostwu osobistemu
Upowszechnianie mistrzostwa osobistego w Beckman Instruments
Mistrzostwo wewnętrzne
I dokąd teraz?
Modele myślowe
Strategie pracy z modelami myślowymi
Czego można oczekiwać, praktykując dyscyplinę modeli myślowych
Drabina wnioskowania
Równoważenie dociekania i twierdzenia
Recepty na konwersację
Kwestie wprowadzające
Samodzielna praca nad umiejętnościami refleksji i dociekania
Tworzenie scenariuszy
Wewnętrzne doradztwo w firmie Shell
Rachunkowość podwójnej pętli
I dokąd teraz?
Wspólna wizja
Strategie budowy wspólnej wizji
Czego można oczekiwać, praktykując dyscyplinę wspólnej wizji
Projektowanie nadrzędnych idei organizacji
Od czego zacząć budowę wspólnej wizji
List do dyrektora generalnego
List do partnera dyrektora generalnego
Priorytety strategiczne
I dokąd teraz?
Zespołowe uczenie się
Strategie zespołowego uczenia się
Czego można oczekiwać, praktykując dyscyplinę zespołowego uczenia się
Dialog
Gar
Projektowanie sesji dialogowej
Umiejętnie prowadzona dyskusja
Umiejętnie prowadzona dyskusja w firmie Intel
Wspólne podsumowanie
Milczenie
Przekształcenie relacji w obrębie zespołu
Budowa organizacji akceptującej wyjątkowość każdej osoby
Narzędzia do odkrywania stylów uczenia się
Jednoczenie zróżnicowanych ludzi w imię wspólnego celu
Projektowanie strategii uczenia się dla całej firmy
Przywództwo zespołu kierowniczego
I dokąd teraz?
Obszary praktyki
"Nasz program jakości nie działa"
Uwolnić się z pułapki pomiaru
Firma na rzecz środowiska
Szkolenie jako uczenie się
Projekt miejsca pracy
Zawikłana dynamika uczenia się w firmie rodzinnej
Tworzenie uczącego się dziennika
Opieka zdrowotna
Edukacja
Czy wielka agencja rządowa może się uczyć?
List do przyszłego twórcy polityki
Społeczność lokalna jako organizacja ucząca się
Rubieże
Organizacje jako wspólnoty
Połączyć najlepsze z obu światów
Kolacje z fasolą
"Niezależni pracownicy", stabilność zatrudnienia i granice wspólnoty
Robocze zasady budowy wspólnoty
Mikroświaty i laboratoria uczenia się
Gdy organizacja opracowuje teorię siebie samej
Zastosowanie mikroświatów w celu zachęcania do dociekań
Wskazówki dla nabywcy standardowego komputerowego mikroświata
Budowa własnego symulatora lotu dla menedżerów
Gra w produkcję w firmie Du Pont
Stworzyć laboratorium uczenia się - i rzeczywiście je uruchomić
Uwagi końcowe
Zakończenie
Podziękowania
Jak utrzymać kontakt z projektem Materiałów dla praktyka
Autorzy i współautorzy niniejszej książki
Indeks
675 stron, twarda oprawa