Trybunał Konstytucyjny od początku swojego istnienia był ważnym elementem
polskiego systemu politycznego. Wpływał nie tylko na stan praworządności w Polsce,
przebieg procesu stanowienia aktów normatywnych, ale także na zachowania aktorów
politycznych na arenie wyborczej, parlamentarnej i rządowej. Jego orzeczenia budziły
liczne kontrowersje i spory, czyniąc z Trybunału zarówno uczestnika, jak i arbitra w
konfliktach, w które obfitowało polskie życie publiczne w ostatnich trzech dekadach.
[...]
Celem opracowania jest dokonanie politologicznej analizy funkcjonowania
Trybunału Konstytucyjnego w Polsce w relacjach z innymi uczestnikami systemu politycznego
w warunkach, gdy reguły i instytucje tego systemu charakteryzowały się znaczną
dynamiką, wynikającą z kolejno zachodzących procesów erozji systemu politycznego PRL,
a następnie demokratycznej transformacji i konsolidacji.
Spis treści:
Wstęp
ROZDZIAŁ 1
SĄDOWA KONTROLA KONSTYTUCYJNOŚCI PRAWA WE WSPÓŁCZESNYCH DEMOKRACJACH
1.Konstytucja i zasada podziału władzy
1.1.Przesłanki nadrzędności konstytucji
1.2.Dylematy liberalnego konstytucjonalizmu
2.Modele sądowej kontroli konstytucyjności prawa
2.1.Kontrola konstytucyjności prawa przez sądy powszechne
2.2."Kelsenowski" model sądu konstytucyjnego
3.Rola sądów konstytucyjnych we współczesnych systemach politycznych - przegląd
wybranych ujęć teoretycznych
3.1.Hansa Kelsena koncepcja "negatywnego ustawodawcy"
3.2.Rola sądów konstytucyjnych w procesie stanowienia prawa
3.3.Działalność sądów konstytucyjnych w świetle teorii delegacji
3.4.Sąd konstytucyjny jako "gracz blokujący" (veto player)
3.5.Problem niepewności reguł konstytucyjnych w procesie zmiany systemowej
3.6.Sądy konstytucyjne jako instytucje polityczne
ROZDZIAŁ 2
ROZWÓJ SĄDOWNICTWA KONSTYTUCYJNEGO W EUROPIE
1.Sądy konstytucyjne w Europie w okresie międzywojennym
2.Rozwój sądownictwa konstytucyjnego w Europie Zachodniej po II wojnie światowej
3.Problem kontroli konstytucyjności prawa w państwach socjalistycznych
3.1.Parlamentarna kontrola konstytucyjności prawa
3.2.Kontrola konstytucyjności prawa przez organy prezydialne
3.3.Sądowa kontrola konstytucyjności prawa
4.Sądowa kontrola konstytucyjności prawa w Europie Środkowej i Wschodniej po roku 1989
4.1.Sądy konstytucyjne utworzone wiatach 1989-1991
4.2.Sądy konstytucyjne powołane wiatach 1992-1996
4.3.Strukturalne i funkcjonalne uwarunkowania działalności sądów konstytucyjnych w
Europie Środkowej i Wschodniej
ROZDZIAŁ 3
GENEZA, KOMPETENCJE I POLITYCZNE ZNACZENIE TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO W PRL
1.Historyczne i systemowe uwarunkowania powołania Trybunału Konstytucyjnego w
Polsce
2.Kształtowanie kompetencji i składu Trybunału Konstytucyjnego w latach
osiemdziesiątych
2.1.Nowela konstytucyjna z 1982 r
2.2.Prace nad ustawą o Trybunale Konstytucyjnym
2.3.Kompetencje Trybunału Konstytucyjnego zawarte w ustawie z dnia 29 kwietnia 1985 r.
oraz w uchwale Sejmu z dnia 31 lipca 1985 r.
2.4.Powołanie pierwszego składu Trybunału Konstytucyjnego
3.Rola orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w procesie erozji systemu politycznego PRL
ROZDZIAŁ 4
MODEL NORMATYWNY FUNKCJONOWANIA TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO W POLSCE PO 1989 R
1.Zakres kompetencji Trybunału Konstytucyjnego wiatach 1989-1997
1.1.Regulacje konstytucyjne
1.2.Zmiany ustawowych regulacji dotyczących polskiego Trybunału Konstytucyjnego
2.Powoływanie sędziów w latach 1989-1995
3.Dyskusje nad nowym modelem normatywnym sądownictwa konstytucyjnego w Polsce
3.1.Trybunał Konstytucyjny w projektach ustawy zasadniczej ogłoszonych w latach
1989-1991
3.2.Trybunał Konstytucyjny w projektach ustawy zasadniczej zgłoszonych w latach
1993-1994
3.3.Spór o kompetencje Trybunału Konstytucyjnego podczas prac nad Konstytucją RP z 1997
r.
3.4.Prace nad nową ustawą o Trybunale Konstytucyjnym
4.Kompetencje Trybunału Konstytucyjnego w świetle nowej Konstytucji RP i ustawy z dnia 1
sierpnia 1997 r
4.1.Powoływanie sędziów i wygaśnięcie ich mandatów (model normatywny)
4.2.Powoływanie sędziów w latach 1997-2009
4.3.Kontrola konstytucyjności prawa
4.4.Kompetencje Trybunału Konstytucyjnego w "innych sprawach"
4.5.Zmiany w przepisach regulujących funkcjonowanie Trybunału Konstytucyjnego w latach
1998-2007
5.Propozycje zmian konstytucyjnych kompetencji Trybunału Konstytucyjnego
ROZDZIAŁ 5
WPŁYW ORZECZNICTWA TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO NA FUNKCJONOWANIE SYSTEMU
POLITYCZNEGO W POLSCE W LATACH 1989-1997
1.Sejmowa kontrola orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego
2.Konflikty między aktorami politycznymi w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego
2.1.Trybunał Konstytucyjny a spory między prezydentem i parlamentem
2.2.Rola Trybunału Konstytucyjnego w rozstrzyganiu sporów kompetencyjnych między Sejmem
a Senatem
2.3.Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego dotyczące systemu wyborczego
2.4.Trybunał Konstytucyjny a inicjowanie procesu odpowiedzialności konstytucyjnej
3.Trybunał Konstytucyjny wobec konfliktów światopoglądowych w pierwszej połowie lat
dziewięćdziesiątych
3.1.Nauczanie religii w szkołach
3.2.Aborcja
3.3.Wartości chrześcijańskie w radiu i telewizji
3.4.Problem ratyfikacji konkordatu
3.5.Orzeczenia dotyczące lustracji
3.6.Trybunał Konstytucyjny jako arbiter w sporach światopoglądowych i historycznych
4.Rola Trybunału Konstytucyjnego w procesie transformacji polskiego systemu politycznego
ROZDZIAŁ 6
TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY W POLSKIM SYSTEMIE POLITYCZNYM PO UCHWALENIU KONSTYTUCJI Z
1997 R
1.Trybunał Konstytucyjny wobec konfliktów między prezydentem a większością
parlamentarną
2.Inicjowanie postępowania w sprawie kontroli konstytucyjności prawa jako forma
działania politycznej opozycji
3.Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w "innych sprawach"
4.Trybunał Konstytucyjny jako "twórca reguł" politycznych i prawnych
4.1.Formalne treści zasady państwa prawnego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego
4.2.Materialne treści zasady państwa prawnego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego
4.3.Prawne i polityczne konsekwencje "aktywizmu" Trybunału Konstytucyjnego
5.Strategie adaptacyjne aktorów politycznych wobec orzecznictwa Trybunału
Konstytucyjnego
6.Rola Trybunału Konstytucyjnego w procesie konsolidacji polskiego systemu politycznego
Zakończenie
Wykaz źródeł
Wykaz skrótów
Spis tabel i rysunków
Summary
Indeks osób
400 stron, B5, oprawa miękka
