Podręcznik poświęcony ogólnym problemom teorii prawa oraz filozofii prawa,
oparty na odpowiednio zmodyfikowanym materiale pióra prof. dr Sławomiry Wronkowskiej i
prof. dr Zygmunta Ziembińskiego zawartym w "Zarysie teorii państwa i prawa" z
1 991r.
Podręcznik ma charakter pracy zbiorowej w ramach, której każdy ze współautorów
odpowiada za napisane przezeń rozdziały.
Pozycja ta jest przeznaczona dla studentów, uniwersyteckich wydziałów prawa.
Spis treści:
Rozdział 1. Charakterystyka teorii prawa jako dyscypliny prawoznawstwa
1.1. Nazwa dyscypliny,
1.2. Budowa teorii naukowej,
1.3. Problematyka nauk prawnych,
1.4. Miejsce teorii prawa wśród dyscyplin prawoznawstwa,
1.5. Teoria prawa, filozofia prawa, jurysprudencja generalna,
1.6. Teoria i filozofia prawa w Polsce.
Wybrana literatura
Rozdział 2. Normy postępowania
2.1. Pojęcie normy postępowania i jej struktura,
2.2. Rodzaje norm postępowania,
2.3. Postać słowna normy postępowania,
2.4. Obowiązywanie normy,
2.5. Norma a przymus.
Wybrana literatura
Rozdział 3. Spory o sposób pojmowania prawa
3.1. Podstawowe sposoby pojmowania prawa,
3.2. Pozytywistyczna koncepcja prawa,
3.3. Pojęcie prawa w koncepcjach prawa natury,
3.4. Realistyczne koncepcje prawa,
3.5. Marksowska i marksistowska koncepcja prawa,
3.6. Między pozytywizmem prawniczym a prawem natury. Poszukiwanie "trzeciej
drogi": hermeneutyka prawnicza, teorie argumentacji, retoryka
prawnicza.
Wybrana literatura
Rozdział 4. Prawo a inne normy
4.1. Wyjaśnienia wstępne,
4.2. Normy moralne: spory o koncepcję moralności oraz treść norm moralnych,
4.3. Normy obyczajowe,
4.4. Normy religijne,
4.5. Normy organizacji społecznych oraz gospodarczych,
4.6. Współzależność różnych systemów norm.
Wybrana literatura
Rozdział 5. Sprawiedliwość
Wybrana literatura
Rozdział 6. Sytuacje wyznaczane przez normy prawne
6.1. Wyjaśnienia wstępne. Pojęcie modalności prawnej,
6.2. Obowiązek i inne podstawowe modalności prawne,
6.3. Analiza pojęcia uprawnienia,
6.4. Analiza pojęcia kompetencji (upoważnienia),
6.5. Analiza pojęcia roszczenia,
6.6. Złożone sytuacje prawne - prawo podmiotowe,
6.7. Prawa człowieka i obywatela,
6.8. Stosunek faktyczny a stosunek tetyczny,
6.9. Stosunek prawny. Typy stosunków prawnych.
Wybrana literatura
Rozdział 7. Tworzenie prawa
7.1. Polityka tworzenia prawa,
7.2. Proces kształtowania się prawa a proces tworzenia prawa,
7.3. Formy tworzenia prawa,
7.4. Problemy racjonalnego tworzenia prawa,
7.5. Czynniki kształtujące treść prawa,
7.6. Normatywna koncepcja źródeł prawa a teoria źródeł prawa.
Wybrana literatura
Rozdział 8. Wykładnia prawa i wnioskowania prawnicze
8.1. Charakterystyka języka prawnego,
8.2. Przepis prawny a norma prawna,
8.3. Reguły egzegezy: interpretacyjne, inferencyjne, kolizyjne,
8.4. Zadania i moc wiążąca aktów wykładni,
8.5. Pojmowanie "prawodawcy" w dogmatyce prawniczej. Teoria wykładni,
8.6. Reguły interpretacyjne i ich rodzaje,
8.7. Reguły inferencyjne i ich rodzaje,
8.8. Reguły kolizyjne.
Wybrana literatura
Rozdział 9. System prawny a porządek prawny i ład społeczny
9.1. Pojecie systemu norm,
9.2. Formalne cechy systemu prawa: spójność systemu,
9.3. Formalne cechy systemu prawa: zupełność systemu i problem "luk w
prawie",
9.4. Więź treściowa systemu norm prawnych - "zasady prawa",
9.5. Więź kompetencyjna systemu norm prawnych,
9.6. Współzależność więzi treściowej i kompetencyjnej,
9.7. Systematyzacja norm prawnych - gałęzie prawa,
9.8. Porządek prawny a ład społeczny.
Wybrana literatura
Rozdział 10. Przestrzeganie prawa
10.1. Wyjaśnienia wstępne. Realizowanie i przestrzeganie norm prawnych,
10.2. Czynniki kształtujące przestrzeganie prawa,
10.3. Znajomość prawa,
10.4. Postawy wobec prawa,
10.5. Efektywność sytuacji przymusowej (sankcja skupiona a sankcja rozsiana),
10.6. Aspekty efektywności prawa.
Wybrana literatura
Rozdział 11. Stosowanie prawa
11.1. Pojęcie stosowania prawa,
11.2. Ustalanie podstawy prawnej oraz ustalanie faktów w procesie stosowania prawa przez
organy państwowe,
11.3. Podejmowanie decyzji finalnej w procesie stosowania prawa,
11.4. Czynniki kształtujące sposób stosowania prawa.
Wybrana literatura
Rozdział 12. Funkcje prawa
12.1. Rola prawa a funkcja prawa,
12.2. Funkcja stabilizująca a funkcja dynamizująca prawa,
12.3. Funkcja ochronna a funkcja organizacyjna prawa,
12.4. Funkcja represyjna a funkcja wychowawcza prawa,
12.5. Perspektywy określania funkcji prawa.
Wybrana literatura
Rozdział 13. Praworządność
13.1. Analiza pojęcia praworządności. Praworządność formalna a materialna,
13.2. Praworządność tworzenia prawa,
13.3. Praworządność stosowania prawa,
13.4. Postulat, zasada, urzeczywistnianie państwa prawnego,
13.5. Typologia naruszeń praworządności.
Wybrana literatura
Indeks nazwisk
Indeks rzeczowy
258 stron, oprawa miękka
