Obiektem zainteresowań autora jest poziom mikro – rola i funkcjonowanie
mafii rosyjskiej w środowisku drobnej i średniej przedsiębiorczości.
W tym względzie jest to praca oryginalna i niezwykle potrzebna do
zrozumienia przekształceń, jakie dokonały się w Rosji po upadku komunizmu.
Autor prowadził swoje badania terenowe w mieście Perm położonym na zamożnym Uralu.
Perm jest miastem przemysłowym, gdzie przejście do gospodarki rynkowej dokonało się
stosunkowo szybko. Jest to miasto o wysokim poziomie przestępczości, w tym
przestępczości zorganizowanej. Następnym warunkiem pojawienia się w Permie zjawiska
podobnego do mafii sycylijskiej jest dobrze rozwinięta podkultura świata przestępczego.
Podkultura ta obejmowała specyficzny dla tego środowiska język, normy zachowania,
sposób ubierania się, rytuały inicjacji, hierarchię i ścisłą, bezwzględnie
egzekwowaną dyscyplinę. Varese analizuje stosunki między mafijnymi grupami, a także
konkurencję ze strony innych grup na rynku usług ochroniarskich, przede wszystkim
Czeczenów i Kozaków, a także relacjami między mafią a przedstawicielami aparatu
państwa.
Książka dobrze ilustruje skalę przemocy jako narzędzia ekonomicznego w
rosyjskiej gospodarce. Odnosi się wrażenie, że rynek „ochrony” jest podzielony na
segmenty: mafia specjalizuje się w dostarczaniu „ochrony” małym i średnim firmom,
gdy duży biznes oraz przedsiębiorstwa prowadzone przez osoby rekrutujące się z
kręgów władzy chronione są przez firmy działające na styku oficjalnych instytucji
państwa i sektora prywatnego. Pokazuje to w sposób wyrazisty specyfikę państwa
rosyjskiego, którego instytucje opanowane są przez wąską, uprzywilejowaną grupę
„swoich”, pasożytującą na większości społeczeństwa. Uderza zwłaszcza
powszechność odczucia wśród drobnych przedsiębiorców, że zagrożenie ze strony
zorganizowanej przestępczości sensu stricte jest mniejsze niż ze strony różnych
instytucji państwowych. Książkę Varese cechuje rzetelność metodologiczna oraz wiedza
teoretyczna. Zawiera ogromnie dużo mało znanych informacji na temat życia
społeczeństwa rosyjskiego z perspektywy, o której wiemy niewiele.
368 stron, oprawa twarda