Prezentowana publikacja kompleksowo omawia ustawę z 6 listopada 2008 r.
nowelizującą Kodeks rodzinny i opiekuńczy, na mocy której zostały wprowadzone m.in.:
instytucja „porozumienia” rozwodzących się rodziców oraz liczne i istotne zmiany w
zakresie pochodzenia dziecka, władzy rodzicielskiej i kontaktów z dzieckiem, jak
również obowiązek wysłuchania dziecka przez sąd.
W książce uwzględniona została także nowela z 10 czerwca 2010 r.
wprowadzająca zakaz stosowania kar cielesnych wobec dzieci.
Analiza poszczególnych przepisów ukazana została na tle szczegółowego opisu
procesu legislacyjnego (w którym autorzy mieli okazję czynnie uczestniczyć w
charakterze ekspertów), z uwzględnieniem wszystkich projektów noweli, ich uzasadnienia
i opinii ekspertów („etiologia” noweli). Przyjęty sposób przedstawienia noweli daje
Czytelnikowi nie tylko rzetelną wykładnię omawianych przepisów, z uwzględnieniem
obszernego materiału źródłowego i poglądów doktryny, ale także bardzo rzadko
spotykaną możliwość wglądu w polską „kuchnię legislacyjną”, z wszystkimi jej
zaletami i wadami.
Publikacja adresowana jest do szerokiego kręgu odbiorców zainteresowanych prawem
rodzinnym, w szczególności: studentów, pracowników naukowych, podmiotów stosujących
prawo (sędziów, adwokatów, urzędników) i wszystkich tych, którzy są gotowi
przeżyć swoistą przygodę intelektualną i „rozsmakować się” w tym, czym jest
prawo, jak powstaje, jak należy je rozumieć i stosować.
Stan prawny na 15 listopada 2010 roku
Spis treści:
Wykaz skrótów
Przedmowa
Wprowadzenie
A.Ustawa z 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i
opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw
CZĘŚĆ PIERWSZA Nowelizacja Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego
ROZDZIAŁ I. Małżeństwo
Uwagi wstępne
Art. 8 k.r.o
ROZDZIAŁ II. Rozwód
Uwagi wstępne
Art. 58 k.r.o
1.Zasada nierozdzielania dzieci będących rodzeństwem na podstawie wyroku orzekającego
rozwód ich rodziców w świetle noweli z 6 listopada 2008 r.
1.1.Sytuacja dzieci będących rodzeństwem w razie rozwodu ich rodziców przed
nowelizacją
1.2.Skutki rozdzielenia przez sąd wspólnych małoletnich dzieci rozwodzących się
rodziców w świetle wyników badań aktowych
1.3.Zasada nierozdzielania przez sąd rozwodowy małoletnich dzieci będących
rodzeństwem i warunki odstąpienia od jej realizacji według znowelizowanego art. 58 ő 1
k.r.o
2.Pozostawienie władzy rodzicielskiej obojgu rozwodzącym się rodzicom
2.1.Podstawa prawna i korzystanie w praktyce sądowej z możliwości pozostawienia władzy
rodzicielskiej obojgu rozwodzącym się rodzicom przed nowelizacją
2.2.Pozostawienie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom na podstawie znowelizowanego art.
58 k.r.o
3."Porozumienie" małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i
utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie w świetle znowelizowanego art. 58 k.r.o
3.1.Zgłaszane przed nowelizacją propozycje skorzystania z rozwiązania legislacyjnego w
postaci "planu wychowawczego" przyjętego w USA
(na przykładzie niektórych stanów)
3.1.1."Plan wychowawczy" rozwodzących się rodziców w prawie amerykańskim na
przykładzie jego stosowania w stanie Waszyngton
3.1.2."Plan wychowawczy" rozwodzących się rodziców w USA na przykładzie jego
stosowania w stanie Michigan
3.1.3."Plan wychowawczy" w stanie Floryda
3.2."Porozumienie" jako odpowiednik instytucji "planu wychowawczego"
rodziców przewidziane w ustawie nowelizującej Kodeks rodzinny i opiekuńczy
z 6 listopada 2008 r.
ROZDZIAŁ III. Pokrewieństwo i powinowactwo
Uwagi wstępne
Art. 617 k.r.o
Art. 618 k.r.o
ROZDZIAŁ IV Pochodzenie dziecka
Uwagi wstępne
1.Ustalenie i zaprzeczenie macierzyństwa
Art. 619 k.r.o
Art. 6110 k.r.o
Art. 61" k.r.o
Art. 6112 k.r.o
Art. 6113 k.r.o
Art. 6114 k.r.o
Art. 6115 k.r.o
Art. 6116 k.r.o
2.Ustalenie i zaprzeczenie ojcostwa dziecka małżeńskiego
Art. 63 k.r.o
Art. 67 k.r.o
Art. 68 k.r.o
Art. 69 k.r.o
Art. 70 k.r.o
3.Uznanie ojcostwa
Art. 72 k.r.o
Art. 73 k.r.o
Art. 74 k.r.o
Art. 75 k.r.o
Art. 76 k.r.o
Art. 77 k.r.o
4.Bezskuteczność uznania ojcostwa
Art. 78 k.r.o
Art. 79 k.r.o
Art. 80 k.r.o
Art. 81 k.r.o
Art. 82 k.r.o
Art. 83 k.r.o
5.Sądowe ustalenie ojcostwa
Art. 86 k.r.o
ROZDZIAŁ V Stosunki między rodzicami i dziećmi - przepisy ogólne
Uwagi wstępne
1.Pomoc wzajemna między rodzicami i dziećmi
Art. 87 k.r.o
2.Nazwisko dziecka
Art. 88 k.r.o
Art. 89 k.r.o
Art. 891 k.r.o
Art. 90 k.r.o
Art. 901 k.r.o
ROZDZIAŁ VI. Władza rodzicielska i kontakty z dzieckiem
Uwagi wstępne
1.Władza rodzicielska w wyroku ustalającym pochodzenie dziecka Art. 93 k.r.o
1.1.Orzeczenie o władzy rodzicielskiej w wyroku ustalającym ojcostwo na podstawie
przepisu art. 93 ő 2 k.r.o. przed nowelizacją
1.2.Orzeczenie o władzy rodzicielskiej w wyroku ustalającym pochodzenie dziecka według
znowelizowanego art. 93 ő 2 k.r.o
2.Zakres i treść władzy rodzicielskiej
Art. 95 k.r.o
Art. 96 k.r.o
3.Udzielanie pomocy rodzicom przez sąd opiekuńczy i inne organy władzy publicznej
Art. 100 k.r.o
4.Inwentarz majątku dziecka
Art. 104 k.r.o
5.Zmiana wyroku w części dotyczącej władzy rodzicielskiej
Art. 106 k.r.o
6.Ograniczenie władzy rodzicielskiej rodzicom żyjącym w rozłączeniu
Art. 107 k.r.o
7.Ograniczenie władzy rodzicielskiej w trybie art. 109 k.r.o
Art. 109 k.r.o
8.Pozbawienie lub zawieszenie władzy rodzicielskiej w wyroku rozwodowym
Art. 112 k.r.o
9.Rodzina zastępcza
Art. 1121 k.r.o
10.Utrzymywanie kontaktów z dzieckiem
Art. 113 k.r.o
Art. 1131 k.r.o
Art. 1132 k.r.o
Art. 1133 k.r.o
Art. 113" k.r.o
Art. 1135 k.r.o
Art. 1136 k.r.o
Rozdział VII. Przysposobienie
Uwagi wstępne
Art. 119 k.r.o
Art. 1241 k.r.o
ROZDZIAŁ VIII. Alimenty
Uwagi wstępne
Art. 133 k.r.o
Art. 135 k.r.o
Art. 137 k.r.o
Art. 1441 k.r.o
ROZDZIAŁ IX. Opieka
Uwagi wstępne
Art. 148 k.r.o
Art. 149 k.r.o
Art. 158 k.r.o
Art. 162 k.r.o
Art. 163 k.r.o
ROZDZIAŁ X. Kuratela
Uwagi wstępne
Art. 179 k.r.o
CZĘŚĆ DRUGA Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego
ROZDZIAŁ XI. Proces - przepisy ogólne
Uwagi wstępne
1.Właściwość sądu
Art. 17 k.p.c
Art. 32 k.p.c
2.Skład sądu
Art. 47 k.p.c
3.Pełnomocnictwo
Art. 87 k.p.c
Art. 144 k.p.c
4.Wysłuchanie małoletniego dziecka poza salą sądową Art. 2161 k.p.c
4.1.Problem wysłuchania małoletniego dziecka w postępowaniu sądowym przed nowelizacją
z 6 listopada 2008 r.
4.2.Rozważania dotyczące treści przepisów art. 2161 i art. 576 § 2 k.p.c.
wprowadzonych na podstawie noweli z 6 listopada 2008 r.
Art. 576 k.p.c
ROZDZIAŁ XII. Postępowanie w sprawach małżeńskich
Uwagi wstępne
1.Ustalenie kontaktów z dzieckiem
Art. 4451 k.p.c
Art. 5821 Lp.c
2.Stosowanie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego do znowelizowanych przepisów
prawa materialnego w przedmiocie ustalenia i zaprzeczenia
pochodzenia dziecka i ustalenia bezskuteczności uznania ojcostwa
Art. 451 k.p.c
Art. 452 k.p.c
Art. 453 k.p.c
Art. 4531 k.p.c
ROZDZIAŁ XIII. Postępowanie w sprawach ze stosunków między rodzicami i
dziećmi
Uwagi wstępne
1.Legitymacja procesowa prokuratora
Art. 454 Lp.c
Art. 4541 Lp.c
2.Umorzenie lub zawieszenie postępowania w sprawach filiacyjnych
Art. 456 k.p.c
3.Zawiadomienie mężczyzny o toczącym się procesie w sprawach o ustalenie lub
zaprzeczenie macierzyństwa
Art. 4561 Lp.c
4.Doręczenie prokuratorowi odpisu pozwu w sprawach filiacyjnych
Art. 457 k.p.c
ROZDZIAŁ XIV Postępowanie w trybie nieprocesowym w sprawach z zakresu prawa
rodzinnego i opiekuńczego
Uwagi wstępne
1.Wywiad środowiskowy dotyczący małoletniego przeprowadzany przez kuratora sądowego
Art. 5701 k.p.c
2.Obowiązek przeprowadzenia rozprawy w sprawach dotyczących władzy rodzicielskiej i
kontaktów z dzieckiem
Art. 579 k.p.c
3.Rodzina zastępcza
Art. 5791 Lp.c
4.Uznanie ojcostwa przed sądem opiekuńczym
Art. 581 k.p.c
5.Przyznanie opiekunowi wynagrodzenia
Art. 597 Lp.c
6.Przymusowe odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod
opieką
Art. 59812a Lp.c
CZĘŚĆ TRZECIA Nowelizacja innych aktów prawnych
ROZDZIAŁ XV Nowelizacja Kodeksu cywilnego
Uwagi wstępne
Art. 6801 k.c
ROZDZIAŁ XVI. Nowelizacja ustawy - Prawo o aktach stanu cywilnego
Uwagi wstępne
Art. 7 p.a.s.c
Art. 40 p.a.s.c
Art. 42 p.a.s.c
Art. 43 p.a.s.c
Art. 44 p.a.s.c
Art. 62 p.a.s.c
ROZDZIAŁ XVII. Nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
Uwagi wstępne
Art. 21 u.p.d.o.f.
ROZDZIAŁ XVIII. Nowelizacja ustawy o pomocy społecznej
Uwagi wstępne
Art. 8 u.p.s
Art. 18 u.p.s
Art. 36 u.p.s
Art. 53a u.p.s
CZĘŚĆ CZWARTA Przepisy dostosowujące i intertemporalne
Uwagi wstępne
Art. 7 noweli
Art. 8 noweli
Art. 9 noweli
CZĘŚĆ PIĄTA
Przepisy zawarte w projektach noweli do Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego
nieuwzględnione w ustawie z 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i
opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw oraz przepisy uchylone na podstawie tej noweli
1.Przepisy zawarte w projektach noweli, a nieuwzględnione w ustawie z 6
listopada 2008 r.
Uwagi wstępne
Art. 52 k.r.o
Art. 128 k.r.o
Art. 755 k.p.c
2.Przepisy uchylone
Uwagi wstępne
Art. 26 k.r.o
Art. 94 § 2 k.r.o
Art. 150 k.r.o
B.Ustawa z 10 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu
przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw
Uwagi wstępne
CZĘŚĆ PIERWSZA Nowelizacja Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego
Art. 961 k.r.o
CZĘŚĆ DRUGA Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego
Art. 5791 k.p.c
CZĘŚĆ TRZECIA
Przepisy dotyczące Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego zawarte w projektach, a
nieuwzględnione w noweli
Art. 28 k.r.o
Art. 109 k.r.o
Bibliografia
ANEKSY
Aneks nr 1. Kwestionariusz "Planu wychowawczego" obowiązującego w stanie
Floryda (USA)
Aneks nr 2. Ustawa z 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy
oraz niektórych innych ustaw
Aneks nr 3. Ustawa z 10 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w
rodzinie oraz niektórych innych ustaw
Skorowidz
528 stron, B5, oprawa twarda
