Niccolo Machiavelli uchodzi za zimnego i wyrachowanego mistrza intrygi
politycznej. Zasada „cel uświęca środki”, przyzwolenie na wszelkie okrucieństwo,
usprawiedliwienie krętactw i wiarołomstwa, pochwała despotycznych i tyrańskich
rządów – to w powszechnym przekonaniu wkład włoskiego myśliciela w tradycję
polityczną.
Książka Maurizio Viroliego Uśmiech Machiavellego pozwala się
przekonać, jak bardzo jednostronna i niesprawiedliwa jest to opinia.
Autor prezentuje postać florenckiego humanisty na barwnym tle politycznego zamętu
panującego w Italii na przełomie XV i XVI wieku. Wielką zaletą książki jest to, że
wyraźnie zafascynowany osobowością Machiavellego autor we wzorowy sposób łączy
zgodną z wszelkimi regułami sztuki historycznej naukową skrupulatność z pisarskim
talentem. Viroli w przejrzysty sposób prezentuje kształtowanie się koncepcji
politycznych i filozoficznych włoskiego humanisty, ich nierozerwalny związek z jego
działalnością jako męża stanu.
Myśl Machiavellego rodzi się w świecie nieustannie zmieniających się sojuszy między
włoskimi książętami, bezpardonowo rywalizującymi o władzę z papiestwem. Pozorny
brak skrupułów okazuje się realistyczną odpowiedzią na wyzwania niespokojnej epoki.
Jednak ten chłodny analityk mechanizmów władzy jest jednocześnie utajonym idealistą,
patriotą marzącym o zjednoczeniu Włoch pod berłem Medyceuszy, a pod maską cynika
kryje się wyrafinowany pisarz wrażliwy na kobiece wdzięki. Osobista perspektywa, z
której Viroli portretuje swojego bohatera, sprawia, że nie sposób oderwać się od
książki prezentującej obfitą w dramatyczne zwroty i pełną paradoksów biografię.
Spis treści:
Wstęp
1. Maska i twarz
2. Znaczące epizody
3. Narodziny Republiki i śmierć proroka
4. Zupełnie wyjątkowy sekretarz
5. Szersze horyzonty
6. Rozsierdzona małżonka i fascynujący książę
7. Wielki teatr polityki
8. Historia nauczycielką chętnych do nauki
9. Zamysł wielki, może zbyt wielki
10. Zawistni Florentczycy i papież-wojownik
11. Misja u cesarza i zdobycie Pizy
12. Oznaki nadciągającej burzy
13. Śmierć Republiki
14. Śmiech przez łzy
15. Pozory życia
16. Książę i miłość
17. Komedia życia
18. Smak historii
19. O mnichach, piekle i diabłach
20. Ostatnie miłości
21. Po raz ostatni w pałacu Signorii i w polu
22. Kochać ojczyznę bardziej niż własną duszę
Kalendarium ważniejszych wydarzeń we Włoszech w latach 1494-1527
Wykaz skrótów
Bibliografia
Spis ilustracji
Indeks osób
332 strony, oprawa twarda z obwolutą
