Starcie Związku Sowieckiego z nazistowskimi Niemcami miało decydujące
znaczenie dla ostatecznego zwycięstwa Sprzymierzonych nad Hitlerem. Długotrwałe,
niezwykle krwawe i prowadzone na gigantyczną skalę zmagania na lądzie, toczące się
nieprzerwanie od roku 1941 do roku 1945, miały zdecydowanie odmienny charakter, niż
walki na innych frontach drugiej wojny światowej.
Rosjanie walczyli stosowali odrębną, niezależną strategię, ponosząc zarazem
straty znacznie większe niż pozostali uczestnicy wojny.Tymczasem Niemcy zaplanowali i
prowadzili kampanię w Rosji jako jedyną w swoim rodzaju „wojnę na unicestwienie”.
Spoglądając na zagadnienie z perspektywy epoki postkomunistycznej, czasów, w
których zimna wojna należy już do przeszłości, Evan Mawdsley w pełni wykorzystuje
bogactwo nowych opracowań i materiałów źródłowych, tworząc opowieść, która jest
zarazem przenikliwa i wielowątkowa, dając Czytelnikowi jasny i przejrzysty obraz
gigantycznego konfliktu zbrojnego.
Ta miarodajna, nowatorska i przystępna książka wnosi ogromny wklad w
historiografię zmagań sowiecko-niemieckich. To znakomita lektura dla tych, którzy chca
zrozumieć dlaczego Stalin zwyciężył, a Hitler poniósł klęskę.
Geoffrey Roberts, The Times Higher
Evan Mawdsley urodził się w Wielkiej Brytanii w roku 1945, zaledwie
sześć tygodni po tym, jak Armia Czerwona zdobyła Reichstag. Obecnie jest profesorem
historii powszechnej na uniwersytecie w Glasgow w Szkocji oraz autorem wielu
książek i artykułów o politycznej i militarnej historii Rosji, między innymi
The Russian Revolution and the Baltic Fleet, The Russian
Civil War, The Stalin Years.
Spis treści:
1. WOJNA HITLERA
WSTĘP
HITLER POSTANAWIA ZAATAKOWAĆ ROSJĘ
Hitler i niemieckie dowództwo naczelne
Ogólna strategia Niemiec
NAZISTOWSKA WOJNA NA UNICESTWIENIE
ŚWIAT STALINA
Stalin i sowieckie Dowództwo Naczelne
ZSRS a wielkie mocarstwa
ZSRS i jego sąsiedzi
WNIOSKI
2. PRZYGOTOWANIA I WYOBRAŻENIA
PRZEWAGA MILITARNA NIEMCÓW
Dowodzenie i doktryna wojenna
Struktura organizacyjna sił zbrojnych
Sprzęt wojskowy
Personel
ELEMENT ZASKOCZENIA
Niemieckie przygotowania i sowiecki wywiad
Sowieckie plany wojenne
BŁĘDY NIEMIECKIEJ STRATEGII I WYWIADU
Ułuda rychłego zwycięstwa
Wojna na wyczerpanie
WNIOSKI
3. OPERACJA „BARBAROSSA” (CZERWIEC – WRZESIEŃ 1941 ROKU)
ZAGŁADA SIŁ POWIETRZNYCH ARMII CZERWONEJ
BIAŁORUŚ I SMOLEŃSK: NIEMIECKA GRUPA ARMII „ŚRODEK”
Zwycięstwa niemieckie na Białorusi
Przyczyny sowieckiej porażki
Bitwa pod Smoleńskiem
Hitler spogląda na flanki
PIERWSZA BITWA O UKRAINĘ: NIEMIECKA GRUPA ARMII „POŁUDNIE”
Zwycięstwa Niemców na Zachodniej Ukrainie
Klęski Sowietów pod Humaniem i Kijowem
PAŃSTWA BAŁTYCKIE I LENINGRAD: NIEMIECKA GRUPA ARMII „PÓŁNOC”
Zwycięstwa Niemców nad Bałtykiem
Początek blokady Leningradu
WNIOSKI
4. MOSKWA I KONIEC OPERACJI „BARBAROSSA” (PAŹDZIERNIK – GRUDZIEŃ 1941
ROKU)
BITWA POD WIAŹMĄ I BRIAŃSKIEM
Zwycięstwo Niemców
Przyczyny sowieckiej klęski
WOJNA IDEOLOGICZNA: ŻYDZI ROSYJSCY I SOWIECCY JEŃCY
Holokaust w ZSRS
Los sowieckich jeńców wojennych
BITWA O MOSKWĘ
Sowieci kontratakują
Przyczyny niemieckiej porażki
Stalin, Żukow i Armia Czerwona
WNIOSKI
5. PIERWSZA SOWIECKA OFENSYWA, GRUDZIEŃ 1941 – MAJ 1942
CENTRALNY TEATR DZIAŁAŃ
Sowieckie niepowodzenia na przedpolach Moskwy
Na skrzydłach moskiewskiego frontu
Przyczyny sowieckich niepowodzeń
BLOKADA LENINGRADU
Próby przerwania blokady
Leningrad głoduje
KRYM
BITWA POD CHARKOWEM
Ogólna strategia Stalina
Plan ataku na Charków
Przyczyny sowieckiej porażki
WNIOSKI
6. MOSKWA, STALINGRAD I LENINGRAD, CZERWIEC 1942 – STYCZEŃ 1943
W OBRONIE MOSKWY
Obawy Stalina
Pat w centrum
DRUGA OFENSYWA HITLERA: STALINGRAD I KAUKAZ PÓŁNOCNY
W głąb łuku Donu
Natarcie na Kaukaz Północny
Sowiecka pułapka
Przyczyny niemieckiej klęski
Podstawy sowieckiego zwycięstwa
Armia Czerwona dojrzewa
OPERACJA „ISKRA”: ODBLOKOWANIE LENINGRADU
Ostatni niemiecki atak
Na dalekiej północy
Przerwanie blokady Leningradu
WNIOSKI
CZĘŚĆ II
SOWIECKIE ZWYCIĘSTWO, 1943-1945
7. WOJNA TOTALNA - CZĘŚĆ I
Armie i broń z czasów wojny
PRZEMYSŁ ZBROJENIOWY A „LEND-LEASE”
Zasoby ekonomiczne
Sprzęt wojskowy
WEHRMACHT I ARMIA CZERWONA W LATACH 1943-1945
Dowództwa Naczelne
Personel armii niemieckiej
Personel sowieckiej armii
Organizacja sowieckich wojsk lądowych
Siły powietrzne
„Głęboka bitwa”
WNIOSKI
8. WOJNA TOTALNA, CZĘŚĆ II
OKUPACJA I DYPLOMACJA
„STABILNOŚĆ ZAPLECZA”
OKUPANCI, KOLABORANCI I PARTYZANCI
Niemiecka polityka okupacyjna
Sowieccy partyzanci
Ogólny wpływ
Jeńcy wojenni z państw Osi
DYPLOMACJA I WIELKA STRATEGIA
Aliancki sojusz a sprawa drugiego frontu
Komintern i sowiecka ekspansja
WNIOSKI
9. PUNKT ZWROTNY (OD STYCZNIA DO WRZEŚNIA 1943 ROKU)
SOWIECKA OFENSYWA ZIMOWA I DRUGA BITWA O CHARKÓW
Sowieckie natarcie na Rostów
Na zachód od Donu
Operacja „Gwiazda Polarna”
Nieudana ofensywa w centrum
Wyścig do Dniepru
Manstein kontratakuje
BITWA POD KURSKIEM
Operacja „Cytadela”
Przyczyny niemieckiej porażki
Operacja „Cytadela” i jej konsekwencje
Na południowym skrzydle
Na innych frontach
WNIOSKI
10. UKRAINA I LENINGRAD (SIERPIEŃ 1943 – KWIECIEŃ 1944)
DRUGA BITWA O UKRAINĘ
Od Dniepru do Karpat
KRYM RAZ JESZCZE
PRZEŁOM NA PÓŁNOCY: WYZWOLENIE OBWODU LENINGRADZKIEGO
WNIOSKI
11. MARSZ KU SOWIECKIM GRANICOM (CZERWIEC – PAŹDZIERNIK 1944 ROKU)
FINLANDIA: DRUGA BITWA O KARELIĘ
Finlandia wycofuje się z wojny
Zwycięstwo na dalekiej północy
OPERACJA „BAGRATION”: DRUGA BITWA O BIAŁORUŚ
Pat na froncie centralnym
Zagłada Grupy Armii „Środek”
Przyczyny i skutki
Ocena zwycięstwa
POWTÓRNA OKUPACJA PAŃSTW BAŁTYCKICH
Państwa bałtyckie pod okupacją
Sowiecka ofensywa na obszarze państw bałtyckich
WNIOSKI
12. MARSZ W GŁĄB EUROPY WSCHODNIEJ (OD LIPCA 1944 ROKU DO MAJA 1945 ROKU)
EUROPA WSCHODNIA: PODBÓJ, WYZWOLENIE, REWOLUCJA
MARSZ ZA LINIĘ WISŁY: WALKI O POLSKĘ
Polska a ZSRS
Kampania letnia 1944 roku
Powstanie warszawskie
Operacja wiślańsko-odrzańska (styczeń 1945 roku)
OD KARPAT PO BUDAPESZT: RUMUNIA, BUŁGARIA, JUGOSŁAWIA I WĘGRY
Rumunia
Bułgaria
Jugosławia
Węgry
ARMIA CZERWONA NA ZIEMIACH CZESKICH I SŁOWACKICH
WNIOSKI
13. OSTATECZNA KLĘSKA NAZISTOWSKICH NIEMIEC (PAŹDZIERNIK 1944 ROKU – MAJ
1945 ROKU)
MIEJSCE NIEMIEC W SOWIECKIEJ STRATEGII
PRUSY WSCHODNIE, POMORZE I ŚLĄSK
Północno-wschodnie Niemcy
Pomorze
Prusy Wschodnie
ŚLĄSK
WIEDEŃ
BERLIN
Obrona Berlina
Stalin przyspiesza
Żukow i Koniew idą do ataku
Kapitulacja
14. ZAKOŃCZENIE
PRZYCZYNY TRYUMFU I KLĘSKI
OFIARY
KALENDARIUM WYDARZEŃ Z LAT 1939-1945
GLOSARIUSZ
TERMINOLOGIA WOJSKOWA: WPROWADZENIE
PRZYPISY
WYBRANE POZYCJE BIBLIOGRAFICZNE
598 stron,B5,oprawa twarda