We współczesnych stosunkach międzynarodowych państwo znajduje się pod
presją wielu oddziałujących nań procesów, jak globalizacja, integracja, modernizacja,
prawa człowieka czy demokratyzacja. Prowadzą one do transformacji funkcji
państw, do zmiany jego relacji z aktorami niepaństwowymi, których znaczenie wzrasta.
Czy oznacza to jednak, że państwo znajduje się w kryzysie, czy można mówić o utracie
znaczenia czy wręcz zaniku państwa i utracie suwerenności? W jakim stopniu specyfika
państw oraz ich ogromna różnorodność wymykająca się wszelkim uogólnieniom i
utrudniająca ich precyzyjną klasyfikację znajduje właściwy refleks w formułowanych
teoriach? Oto niektóre z pytań badawczych podejmowanych w tej publikacji.
Spis treści:
Edward Haliżak
Ujęcie roli państwa w ekonomii politycznej stosunków międzynarodowych
1. Pojęcia i geneza ekonomii politycznej stosunków międzynarodowych
2. Metodologiczny status EPSM
3. O dyskursie na temat państwa na gruncie EPSM
Stanisław Bieleń
Państwa w stanie kryzysu i upadku?
1. Relatywizm w postrzeganiu państwa narodowego
2. Groźba imperializacji świata
3. Groźba upadku państw
Mirosław Sułek
Parametry potęgi (siły) państw - stale czy zmienne?
1. Natura stosunków międzynarodowych
2. Pojęcie siły (potęgi) państw
3. Władza i jej oblicza
4. Kryteria siły - stałe czy zmienne - próba podsumowania
Agnieszka Bógdał-Brzezińska
Mocarstwowość w teorii stosunków międzynarodowych
1. Korzenie mocarstwowości. Historia pojęcia
2. Definicje mocarstwowości
3. Kryteria mocarstwowości
4. Typologie mocarstw
5. Wojna a mocarstwowość. Wojny hegemoniczne
6. Formy wpływu mocarstwowego. Dominacja, prymat, hegemonia
7. Soft power a mocarstwowość podmiotów niepaństwowych
Bolesław Balcerowicz
Instrumenty wojskowe w polityce państwa
1. Siły zbrojne - definicja, funkcje, role
2. Funkcja wewnętrzna
3. Funkcja zewnętrzna
4. Użycie sił zbrojnych w operacjach wojennych i niewojennych
5. Suwerenność państwa nad siłami zbrojnymi
Dariusz Popławski
Perspektywy państw neutralnych w XXI wieku
1. Erozja wieczystej neutralności
2. Państwa postneutralne w Unii Europejskiej
3. Polityka neutralności poza Unią Europejską
II. PAŃSTWO W PROCESIE GLOBALIZACJI, INTEGRACJI, MODERNIZACJI
Janusz Symonides
Państwo w procesie globalizacji
1. Czy globalizacja prowadzi do kryzysu i utraty znaczenia państwa?
2. Zmieniające się relacje między państwami a innymi uczestnikami stosunków międzynarodowych
3. Debata dotycząca suwerenności
4. Miejsce państwa w prognozach międzynarodowych
Stanisław Parzymies
Państwo w procesie integracji europejskiej
1. Państwo w teorii integracji regionalnej
2. Państwo w praktyce integracji europejskiej
3. Konkluzje
Paweł J Borkowski
Państwo w świetle wybranych teorii integracji - przyczynek do rozważań o roli państwa
we współczesnej Europie
1. Definiowanie integracji - miejsce i rola państw
2. Państwo a dynamika procesu integracyjnego
3. Wybrane teorie integracji - miejsce państwa
4. Wnioski
Anna Wróbel
Między wolnym handlem a protekcjonizmem: rola państwa w procesie liberalizacji
międzynarodowej wymiany usług
1. Polityka protekcjonizmu
2. Polityka liberalizacji międzynarodowego handlu usługami
3. Podejście globalne i regionalne w likwidacji protekcjonizmu w handlu usługami
Krzysztof M. Księżopolski
Działania państw podejmowane w celu zapewnienia bezpieczeństwa ekonomicznego
1. O bezpieczeństwie ekonomicznym
2. O działaniach państw
3. O skuteczności
Kamila Pronińska
Strategie bezpieczeństwa energetycznego państwa na przykładzie wybranych krajów UE
1. Kształtowanie strategii bezpieczeństwa energetycznego państwa -
definiowanie zagrożeń i poszukiwanie odpowiedzi
2. Charakter uczestnictwa państwa na międzynarodowym rynku energetycznym jako
determinant strategii bezpieczeństwa energetycznego na przykładzie stosunków krajów UE
z Rosją
3. Strategie bezpieczeństwa energetycznego krajów UE w kontekście uzależnienia od
dostaw rosyjskich surowców - trzy studia przypadku
III. SPECYFIKA REGIONALNA I USTROJOWA
Jan Rowiński, Józef Pawłowski
Specyfika i tradycje państwa w Azji Wschodniej na przykładzie Chin
1. Specyfika, tradycje, miejsce i rola państwa w Chinach
2. Odmienne wizje koncepcji państwa i sprawowania władzy w Chinach (poglądy i wizja:
konfucjańska i legi stów)
3. Porównanie konfucjańskich i legistycznych koncepcji i poglądów na istotę
"państwa" w zakresie filozofii politycznej i metod praktycznego nim rządzenia
4. Narodziny państwa totalitarnego w Chinach:
5. U źródeł symbiozy obu koncepcji państwa konfucjanizmu i legizmu
6. O specyficznych cechach maoistowskiego totalitaryzmu i źródłach jego załamania
7. ChRL w procesie posttotalitarnej transformacji (1978-2008). Wstępna próba ocen
8. Państwo chińskie w teorii i praktyce stosunków międzynarodowych
Jakub Zajączkowski
Wizja państwa w indyjskiej teorii i praktyce politycznej
1. Pojęcie "państwo" w indyjskiej tradycji politycznej
2. Wizja państwa indyjskiego po uzyskaniu niepodległości - uwarunkowania, założenia,
cele
3. Uwarunkowania i przesłanki indyjskiej wizji państwa u progu XXI wieku
4. Indie u progu XXI wieku - istota i charakter
5. Koncepcja państwa w indyjskiej myśli i praktyce politycznej - próba oceny i
perspektywy
Marcin Florian Gawrycki
Specyfika, tradycje i formy państw w Ameryce Łacińskiej
1. Tożsamość narodowa a ksztahowanie się państw w Ameryce Łacińskiej
2. Specyfika i problemy latynoamerykańskich państw
3. Caudillismo - klucz do zrozumienia specyfiki latynoamerykańskich państw
Wiesław Lizak
Państwo w Afryce
1. Państwa afrykańskie - geneza i specyfika
2. Efektywność instytucji państwowych
3. Afrykańskie państwa "w stanie upadku"
392 strony, oprawa miękka
