Stan prawny na 18.06.2007 r.
Książka poświęcona jest analizie przemian ustawowych w dziedzinie prawa
mieszkaniowego, czynionej z perspektywy konstytucyjnej. Celem autorki było zbadanie
wpływu koncepcji ustrojowych i związanej z nimi aksjologii na treść ustawodawstwa
zwykłego. Szczególny nacisk został położony na ocenę sposobów i form realizacji w
ustawodawstwie zwykłym konstytucyjnego prawa do mieszkania (art.75 i art.76 Konstytucji z
1997 r.). Tło do przemyśleń na ten temat stanowią regulacje prawnomiędzynarodowe z
zakresu praw człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem konwencji europejskiej z 1950 r.
Autorka prowadzi rozważania na dwóch płaszczyznach: konstytucyjnej i cywilnoprawnej,
koncentrując się na systemowo-funkcjonalnej analizie koncepcji legislacyjnych i
przyjmowanych w dziedzinie prawa mieszkaniowego.
Spis treści:
Wykaz skrótów
str. 11
Słowo wstępne
str. 17
Rozdział I
Prawo do mieszkania jako zagadnienie konstytucyjnoprawne - zarys problematyki
str. 21
Rozdział II
Międzynarodowe standardy ochrony prawa do mieszkania
str. 38
1. Przegląd uregulowań prawnomiędzynarodowych na temat własności i prawa do
mieszkania
str. 38
1.1. Internacjonalizacja praw człowieka - wzmianka
str. 38
1.2. System ONZ
str. 39
1.3. System Rady Europy
str. 42
1.4. System Unii Europejskiej
str. 49
1.5. System Rady Europy a system Unii Europejskiej - wzmianka
str. 55
1.6. Podsumowanie
str. 57
2. Ochrona własności "w sprawach mieszkaniowych" w świetle orzecznictwa
Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
str. 60
Rozdział III
Prawo do mieszkania sprzed jego konstytucjonalizacji
str. 83
1. Okres międzywojenny
str. 83
2. Okres PRL (lata 1944-1989)
str. 88
2.1. Koncepcja własności i jej typologia
str. 88
2.2. "Renesans" własności osobistej w latach 80. XX w.
str. 94
2.3. Upaństwowienie środków produkcji - wzmianka
str. 98
2.4. Sytuacja prywatnych właścicieli zasobów mieszkaniowych
str. 101
2.5. Formy prawne korzystania z mieszkania
str. 105
2.5.1. Uwagi wstępne
str. 105
2.5.2. Najem lokali i publiczna gospodarka lokalami
str. 106
2.5.3. Mieszkania zakładowe
str. 113
2.5.4. Spółdzielcze prawa do lokali
str. 117
2.5.5. Odrębna własność lokali
str. 123
2.6. Podsumowanie
str. 125
3. Okres transformacji ustrojowej (lata 1989-1997)
str. 128
3.1. Koncepcja własności prywatnej
str. 128
3.2. Własność osobista w Konstytucji z 1989 r.
str. 135
3.3. Przeobrażenia stosunków własnościowych - wzmianka
str. 137
3.4. Przemiany w prawie i polityce mieszkaniowej
str. 139
3.4.1. Postulowane kierunki reformy prawa mieszkaniowego
str. 139
3.4.2. "Odpowiedź legislacyjna"
str. 141
3.4.3. Proces wyprzedaży mieszkań państwowych i komunalnych
str. 143
3.4.4. "Przymusowe uwłaszczenie" gmin mieszkaniami zakładowymi
str. 146
3.4.5. Dalsze reformy prawa mieszkaniowego
str. 146
Rozdział IV
Konstytucjonalizacja prawa do mieszkania
str. 157
1. Aksjologia Konstytucji z 1997 r.
str. 157
2. Zakres ingerencji w prawa zasadnicze w świetle Konstytucji z 1997 r.
str. 164
2.1. Prezentacja problemu
str. 164
2.2. Zasada proporcjonalności
str. 165
2.3. Koncepcja "istoty" praw i wolności jednostki
str. 169
3. Własność i prawo do mieszkania w Konstytucji z 1997 r.
str. 170
3.1. Charakter prawny norm konstytucyjnych wysławiających gwarancję własności i prawo
do mieszkania
str. 170
3.1.1. Uwagi wstępne
str. 170
3.1.2. Prawa i wolności osobiste i polityczne oraz prawa ekonomiczne, socjalne i
kulturalne
str. 171
3.1.3. Prawa podmiotowe i zasady polityki państwa (normy programowe)
str. 172
3.1.4. "Prawa-uprawnienia" i "prawa-instytucje"
str. 183
3.1.5. Własność i prawo do mieszkania - podobieństwa i różnice norm konstytucyjnych
(podsumowanie)
str. 185
3.2. Własność w Konstytucji z 1997 r.
str. 188
3.2.1. Ogólna charakterystyka konstytucyjnych postanowień o własności
str. 188
3.2.2. Konstytucyjne ujęcie własności w ocenie nauki prawa i orzecznictwa Trybunału
Konstytucyjnego
str. 191
3.3. Prawo do mieszkania w Konstytucji z 1997 r.
str. 231
3.3.1. Prezentacja unormowań statuujących konstytucyjne prawo do mieszkania
str. 231
3.3.2. Zakres podmiotowy art. 75 i art. 76 Konstytucji z 1997 r.
str. 231
3.3.3. Treść prawa do mieszkania - wytyczne ustrojodawcy
str. 235
3.3.4. Pojęcie "własnego" mieszkania i jego wykładnia
str. 240
3.3.5. Pojęcie "lokatora" oraz potrzeba i cele ochrony jego praw
str. 244
3.3.6. Ochrona lokatora przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi
str. 254
4. Znaczenie konstytucjonalizacji prawa do mieszkania
str. 255
4.1. Konstytucja jako lex suprema
str. 255
4.2. Obowiązek dostosowania ustawodawstwa zwykłego do standardów konstytucyjnych
str. 258
Rozdział V
Polityka sprzyjania zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych (art. 75 ust. 1 Konstytucji 97)
str. 264
1. "Zastana" sytuacja mieszkaniowa w Polsce
str. 264
2. Instrumenty polityki mieszkaniowej władz publicznych
str. 267
2.1. Katalog instrumentów polityki mieszkaniowej
str. 267
2.2. Finansowe instrumenty polityki mieszkaniowej
str. 270
3. Formy prawne korzystania z lokali mieszkalnych - uwagi ogólne
str. 280
4. Nurt "socjalno-uwłaszczeniowy" w działalności legislacyjnej
str. 284
4.1. Ogólna charakterystyka nurtu "socjalno-uwłaszczeniowego"
str. 284
4.2. Przekazywanie zakładowych budynków mieszkalnych i uprawnienia najemców w takich
budynkach - zmiany "pokonstytucyjne"
str. 289
4.3. Mieszkania spółdzielcze
str. 295
4.3.1. Uprawnienia najemców mieszkań spółdzielczych, będących wcześniej
mieszkaniami zakładowymi
str. 295
4.3.2. "Preferencyjne przekształcenia" spółdzielczego lokatorskiego prawa do
lokalu w prawo własności
str. 299
4.4. Nowe zasady zbywania mieszkań "okołopaństwowych"
str. 304
4.5. "Sanacyjny" typ regulacji prawnych w dziedzinie "uwłaszczeń"
najemców lokali mieszkalnych
str. 315
4.6. Podsumowanie
str. 323
5. Spółdzielczość mieszkaniowa
str. 324
5.1. Wprowadzenie
str. 324
5.2. Reforma spółdzielczości mieszkaniowej
str. 327
5.2.1. Ogólna ocena ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych
str. 327
5.2.2. Status prawny spółdzielni mieszkaniowych
str. 328
5.2.3. Cel i przedmiot działalności spółdzielni mieszkaniowych
str. 335
5.2.4. Formy prawne korzystania z lokali mieszkalnych w spółdzielniach mieszkaniowych
str. 340
6. Najem lokali mieszkalnych
str. 413
6.1. Wprowadzenie
str. 413
6.2. Ustawa o najmie lokali mieszkalnych z 1994 r. jako sprawdzian "sprawności
dostosowawczej" ustawodawcy zwykłego
str. 416
6.2.1. Zakres przedmiotowy ustawy
str. 416
6.2.2. Nowy model najmu lokali mieszkalnych
str. 421
6.2.3. Sytuacja prawna dotychczasowych najemców i wynajmujących
str. 432
6.2.4. Reżim prawny czynszów regulowanych
str. 439
6.2.5. Trybunał Konstytucyjny wobec pozycji prawnej właścicieli prywatnych jako
wynajmujących
str. 442
6.3. Reforma prawa o najmie lokali mieszkalnych
str. 452
6.3.1. Koncepcja reformy z 2001 r.
str. 452
6.3.2. Zakres przedmiotowy ustawy o ochronie praw lokatorów
str. 455
6.3.3. Reżimy prawne najmu lokali mieszkalnych - katalog
str. 459
6.3.4. Ogólny reżim prawny najmu lokali mieszkalnych (kodeks cywilny)
str. 459
6.3.5. "Powszechne" przepisy o najmie lokali mieszkalnych w ustawie o ochronie
praw lokatorów
str. 465
6.3.6. Modyfikacja modelu najmu lokali mieszkalnych w budynkach towarzystw budownictwa
społecznego (TBS)
str. 469
6.3.7. Publiczny zasób mieszkaniowy
str. 476
6.3.8. Mieszkaniowy zasób gminy
str. 484
7. Lokale socjalne
str. 502
8. Dodatki mieszkaniowe
str. 510
8.1. Sens prawny i cel instytucji
str. 510
8.2. Dodatki mieszkaniowe w ustawie o najmie lokali mieszkalnych z 1994 r.
str. 511
8.3. Dodatki mieszkaniowe w świetle ustawy z 2001 r.
str. 518
Rozdział VI
Ochrona praw lokatorów (art. 75 ust. 2 Konstytucji 97)
str. 531
1. Problematyka konstytucyjnoprawna
str. 531
2. Koncepcja legislacyjna ochrony praw lokatora
str. 534
3. Podmiotowy i przedmiotowy zakres ochrony praw lokatora
str. 542
4. Środki ochrony praw lokatora
str. 552
4.1. Środki ochronne w ustawie o ochronie praw lokatorów - wprowadzenie
str. 552
4.2. Ochrona trwałości lokatorskiego stosunku prawnego
str. 554
4.2.1. Dawne środki ochrony
str. 554
4.2.2. Aktualne środki ochronne
str. 557
4.3. Ochrona praw lokatora w spółdzielni mieszkaniowej
str. 574
Rozdział VII
Ochrona lokatora przed nieuczciwymi opłatami (art. 76 Konstytucji 97)
str. 583
1. Podstawa konstytucyjna
str. 583
2. Główne problemy legislacyjne ("zaszłości" historyczne i regulacja pro
futuro)
str. 585
3. Opłaty "lokatorskie", czyli polskie "prawo czynszowe"
str. 590
3.1. Główne zasady "prawa czynszowego"
str. 590
3.2. Reglamentacja podwyżek opłat za używanie lokalu
str. 594
3.2.1. Pierwotna koncepcja ochrony lokatora przed nieuczciwymi opłatami za używanie
lokalu
str. 594
3.2.2. Reforma pierwotnej koncepcji ochrony lokatora przed nieuczciwymi opłatami za
używanie lokalu
str. 602
3.2.3. "Reforma reformy" koncepcji ochrony lokatora przed nieuczciwymi opłatami
za używanie lokalu, czyli aktualny stan prawny
str. 623
3.3. Opłaty niezależne od właściciela
str. 644
Rozdział VIII
Inne formy prawne ochrony lokatorów
str. 646
1. Wstąpienie w stosunek najmu
str. 646
1.1. Sens prawny i cel instytucji
str. 646
1.2. Ewolucja rozwiązań normatywnych
str. 648
1.3. Aktualny stan prawny
str. 658
1.4. Instytucje podobne (roszczenie domowników beneficjenta lokatorskiego prawa do lokalu
spółdzielczego) - porównanie
str. 670
2. Eksmisja z lokali mieszkalnych
str. 673
2.1. Ewolucja rozwiązań normatywnych
str. 673
2.2. Aktualny stan prawny
str. 682
Podsumowanie
str. 707
Posłowie, czyli dalsze losy prawne spółdzielczości mieszkaniowej
str. 727
Wykaz aktów prawnych
str. 793
Wykaz literatury
str. 801
Wykaz orzeczeń
str. 825
825 stron, A5, oprawa miękka
