Gospodarka światowa od ponad 25 lat boryka się z problemem zadłużenia
zagranicznego, który dotyczy blisko 150 krajów rozwijających się, wywołując w
większości z nich kłopoty z osiągnięciem długotrwałego wzrostu gospodarczego.
Zauważalny jest stały wzrost zadłużenia zagranicznego hamujący wzrost dochodu per
capita. Spada wartość finansowania ze strony międzynarodowych instytucji finansowych.
Bank Światowy oraz MFW zmieniają sposoby rozwiązania problemu zadłużenia w kierunku
promowania reform gospodarczych, programów naprawczych, restrukturyzacji zadłużenia,
inicjatyw dotyczących indywidualnych rozwiązań, np. dla krajów HIPC oraz prób
określenia tolerowanego poziomu zadłużenia.
Głównym celem książki jest próba ukazania zadłużenia zagranicznego
jako bariery rozwoju gospodarczego oraz wyjaśnienia z czego wynika niska skuteczność
metod walki z problemem zadłużenia stosowanych w krajach rozwijających się.
Chodzi również o wyjaśnienie roli, jaką w przezwyciężaniu tego problemu
pełnią MIF, tj. Grupa Banku Światowego, MFW, OECD oraz Klub Paryski i Londyński. W
książce podjęto także próbę określenia, w jakich okolicznościach zadłużenie
zagraniczne staje się barierą rozwoju gospodarczego i w jakich może być czynnikiem
wspierającym rozwój gospodarczy, a także czy istnieją inne drogi przezwyciężenia
problemu zadłużenia zagranicznego w krajach rozwijających się.
Spis treści
Wprowadzenie
Wykaz skrótów
Rozdział 1. Problem zadłużenia zagranicznego krajów rozwijających się
1.1. Problem zadłużenia i kraje zadłużone
1.2. Ewolucja problemu zadłużenia zagranicznego krajów rozwijających się
1.3. Istota kryzysu zadłużenia
1.4. Podsumowanie
Rozdział 2. Teoretyczne ujęcia zadłużenia zagranicznego
2.1. Model wzrostu gospodarczego w warunkach zadłużenia zagranicznego D. Cohena i J.
Sachsa
2.2. Modele polityki ekonomicznej nastawione na obsługę zadłużenia
2.2.1. Model spłaty długu zagranicznego K. Stanka
2.2.2. Model obsługi długu zagranicznego A.M. Husaina
2.3. Model restrukturyzacji zadłużenia zagranicznego E. Helpmana
2.4. Optymalny walutowy portfel zadłużenia zagranicznego S. Claessensa
2.5. Efekty nawisu i wypychania
2.6. Model redukcji długu zagranicznego W. Easterley'ego
2.7. Podsumowanie
Rozdział 3. Strategie i koncepcje rozwiązania światowego kryzysu
zadłużenia
3.1. Ewolucja strategii rozwiązania problemu zadłużenia
3.1.1. Strategia maksymalizacji spłat zadłużenia zagranicznego
3.1.2. Strategia wspierania wzrostu gospodarczego
3.1.2.1. Plan J.A. Bakera
3.1.3. Strategia wspierania wzrostu gospodarczego, redukcji długu i określania
tolerowanego poziomu zadłużenia zagranicznego
3.1.3.1. Plan N.F. Brady'ego
3.1.3.2. Próby określenia tolerowanego poziomu zadłużenia zagranicznego w ramach
Inicjatywy HIPC
3.2. Inne koncepcje rozwiązania światowego kryzysu zadłużenia
3.2.1. Koncepcje zwiększenia dopływu kredytów zagranicznych
3.2.2. Koncepcje redukcji zadłużenia zagranicznego
3.2.3. Koncepcje kompleksowego rozwiązania problemu zadłużenia zagranicznego
3.3. Podsumowanie
Rozdział 4. Rola międzynarodowych instytucji finansowych w przezwyciężeniu
kryzysu zadłużenia
4.1. Rola Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ)
4.2. Rola Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW)
4.3. Działalność Grupy Banku Światowego
4.4. Wspólne inicjatywy Międzynarodowego Funduszu Walutowego i Banku Światowego
4.5. Rola Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD)
4.6. Działalność Klubów Paryskiego i Londyńskiego
4.7. Podsumowanie
Rozdział 5. Polityka krajów wierzycielskich wobec krajów zadłużonych
(Konsensus Waszyngtoński)
5.1. Ewolucja polityki Stanów Zjednoczonych oraz krajów Europy Zachodniej - zmiany w
gospodarce światowej w latach 70. i 80.
5.2. Tendencje stóp procentowych na rynkach krajów rozwiniętych i polityka kredytowa a
problem zadłużenia
5.3. Wpływ polityki handlowej krajów rozwiniętych na przychody eksportowe i
możliwości obsługi zadłużenia przez kraje rozwijające się
5.4. Polityka Stanów Zjednoczonych a problem zadłużenia zagranicznego krajów
rozwijających się
5.5. Podsumowanie
Rozdział 6. Rezultaty polityki krajów wierzycielskich w zakresie strategii
rozwiązania problemu zadłużenia w krajach zadłużonych w latach 1990-2005
6.1. Program N.F. Brady'ego
6.2. Programy dostosowań strukturalnych (SAF/ESAF)
6.3. Wyniki realizacji Inicjatywy HIPC w grupie wysoko zadłużonych najbiedniejszych
krajów rozwijających się w latach 1996-2004
6.4. Zmiany klasyfikacji zadłużenia w krajach wysoko, średnio i nisko zadłużonych w
latach 1999-2005
6.5. Podsumowanie
Rozdział 7. Zadłużenie zagraniczne jako czynnik hamu|ący rozwój
gospodarczy
7.1. Zróżnicowanie gospodarcze krajów rozwijających się a możliwości ich
rozwoju
7.1.1. Struktura produkcji krajowej i jej zmiany
7.1.2. Różnice w dynamice wymiany handlowej i warunkach jej realizacji
7.1.3. Wpływ wymiany handlowej na import kapitału zagranicznego
7.2. Czynniki określające wysokość nakładów ponoszonych na rozwój gospodarczy w
krajach zadłużonych
7.2.1. Rola eksportu
7.2.2. Nakłady krajowe na rozwój gospodarczy
7.2.3. Rola kapitałów długoterminowych (w tym BIZ)
7.2.4. Wpływ kosztów obsługi i długu
7.2.5. Odpływ kapitałów z rynków krajów rozwijających się
7.3. Zadłużenie zagraniczne a rozwój gospodarczy krajów zadłużonych - podsumowanie
badań empirycznych
7.3.1. Zadłużenie jako bariera rozwoju gospodarczego
7.3.2. Zadłużenie zagraniczne jako czynnik wspierania wzrostu gospodarczego
7.4. Podsumowanie
Zakończenie
Bibliografia
298 stron, B5, miękka oprawa