Książka przedstawia dzieje Tybetu, począwszy do czasów imperium
tybetańskiego i wprowadzenia buddyzmu, przez epokę dalajlamów i chińską okupację,
aż po czasy współczesne. Autorka po mistrzowsku łączy opis religii i kultury
tego kraju z rozważaniami na temat jego historii politycznej. Podkreśla przy tym fakt,
że Tybet przez długi czas nie pozostawał krajem izolowanym przez swoje otoczenie od
reszty świata, lecz wprost przeciwnie – łączyły go różnego rodzaju związki z
Chinami, Azją Środkową i Indiami. Tybet. Zarys historii stanowi lekturę obowiązkową
dla wszystkich tych, których interesuje fascynujący kraj położony na Dachu Świata.
Karénina Kollmar-Paulenz jest profesorem religioznawstwa Uniwersytetu
w Bernie i autorką licznych publikacji z zakresu historii kultury i religii Tybetu oraz
Mongolii.
Spis treści:
Przedmowa
Wstęp
(Terytorium; Ludy i języki; Badania nad Tybetem; Tybet zmitologizowany)
Rozdział I. Wielkie Królestwo Tybetu (VII - IX w.)
(Europejskie epoki historyczne a historia Tybetu; Powstanie dynastii Yarlung;
Władca i bóstwo gór: boskie początki; Songtsen Gampo, pierwszy historyczny władca;
Ekspansja królestwa Tybetu; Niespokojny VIII wiek; U szczytu potęgi: królestwo za
panowania Trisonga Detsena; Buddyzm jako "religia państwowa": Tybet pod koniec
VIII wieku; Miejscowi specjaliści religijni; Buddyjski mędrzec jako bohater kulturowy;
Pierwszy buddyjski klasztor; Debata w Samye: buddyzm indyjski czy chiński?;
Tybetańsko-chiński układ z 821/822 roku; Koniec dynastii Yarlung; Tybet w pierwszym
tysiącleciu: znaczenie polityczne i kontakty kulturowe w kontekście eurazjatyckim)
Rozdział II. Instytucjonalizacja buddyzmu i tybetańska tożsamość (X-XII w.).
(Powstanie lokalnych księstw; odrodzenie buddyzmu w zachodnim Tybecie; Tybet
Wschodni; Sytuacja polityczna w XI wieku; Buddyzm tybetański: miedzy tradycją
monastyczną a tantryczną; Polityka i religia w XI i XII wieku; Mnisi, mniszki i
"szaleni święci"; Tybet - kraj mnichów?; Religia bon; Dzieje Tybetu jako mit:
okres Wielkiego Królestwa jako paradygmat tożsamości kulturowej)
Rozdział III. Tybet pod władzą Mongołów (XIII-XIV w.)
(Azja Środkowa w XIII wieku: Mongołowie; Najazd Mongołów w 1240 roku;
Włączenie Tybetu do imperium mongolskiego; Wzrost znaczenia zakonu sakyapa pod władzą
mongolską; Rządy lokalne i administracja za czasów dynastii Yuan; Przeciwnik sakyapy:
rewolta zakonu drigungpa; Koncepcja reinkarnacji; Kanonizacja autorytetu religijnego;
Reakcja na panowanie mongolskie; Tybetańskie dążenia do niepodległosci: wyłonienie
się klanu phagmodrupa)
Rozdział IV. Epoka dalajlamów (XV-XIX w.)
(Tsongkhapa i gelugpa; Stosunki z Chinami za panowania dynastii Ming; Książęta
z Rinpung; "Ocean Mądrości" i "Król religii"; Mongolski dalajlama;
Walka o hegemonię między Tybetem Zachodnim a Środkowym; "Wielki" Piąty
Dalajlama; Instytucja dalajlamów; Lhasa jako centrum polityczne i religijne; Regent
Sanggye Gyatso; Dalajlama - lekkoduch i autor pieśni miłosnych; Utrata tybetańskiej
niepodległości; Rządy Pholhane; Europejczycy w Tybecie; Wojna z Gurkhami w latach
1788-1792; Tybet w XIX wieku; Ruch Rime; 13. Dalajlama; "Wielka Gra";
"Ekspedycja" Younghusbanda; Chińskie reakcje)
Rozdział V. Niezależny Tybet przed 1950 rokiem
(Powrót 13. Dalajlamy; Próby modernizacji; Konferencja w Simli; Panczenlama i
Dalajlama; Lata regencji; Gendun Chophel - droga Tybetu ku nowoczesności)
Rozdział VI. Pod chińskim panowaniem - Tybet po roku 1950
(Sytuacja polityczna po II wojnie światowej; Wkroczenie Armii
Ludowo-Wyzwoleńczej; Siedemnastopunktowe porozumienie; Pierwsze lata pod chińskim
panowaniem; Powstanie 1959 roku i ucieczka Dalajlamy; Reformy i Rewolucja Kulturalna -
zniszczenie dziedzictwa kulturowego; Lata osiemdziesiąte; Obecna sytuacja Tybetańczyków
w Tybetańskim Regionie autonomicznym
Rozdział VII. Tybet na wygnaniu
("Little Lhasa" - zachowywanie tradycji; Chińska Republika Ludowa i
plan pokojowy Dalajlamy; Konflikt o bóstwo ochronne Dorje Shugden; Między tradycja a
nowoczesnością - ciągłość tybetańskich interpretacji)
Dodatek
230 stron, oprawa miękka
