Opracowanie zawiera charakterystykę poszczególnych działów współczesnej
techniki kryminalistycznej ze szczególnym uwzględnieniem nowoczesnych metod wizualizacji
(ujawniania i zabezpieczania) śladów na miejscach przestępstw oraz ich badań z
zastosowaniem najnowszej aparatury laboratoryjnej i wykorzystania w procesie karnym.
Przedstawiono także funkcjonowanie kryminalistycznych skomputeryzowanych baz danych (np.
daktyloskopijna, genetyczna, łusek i pocisków).
Książka adresowana jest zarówno do praktyków (technicy i eksperci kryminalistyki,
biegli sądowi, policjanci, prokuratorzy i sędziowie), jak i do szerokiego grona
nauczycieli akademickich, studentów prawa oraz innych osób zainteresowanych tematyką
kryminalistyczną.
Liczące blisko 500 stron, bogato ilustrowane opracowanie zawierające 14 rozdziałów
poświęconych poszczególnym działom techniki kryminalistycznej zostało napisane przez
kilkunastu najbardziej doświadczonych ekspertów Centralnego Laboratorium
Kryminalistycznego KGP oraz trzech profesorów uniwersyteckich (J. Kasprzak, B.
Młodziejowski, M. Kulicki), prawników, a zarazem biegłych sądowych. Redaktorzy naukowi
pracy to także biegli sądowi, dr Mieczysław Goc był ponadto wieloletnim dyrektorem
Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego KGP, dr Jarosław Moszczyński pełnił
funkcję naczelnika Wydziały Daktyloskopii w CLK KGP.
Na rynku wydawniczym brak jest obecnie podobnego opracowania.
"Zachęcam do lektury tego wyjątkowego, profesjonalnego i nowoczesnego
opracowania tych wszystkich z Państwa, którzy chcą być na bieżąco ze współczesną
kryminalistyką. Szczególnym walorem tej książki jest fakt, że jej autorami są
doświadczeni eksperci kryminalistyki, legitymujący się także znaczącymi
osiągnięciami naukowymi, a redaktorzy - M. Goc i J. Moszczyński - ponadto kierowali
Centralnym Laboratorium Kryminalistycznym Komendy Głównej Policji w latach 1997-2003. To
wówczas wdrożono do praktyki m. in. krajowy system automatycznej identyfikacji
daktyloskopijnej (AFIS), automatyczny system identyfikacji broni (ASIB), podjęto budowę
skomputeryzowanej bazy genetycznej (GENOM), wprowadzono do szerokiego użytku
najnowocześniejsze techniki wizualizacji śladów kryminalistycznych, opracowano teorię
profilowania narkotyków, zbudowano komputerowy system odtwarzania wizerunku osób
(POLSIT), rozwinięto badania osmologiczne, zrealizowano kilkadziesiąt projektów
badawczych, które przyczyniły się do rozwoju polskiej kryminalistyki. W podręczniku
znajdziecie Państwo szczegółowe, usystematyzowane i przystępnie przedstawione
informacje na temat współczesnych możliwości ujawniania, zabezpieczania i badania
śladów kryminalistycznych, dzięki którym z coraz większą skutecznością
identyfikowani są sprawcy przestępstw. Jest to wiedza niezbędna dla bardzo szerokiego
kręgu osób, poczynając od ekspertów (biegłych) i techników (specjalistów)
kryminalistyki, poprzez policjantów, prokuratorów, sędziów i adwokatów, na
nauczycielach akademickich oraz studentach prawa, a także szerokim kręgu entuzjastów
tej pasjonującej nauki kończąc".
Z recenzji prof. zw. dr hab. Brunona Hołysta
Spis treści
SŁOWO WSTĘPNE
Rozdział 1. ŚLADY KRYMINALISTYCZNE - ZAGADNIENIA OGÓLNE
Mieczysław Goc
1. Pojęcie śladu kryminalistycznego
2. Klasyfikacja śladów kryminalistycznych
3. Ujawnianie (wykrywanie) śladów kryminalistycznych
3.1. Istota pojęcia "ujawnianie śladów"
3.2. Metody ujawniania śladów
4. Zabezpieczanie śladów kryminalistycznych
Literatura
Rozdział 2. ŚLADY DAKTYLOSKOPIJNE
Jarosław Moszczyński
1. Biologiczne podstawy daktyloskopii
1.1. Właściwości linii papilarnych
1.2. Substancja potowo-tłuszczowa
2. Ujawnianie śladów linii papilarnych
2.1. Rodzaje śladów linii papilarnych
2.2. Metody ujawniania śladów linii papilarnych
2.3. Zasady ujawniania śladów linii papilarnych
2.4. Kolejność stosowania metod ujawniania śladów linii papilarnych
3. Stosowanie proszków daktyloskopijnych
3.1. Rodzaje proszków daktyloskopijnych i ich dobór w zależności od
podłoży
3.2. Techniki nanoszenia proszków daktyloskopijnych
3.3. Zabezpieczanie śladów za pomocą folii daktyloskopijnych
4. Laboratoryjne metody ujawniania i zabezpieczania śladów linii
papilarnych
4.1. Metody stosowane na podłoża chłonne: pary jodu, RTX, DFO, ninhydryna, PhD
4.2. Metody stosowane na podłoża niechłonne: cyjanoakrylan, fiolet krystaliczny,
czerń sudanowa, SPR, wet powder, RTX
4.3. Metody fluorescencyjne: ardrox, basic yellow 40, safranina O, liqui-drox
4.4. Metody ujawniania śladów krwawych: czerń amidowa, czerwień węgierska
5. Daktyloskopowanie
5.1. Podstawy prawne daktyloskopowania
5.2. Daktyloskopowanie osób
5.3. Daktyloskopowanie zwłok
6. Wykorzystanie śladów linii papilarnych
6.1. Funkcjonowanie systemów AFIS
6.2. Rejestracja daktyloskopijna
6.3. Ekspertyza daktyloskopijna
Literatura
Rozdział 3. ŚLADY DERMATOSKOPIJNE, ŚLADY ZĘBÓW I RĘKAWICZEK
Jerzy Kasprzak, Jarosław Moszczyński
1. Ślady czerwieni wargowej
1.1. Wprowadzenie
1.2. Cechy biologiczne linii czerwieni wargowej
1.3. Ujawnianie i zabezpieczanie śladów czerwieni wargowej
1.4. Pobieranie materiału porównawczego do ekspertyzy cheiloskopijnej
1.5. Wybrane zagadnienia ekspertyzy cheiloskopijnej
2. Ślady małżowiny usznej
2.1. Wprowadzenie
2.2. Biologiczne podstawy otoskopii kryminalistycznej
2.3. Ujawnianie i zabezpieczanie śladów małżowiny usznej
2.4. Pobieranie materiału porównawczego do ekspertyzy otoskopijnej
2.5. Wybrane zagadnienia ekspertyzy otoskopijnej
3. Ślady zębów
3.1. Wprowadzenie
3.2. Budowa i rodzaje zębów człowieka
3.3. Rodzaje śladów zębów
3.4. Możliwości badawcze śladów zębów
3.5. Zabezpieczanie śladów zębów
3.6. Pobieranie materiału porównawczego do ekspertyzy śladów zębów
3.7. Metodyka wykonania ekspertyzy śladów zębów
4. Ślady rękawiczek
4.1. Pojęcie i rodzaje śladów rękawiczek
4.2. Ujawnianie i zabezpieczanie śladów rękawiczek
4.3. Pobieranie materiału porównawczego do badań rękawiczek
4.4. Możliwości wykorzystania śladów rękawiczek w badaniach
kryminalistycznych
Literatura
Rozdział 4. ŚLADY BIOLOGICZNE
Bronisław Młodziejowski, Ireneusz Sołtyszewski
1. Wiadomości ogólne
2. Pojęcie i rodzaje śladów biologicznych
2.1. Ślady pochodzenia tkankowego
2.2. Wydzieliny
2.3. Wydaliny
3. Ujawnianie śladów biologicznych
3.1. Metody ujawniania śladów biologicznych
3.2. Ujawnianie krwi metodami niespecyficznymi
3.3. Ujawnianie krwi metodami specyficznymi
3.4. Ujawnianie spermy metodami niespecyficznymi
3.5. Ujawnianie spermy metodami specyficznymi
3.6. Ujawnianie śliny
3.7. Ujawnianie innych śladów biologicznych
4. Zabezpieczanie śladów biologicznych
4.1. Zasady ogólne
4.2. Czynniki zewnętrzne mające wpływ na ślady biologiczne
4.3. Metody zabezpieczania śladów biologicznych
4.4. Kontaminacja
5. Możliwość rekonstrukcji zdarzenia na podstawie śladów biologicznych
6. Zagrożenia występujące przy ujawnianiu i zabezpieczaniu śladów
biologicznych
7. Baza danych DNA
7.1. Możliwości wykorzystania analizy DNA w kryminalistyce i medycynie
sądowej
7.2. Podstawy prawne funkcjonowania bazy danych DNA
7.3. Elementy składowe bazy danych DNA "Genom"
7.4. Ogólne zasady funkcjonowania bazy DNA "Genom"
7.5. Zabezpieczanie materiału biologicznego do identyfikacji NN zwłok
i szczątków ludzkich
8. Podsumowanie
Literatura
Rozdział 5. ŚLADY OSMOLOGICZNE
Tomasz Bednarek
1. Pojęcie i charakterystyka śladów zapachowych
2. Zabezpieczanie śladów zapachowych
2.1. Postępowanie na miejscu zdarzenia
2.2. Zabezpieczenie procesowe
3. Typowanie miejsc występowania śladów zapachowych
3.1. Specyfika oględzin pomieszczeń
3.2. Specyfika oględzin pojazdów
4. Pobieranie materiału porównawczego do badań osmologicznych
5. Badanie śladów zapachowych
6. Słownik podstawowych pojęć osmologicznych
Literatura
Rozdział 6. ŚLADY TRASEOLOGICZNE
Marek Goławski, Leonarda Rodowicz
1. Pojęcie i rodzaje śladów traseologicznych. Ślady obuwia
1.1. Rodzaje śladów obuwia
1.2. Czynniki wpływające na jakość śladów
1.3. Poszukiwanie śladów obuwia
1.4. Ujawnianie śladów obuwia
1.5. Zabezpieczanie śladów obuwia
1.6. Wnioskowanie na podstawie śladów obuwia
1.7. Zasady pobierania materiału porównawczego
1.8. Możliwości identyfikacyjne śladów obuwia
2. Ślady środków transportu
2.1. Pojęcie i rodzaje śladów środków transportu
2.2. Charakterystyka podstawowych rodzajów śladów środków transportu
2.3. Ujawnianie i zabezpieczanie śladów środków transportu
2.4. Możliwości badań kryminalistycznych śladów środków transportu
Literatura
Rozdział 7. DOKUMENT JAKO ŚLAD KRYMINALISTYCZNY
Mieczysław Goc, Andrzej Łuszczuk, Ewa Oleksiewicz
1. Pojęcie i zakres badań dokumentów
2. Sposób zabezpieczenia dokumentu jako śladu kryminalistycznego
3. Zasady kompletowania materiału porównawczego do badań dokumentów
3.1. Zasady kompletowania materiału porównawczego do klasycznych badań
dokumentów
3.2. Zasady kompletowania materiału porównawczego do badań pisma maszynowego
3.3. Zasady kompletowania materiału porównawczego do badań odbitek pieczątek,
pieczęci, stempli
3.4. Zasady kompletowania materiału porównawczego do technicznych badań
dokumentów
3.5. Zasady kompletowania materiału porównawczego do badań porównawczych
papierów
3.6. Zasady kompletowania materiału porównawczego do badań porównawczych
środków kryjących
3.7. Zasady kompletowania materiału porównawczego do badań porównawczych
urządzeń
3.8. Zasady kompletowania materiału porównawczego do badań materiałów
pośrednich
4. Kryminalistyczne zbiory dokumentów
Literatura
Rozdział 8. ŚLADY FONOSKOPIJNE
Andrzej Kowalczyk
1. Pojęcie i zakres badań fonoskopijnych
2. Pobieranie materiału porównawczego do badań fonoskopijnych
3. Zabezpieczanie materiału do badań fonoskopijnych
Literatura
Rozdział 9. ŚLADY MECHANOSKOPIJNE
Roman Burbelka, Tadeusz Hojarczyk, Henryk Oleksy, Bogdan Rydz
1. Rodzaje śladów mechanoskopijnych
1.1. Narzędzia tnące
1.2. Narzędzia dwu- i wieloszczękowe
1.3. Plomby i plombownice
1.4. Narzędzia tępe i tępokrawędziaste, przedmioty i płaszczyzny
stałe
1.5. Mechaniczne urządzenia zabezpieczające i wytrychy
2. Ujawnianie i zabezpieczanie śladów mechanoskopijnych
3. Pobieranie materiału porównawczego
4. Zakres badań mechanoskopijnych i metalograficznych
4.1. Badania rozbitych (stłuczonych) szyb
4.2. Badania przedmiotów rozdzielonych - "na całość"
4.3. Badania falsyfikatów monet
4.4. Badania z wykorzystaniem zbiorów śladów mechanoskopijnych
4.5. Badania metaloznawcze
5. Badania autentyczności numerów identyfikacyjnych pojazdów
5.1. Budowa strukturalna numeru identyfikacyjnego VIN
5.2. Metody znakowania nadwozi - podwozi pojazdów
5.3. Metody przerabiania numerów identyfikacyjnych
5.4. Badania numerów identyfikacyjnych pojazdów
5.5. Komputerowa baza oznaczeń identyfikacyjnych pojazdów
Literatura
Rozdział 10. ŚLADY UŻYCIA BRONI PALNEJ
Jerzy Kasprzak
1. Pojęcie, rodzaje, budowa i zasada działania broni palnej
1.1. Pojęcie i rodzaje broni palnej
1.2. Budowa broni palnej i amunicji
1.3. Zasada działania broni palnej
2. Podstawowy zakres kryminalistycznych badań broni palnej
3. Rodzaje śladów użycia broni palnej i ich zabezpieczanie
4. Kartoteki i zbiory broni palnej oraz amunicji
Literatura
Rozdział 11. ŚLADY FIZYKOCHEMICZNE Andrzej Filewicz, Waldemar Krawczyk, Andrzej
Musiał
1. Zabezpieczanie śladów i innych materiałów do badań fizykochemicznych
1.1. Materiał dowodowy
1.2. Materiał porównawczy
1.3. Ślepa próba ("tło")
1.4. Materiał kontrolny
2. Wybuchy i materiały wybuchowe
3. Pożary
4. Badania elektrotechniczne
5. Narkotyki
6. Ślady gleby
7. Mikroślady
8. Ślady pozostałości po wystrzale z broni palnej (GSR)
8.1. Charakterystyka GSR
8.2. Lokalizacja GSR
8.3. Zabezpieczanie GSR
8.4. Rola śladów pozostałości po wystrzale z broni palnej w procesie
wyjaśniania okoliczności zdarzenia
Literatura
Rozdział 12. ŚLADY PAMIĘCIOWE - KRYMINALISTYCZNA PROBLEMATYKA BADAŃ
WARIOGRAFICZNYCH
Mariusz Kulicki
1. Prawne i psychofizjologiczne podstawy badań wariograficznych oraz budowa
i funkcjonowanie wariografu
2. Metodyka badań wariograficznych
2.1. Metoda wykrywania kłamstwa - nieszczerości
2.2. Metoda ustalania symptomów wiedzy badanego o realiach dochodzonego
przestępstwa
Literatura
Rozdział 13. ŚLADY PRZESTĘPSTW KOMPUTEROWYCH
Waldemar Dadas
1. Pojęcie przestępstwa komputerowego i jego specyfika
2. Podział przestępstw komputerowych
3. Metody atakowania systemów komputerowych
4. Przestępstwa komputerowe a kodeks karny
4.1. Przestępstwa przeciwko ochronie informacji
4.2. Przestępstwa przeciwko mieniu
4.3. Przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu oraz przeciwko
Rzeczypospolitej Polskiej
4.4. Przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów
5. Zabezpieczanie materiału dowodowego do badań komputerowych
5.1. Przygotowanie do zabezpieczania materiału dowodowego do badań komputerowych
5.2. Zabezpieczanie sprzętu komputerowego
5.3. Sporządzenie dokumentacji fotograficznej i filmowej
Literatura
Rozdział 14. OGLĘDZINY
Mieczysław Goc, Marek Pękała
1. Zagadnienia ogólne
1.1. Pojęcie oględzin
1.2. Cele i zadania oględzin
2. Metodyka przeprowadzania oględzin
2.1. Metody prowadzenia oględzin miejsca
2.2. Etapy oględzin
3. Oględziny zewnętrzne zwłok oraz oględziny osoby (ciała) i rzeczy
4. Czynniki wpływające na organizację oględzin
4.1. Kontaminacja
4.2. Standaryzacja procedur postępowania
4.3. Wyposażenie techniczne niezbędne w trakcie oględzin
4.4. Przestrzeganie zasad bhp
5. Dokumentowanie oględzin
5.1. Protokół oględzin
5.2. Zabezpieczenie techniczne i procesowe śladów ujawnionych podczas
oględzin
5.3. Dokumentacja fotograficzna
5.4. Szkice kryminalistyczne
5.5. Wykorzystanie wyników oględzin w postępowaniu przygotowawczym
Załącznik
Literatura
AUTORZY TEJ KSIĄŻKI
488 stron, B5, miękka oprawa