Innowacje i luka technologiczna w gospodarce globalnej opartej na wiedzy.
Strukturalne i makroekonomiczne uwarunkowania
Motywacją autora do podjęcia badań prezentowanych w tej pracy było
dążenie do integracji różnych sposobów podejścia do zagadnienia luki technologicznej
występujących w literaturze, dla powiązania koncepcji luki technologicznej z
koncepcjami konwergencji i dyfuzji technologii w kontekście globalizującej się
gospodarki opartej na wiedzy.
W tym celu wydawało się niezbędne uzupełnienie dotychczasowych podejść
przeważnie ogólnych i agregatowych o spojrzenie z perspektywy strukturalnego
zróżnicowania sektorowego technologii produkcji, opartych na odmiennych mechanizmach
innowacyjnych. Wykorzystano tu technologiczną taksonomię Pavitta wyróżniającą grupy
gałęzi przemysłu różniące się źródłami powstawania nowej wiedzy asymilowanej we
wdrażanych w danym sektorze innowacjach. Rozróżnienie to pomaga uchwycić istotę
mikroekonomicznego mechanizmu innowacji i dyfuzji technologii w poszczególnych sektorach
przemysłu, oraz pozwala na lepsze zrozumienie dynamiki luki technologicznej w skali
międzynarodowej.
Spis treści:
Wprowadzenie
Część I.
LUKA TECHNOLOGICZNA W GOSPODARCE GLOBALNEJ
l. Technologia w teorii handlu międzynarodowego
2. Teoretyczne modele luki technologicznej w handlu międzynarodowym
2.1. Ricardiański model luki technologicznej - przewagi względne
2.1.1. Strona popytowa w wariancie neoklasycznym
2.1.2. Strona popytowa w wariancie keynesowskim
2.2. Dynamiczny model ricardiański w ujęciu sektorowym: konwergencja i dyfuzja
2.3. Model cyklu produktu - przewagi absolutne
2.3.1. Model Krugmana
2.3.2. Model DolIara
2.4. Endogeniczny model luki technologicznej
2.5. Podsumowanie
3. Luka technologiczna w gospodarce globalnej: modele empiryczne
3.1. Od luki produktywności do luki technologicznej
3.2. Sektorowa specyfika innowacji: taksonomia K. Pavitta
3.3. Innowacje produktowe a japoński model sektorowego wzrostu Ozawy
3.4. Różnice sektorowe a alternatywne teorie luki technologicznej
3.5. Ścieżki rozwoju technologicznego w gospodarce zamkniętej i otwartej
3.6. Cykl życia produktu jako mechanizm dyfuzji technologii
3.7. Odwrócony cykl życia produktu jako mechanizm absorpcji technologii
3.8. Globalizacja innowacji i fragmentaryzacja procesu produkcji
4. Dynamika luki technologicznej: specjalizacja i konwergencja
4.1. Luka technologiczna a specjalizacja w handlu i technologii
4.2. Technologiczne zmiany specjalizacji handlowej w gospodarce światowej
4.3. Hipoteza Gerschenkrona w ujęciu sektorowym
4.4. Luka technologiczna i konwergencja w Europie Środkowo-Wschodniej
4.4.1. Metodologia analizy empirycznej
4.4.2. Ewolucja specjalizacji handlowej w sektorach Pavitta
4.4.3. Konwergencja (sigma) sektorowa specjalizacji handlowej
4.4.4. Konwergencja beta a luka technologiczna: hipoteza Gerschenkrona
4.4.5. Technologia a konkurencyjność eksportowa w sektorach Pavitta
4.4.6. Podsumowanie: konwergencja a czynniki konkurencyjności
Część II.
DYFUZJA TECHNOLOGII I ZMIANY PRODUKTYWNOŚCI
l. Innowacje i dyfuzja technologii z perspektywy teorii wzrostu
1.1. Smith kontra Rae, czyli Solow a nowa teoria wzrostu i handlu
1.2. Innowacje, wzrost a luka technologiczna: model Fagerberga
2. Luka technologiczna, innowacje i doganianie (catching up)
2.1. Formalne modele hipotezy Gerschenkrona
2.2. Model Verspagena: luka i doganianie z efektem Kaldora
2.3. Stiglitz: zdolności absorpcji technologii w procesie doganiania
3. Luka technologiczna a dyfuzja i absorpcja
3.1. Dyfuzja w skali mikroekonomicznej
3.2. Dyfuzja z perspektywy makroekonomicznej
3.3. Dyfuzja w skali międzynarodowej: badania empiryczne
4. Dyfuzja technologii w polskim przemyśle przetwórczym
4.1. Zmodyfikowany model Helpmana/Kellera
4.2. Dane panelowe i model empiryczny
4.3. Wyniki estymacji modelu
4.4. Wnioski w kontekście badań konwergencji i konkurencyjności
Część III.
DYNAMIKA LUKI TECHNOLOGICZNEJ A MAKROEKONOMICZNA ABSORPCJA
l. Makroekonomiczne uwarunkowania procesów innowacyjnych
1.1. Makroekonomiczne niestabilności a innowacje i bariera płynności
1.2. Schumpeter kontra Schmookler: technologiczne pchanie czy popytowe ssanie
1.3. Innowacje a inwestycje: nieliniowe relacje (1)
1.4. Innowacje a inflacja: nie liniowe relacje (2)
1.5. Innowacje a oszczędności: nieliniowe relacje (3)
2. Innowacje dylematem polityki makroekonomicznej
2.1. Kraj doganiający (atecomer) i jego makroekonomiczne dylematy
2.2. Absorpcja makroekonomiczna: kumulatywny wzrost a luka technologiczna
3. Badanie empiryczne makroekonomicznych uwarunkowań innowacji i luki
technologicznej
3.1. Model absorpcji innowacji: metodologia i dane analizy panelowej
3.2. Płynność makroekonomiczna a innowacje
3.3. Popyt makroekonomiczny a innowacje
3.4. Podażowy model technologicznego pchania
3.5. Podsumowanie i wnioski dla makroekonomistów
Zakończenie
Bibliografia
400stron, A5, oprawa twarda
