Podręcznik stanowi zarys obowiązującego prawa.
W swej treści składa się z trzech części tworzących całość wykładu: podstawy
wiedzy o prawie (rozdział 1), elementy prawa Rzeczypospolitej Polskiej (rozdziały
2–6), podstawy wiedzy o prawie Unii Europejskiej (rozdział 7).
Autorzy w sposób zwięzły i klarowny omawiają najważniejsze zagadnienia
dotyczące różnych dziedzin prawa. Przy ich wyborze kierowali się kryterium
przydatności wiedzy w przyszłej pracy zawodowej studiujących. Ten wzgląd zdecydował o
konieczności omówienia: najważniejszych rozwiązań prawa konstytucyjnego, prawa
administracyjnego, prawa finansowego, prawa cywilnego i prawa pracy. Autorzy wyłożyli
także podstawy wiedzy o prawie Unii Europejskiej, przybliżając Czytelnikowi jej system
instytucjonalny i porządek prawny.
Podręcznik jest przydatny dla studentów szkół ekonomicznych, biznesu, administracji
i zarządzania, marketingu, dla kierunków socjologii, dziennikarstwa, politologii itp., a
także dla tych wszystkich, którzy chcą wzbogacić swą ogólną wiedzę o podstawy
prawa. W wydaniu ósmym w celu ułatwienia nauki wprowadzono pogrubienia podkreślające
ważne partie materiału, piktogramy ułatwiające odnalezienie istotnych fragmentów nie
tylko tuż przed egzaminem oraz numery boczne umożliwiające szybkie odszukanie w
tekście książki pojęć z indeksu.
Autorami tego znakomitego, docenionego przez studentów i sprawdzonego na rynku,
podręcznika są związani z AlmaMer Wyższą Szkołą Ekonomiczną: dr hab. Stefan
Korycki, prof. dr hab. Jerzy Kuciński, dr Zenon Trzciński, dr hab. Jerzy Zaborowski,
przy udziale dr. Stanisława Kołodziejczuka.
Spis treści:
Wstęp
Rozdział I. PODSTAWY WIEDZY O PRAWIE
1. Prawo jako zespół norm
1.1. Pojęcie prawa
1.2. Praworządność
1.3. Akt normatywny, przepis prawny, norma prawna
2. Tworzenie prawa, źródła prawa
2.1. Formy tworzenia prawa
2.2. Źródła prawa i ich system
3. Obowiązywanie prawa, stosowanie prawa, wykładnia prawa
3.1. Obowiązywanie prawa
3.2. Stosowanie prawa
3.3. Wykładnia prawa
4. Przestrzeganie prawa i odpowiedzialność prawna
4.1. Przestrzeganie prawa i nieprzestrzeganie prawa
4.2. Odpowiedzialność prawna
5. Stosunki prawne
5.1. Pojęcie stosunku prawnego, rodzaje stosunków prawnych
5.2. Fakty prawne jako przyczyny powstawania, zmian i wygasania stosunków prawnych
5.3. Elementy stosunku prawnego
6. System prawa
6.1. Pojęcie systemu prawa, jego zasady i cechy
6.2. Prawo wewnętrzne państwa a prawo międzynarodowe
7. Prawo a państwo
7.1. Związki prawa z państwem
7.2. Konstytucja podstawą porządku prawnego w państwie
7.3. Państwo prawne
Literatura
Rozdział II. ELEMENTY PRAWA KONSTYTUCYJNEGO
1. Pojęcie i przedmiot prawa konstytucyjnego
2. Źródła prawa konstytucyjnego
2.1. Uwagi ogólne o źródłach prawa konstytucyjnego
2.2. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku
2.3. Pozakonstytucyjne źródła prawa konstytucyjnego
3. Konstytucyjne zasady ustroju państwa
3.1. Pojęcie konstytucyjnych zasad ustroju państwa i ich rodzaje
3.2. Konstytucyjne zasady ustroju politycznego państwa
3.3. Konstytucyjne zasady ustroju społeczno-gospodarczego państwa
4. Konstytucyjne wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela
4.1. Uwagi wstępne
4.2. Konstytucyjne zasady przewodnie statusu jednostki
4.3. Wolności i prawa osobiste
4.4. Wolności i prawa polityczne
4.5. Wolności i prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne
4.6. Konstytucyjne środki ochrony wolności i praw
4.7. Podstawowe obowiązki jednostki
5. Prawo wyborcze
5.1. Pojęcie prawa wyborczego, funkcje wyborów
5.2. Podstawowe zasady prawa wyborczego
5.3. Tryb przeprowadzania wyborów
6. Formy bezpośredniego sprawowania władzy przez Naród-suwerena
6.1. Referendum
6.2. Obywatelska inicjatywa ustawodawcza
7. Organy władzy ustawodawczej
7.1. Pozycja prawnoustrojowa Sejmu i Senatu
7.2. Status prawny posła i senatora
7.3. Organizacja wewnętrzna Sejmu i Senatu
7.4. Funkcje Sejmu i Senatu
7.5. Zgromadzenie Narodowe
8. Organy władzy wykonawczej
8.1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
8.2. Rada Ministrów
9. Samorząd terytorialny
9.1. Istota samorządu terytorialnego
9.2. Struktura terytorialna samorządu
9.3. Zakres działania i zadania jednostek samorządu terytorialnego
10. Organy władzy sądowniczej
10.1. Uwagi ogólne o władzy sądowniczej
10.2. Sądy
10.3. Trybunał Konstytucyjny
10.4. Trybunał Stanu
11. Organy kontroli państwowej i ochrony prawa
11.1. Najwyższa Izba Kontroli
11.2. Rzecznik Praw Obywatelskich
11.3. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji
Literatura
Rozdział III. ELEMENTY PRAWA ADMINISTRACYJNEGO
1. Pojęcie administracji
2. Pojęcie i przedmiot prawa administracyjnego
2.1. Prawo o ustroju administracji publicznej
2.2. Prawo administracyjne materialne
2.3. Prawo administracyjne proceduralne
3. Źródła prawa administracyjnego
3.1. Klasyfikacja źródeł prawa administracyjnego
3.2. Źródła powszechnie obowiązującego prawa
3.3. Źródła prawa o charakterze wewnętrznym
3.4. Źródła prawa Unii Europejskiej
4. Stosunek administracyjnoprawny
4.1. Pojęcie stosunku administracyjnoprawnego
4.2. Elementy stosunku administracyjnoprawnego
4.3. Nawiązanie stosunku administracyjnoprawnego
4.4. Rodzaje stosunków administracyjnoprawnych
5. Podziały terytorialne państwa
6. System organów administracji publicznej
6.1. Klasyfikacja organów administracji publicznej
6.2. Naczelne organy administracji rządowej
6.3. Centralne organy administracji rządowej
6.4. Terenowe organy administracji rządowej
6.5. Organy jednostek samorządu terytorialnego
7. Prawne formy działania administracji
7.1. Akty normatywne
7.2. Akty administracyjne
7.3. Ugody administracyjne
7.4. Porozumienia administracyjne
7.5. Czynności cywilnoprawne
7.6. Czynności faktyczne
8. Postępowanie administracyjne ogólne
8.1. Wprowadzenie
8.2. Zasady postępowania administracyjnego
8.3. Organy w postępowaniu administracyjnym
8.4. Strony i uczestnicy postępowania
8.5. Załatwianie spraw w postępowaniu administracyjnym
8.6. Przebieg postępowania
8.7. Kontrola rozstrzygnięć w postępowaniu administracyjnym
8.8. Sądowa kontrola decyzji administracyjnych
Literatura
Rozdział IV. ELEMENTY PRAWA FINANSOWEGO
1. Istota, przedmiot i źródła prawa finansowego
2. Finanse publiczne i ich funkcje
3. Administracja finansów publicznych w Polsce
4. Prawo budżetowe
4.1. Pojęcie budżetu, jego funkcje i charakter prawny
4.2. Podstawowe zasady budżetowe
4.3. Struktura organizacyjna budżetu
4.4. Formy organizacyjne gospodarki budżetowej
4.5. Wydatki budżetowe
4.6. Dochody budżetowe
4.7. Podstawy prawne lokalnej gospodarki budżetowej
5. Prawo podatkowe
5.1. Pojęcie, cechy i funkcje podatku
5.2. Elementy konstrukcji podatku
5.3. System podatkowy, rodzaje podatków i ich klasyfikacja
5.4. Konstrukcja prawna podatku od towarów i usług (VAT)
5.5. Charakterystyka prawna podatków dochodowych
5.6. Podatki i opłaty lokalne
5.7. Zobowiązania podatkowe
5.8. Postępowanie podatkowe
6. Prawo celne
6.1. Pojęcie, przedmiot i źródła prawa celnego
6.2. Pojęcie cła, jego rodzaje i zasady wymiaru
6.3. Status celny i przeznaczenie celne towaru
6.4. Zwolnienia celne
6.5. Organizacja i kompetencje administracji celnej
6.6. Postępowanie w sprawach celnych
7. Prawo bankowe publiczne
7.1. Pojęcie banku i organizacja systemu bankowego
7.2. Status Narodowego Banku Polskiego
7.3. Nadzór bankowy
7.4. Charakter prawny czynności bankowych
8. System pieniężno-kapitałowy
8.1. Istota pieniądza i jego funkcje
8.2. System pieniężny w Polsce
8.3. Organizacja rynku pieniężnego i kapitałowego
9. Elementy prawa dewizowego
9.1. Uwagi wstępne
9.2. Pojęcie wartości dewizowych i obrotu dewizowego
9.3. Ograniczenia dewizowe
9.4. Kontrola dewizowa
Literatura
Rozdział V. ELEMENTY PRAWA CYWILNEGO
1. Ogólna charakterystyka prawa cywilnego
1.1. Pojęcie i zakres prawa cywilnego
1.2. Zasady prawa cywilnego
1.3. Źródła prawa cywilnego
1.4. Rodzaje norm prawa cywilnego
2. Osoby fizyczne
2.1. Pojęcie osoby fizycznej
2.2. Zdolność prawna osoby fizycznej
2.3. Zdolność do czynności prawnych osoby fizycznej
2.4. Ubezwłasnowolnienie
3. Osoby prawne
3.1. Istota osoby prawnej
3.2. Rodzaje osób prawnych
3.3. Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych osoby prawnej
4. Stosunek cywilnoprawny, prawo podmiotowe i czynności prawne
4.1. Stosunek cywilnoprawny
4.2. Prawo podmiotowe
4.3. Zdarzenia prawne na gruncie prawa cywilnego
4.4. Czynności prawne
4.5. Oświadczenie woli i wady oświadczenia woli
5. Terminy i przedawnienie
5.1. Terminy
5.2. Przedawnienie
6. Prawo rzeczowe
6.1. Pojęcie i zakres przedmiotowy prawa rzeczowego
6.2. Rzeczy
6.3. Własność w prawie cywilnym
6.4. Użytkowanie wieczyste
6.5. Ograniczone prawa rzeczowe
6.6. Posiadanie
7. Zobowiązania
7.1. Istota zobowiązania
7.2. Treść i rodzaje świadczenia
7.3. Wielość wierzycieli albo dłużników
7.4. Umowy
7.5. Uwagi ogólne o odpowiedzialności cywilnej
7.6. Odpowiedzialność kontraktowa (umowna)
7.7. Odpowiedzialność deliktowa
7.8. Wygaśnięcie zobowiązania
8. Główne elementy sądowego postępowania cywilnego
8.1. Zagadnienia ogólne
8.2. Właściwość sądu
8.3. Strony w procesie cywilnym
8.4. Postępowanie procesowe
8.5. Postępowanie nieprocesowe
8.6. Postępowanie zabezpieczające
8.7. Postępowanie egzekucyjne
8.8. Sąd polubowny (arbitrażowy)
8.8. Europejskie postępowanie w sprawach transgranicznych
Literatura
Rozdział VI. ELEMENTY PRAWA PRACY
1. Istota, przedmiot i źródła prawa pracy
1.1. Pojęcie pracy
1.2. Pojęcie prawa pracy
1.3. Źródła prawa pracy
1.4. Zasady prawa pracy
2. Stosunek pracy
2.1. Pracownik i pracodawca
2.2. Treść stosunku pracy
2.3. Nawiązanie i ustanie stosunku pracy
2.4. Umowa o pracę
2.5. Stosunek pracy na podstawie powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy
o pracę
3. Wynagrodzenie za pracę i inne świadczenia
3.1. Pojęcie, składniki i systemy wynagrodzenia za pracę
3.2. Ochrona wynagrodzenia za pracę
3.3. Świadczenia przysługujące pracownikowi w okresie czasowej niezdolności do pracy
3.4. Odprawa rentowa lub emerytalna, odprawa pośmiertna
4. Obowiązki pracodawcy i pracownika
4.1. Obowiązki pracodawcy
4.2. Obowiązki pracownika
4.3. Regulamin pracy
4.4. Odpowiedzialność porządkowa pracownika
4.5. Odpowiedzialność materialna pracownika
5. Czas pracy
5.1. Wymiar i rozkład czasu pracy
5.2. Czas pracy w ruchu ciągłym
5.3. Praca w godzinach nadliczbowych
5.4. Praca w nocy oraz w niedziele i święta
6. Urlopy pracownicze
6.1. Urlop wypoczynkowy
6.2. Urlop bezpłatny
7. Rozpatrywanie sporów o roszczenia ze stosunku pracy
7.1. Rozpatrywanie sporów indywidualnych o roszczenia ze stosunku pracy
7.2. Rozwiązywanie sporów zbiorowych
8. Przedawnienie roszczeń ze stosunku pracy
Literatura
Rozdział VII. PODSTAWY WIEDZY O PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ
1. Unia Europejska jako wspólnota państw i narodów
1.1. Rys historyczny Wspólnot Europejskich i Unii Europejskiej
1.2. Status prawny Unii Europejskiej
1.3. Demokratyczne podstawy Unii Europejskiej
1.4. Unia Europejska a państwa członkowskie
1.5. Unia Europejska a jej obywatele
2. System instytucjonalny Unii Europejskiej
2.1. Podstawowe zasady systemu instytucjonalnego Unii Europejskiej
2.2. Parlament Europejski
2.3. Rada Europejska
2.4. Rada UE
2.5. Komisja Europejska
2.6. Trybunał Sprawiedliwości
2.7. Europejski Bank Centralny
2.8. Trybunał Obrachunkowy
3. Porządek prawny Unii Europejskiej
3.1. Pojęcie i zakres prawa Unii Europejskiej
3.2. System źródeł prawa Unii Europejskiej
3.3. Prawo traktatowe jako podstawowy składnik prawa pierwotnego Unii Europejskiej
3.4. Zasady ogólne prawa Unii Europejskiej jako składnik jej prawa pierwotnego
3.5. Prawo wtórne stanowione przez instytucje Unii Europejskiej - uwagi ogólne
3.6. Akty wiążące prawa wtórnego Unii Europejskiej - rozporządzenia, dyrektywy,
decyzje
3.7. Akty niewiążące prawa wtórnego Unii Europejskiej
4. Prawo Unii Europejskiej a prawo polskie
4.1. Uwagi wstępne
4.2. Prawo traktatowe Unii Europejskiej a prawo polskie
4.3. Prawo stanowione przez instytucje Unii Europejskiej a prawo polskie
Literatura
Skorowidz przedmiotowy
544 strony, A5,oprawa miękka
