Podręcznik polecany przez Polskie Stowarzyszenie Ekonomicznej Analizy Prawa
- Co powinno stanowić własność prywatną, a co publiczną?
- Jakie środki ochrony prawnej powinny przysługiwać w przypadku naruszenia
umowy?
- Jak należy zorganizować system odszkodowań dla ofiar zaniedbań lekarskich?
- Które czyny powinny być karalne i w jakim stopniu?
System prawny każdego państwa musi udzielić odpowiedzi na każde z tych pytań oraz
na wiele innych. Law & Economics proponuje spojrzenie na te zagadnienia z perspektywy
analizy ekonomicznej.
Niniejsza publikacja to jeden z najpopularniejszych podręczników z
zakresu ekonomicznej analizy prawa na świecie.
Od roku 1988 doczekał się on pięciu wydań po angielsku i przekładu na kilka
języków. Pierwsze trzy rozdziały książki zawierają przegląd niezbędnej wiedzy z
zakresu ekonomii oraz podstaw prawa szczególnie przydatne dla Czytelnika mającego inne
wykształcenie. Następnie autorzy przedstawiają w dziewięciu rozdziałach podejście z
perspektywy ekonomicznej do następujących dziedzin prawa: prawa rzeczowego, prawa umów,
prawa deliktów, procedury sądowej oraz prawa karnego.
Podręcznik jest uznawany za najbardziej wszechstronne wprowadzenie do ekonomicznej
analizy prawa adresowane do szerokiego grona odbiorców – studentów prawa, ekonomii i
innych nauk społecznych, przedstawicieli świata nauki, praktyków zaangażowanych w
tworzenie i egzekwowanie prawa oraz innych osób zainteresowanych tym nowatorskim
interdyscyplinarnym ruchem naukowym.
Spis treści:
Nota redaktorska
Ekonomiczna analiza prawa (Law & Economics) - wprowadzenie
Wstęp - badanie instytucji
Przedmowa do wydania amerykańskiego
Rozdział 1. Wprowadzenie do ekonomicznej analizy prawa
1.1.Czym jest ekonomiczna analiza prawa?
1.2.Kilka przykładów
1.3.Pierwszeństwo efektywności nad podziałem w analizie prawa prywatnego
1.4.Dlaczego prawnicy powinni studiować ekonomię? Dlaczego ekonomiści powinni
studiować prawo?
1.5.Plan podręcznika
Zalecana literatura
Wybrana literatura w języku polskim
Rozdział 2. Przegląd teorii mikroekonomii
2.1.Przegląd struktury teorii mikroekonomii
2.2.Niektóre podstawowe pojęcia: maksymalizacja, równowaga i efektywność
2.3.Narzędzia matematyczne
2.3.1.Funkcje
2.3.2.Wykresy
2.4.Teoria wyboru konsumenta i popytu
2.4.1.Uporządkowania preferencji konsumenta
2.4.2.Funkcje użyteczności i krzywe obojętności
2.4.3.Optimum konsumenta
2.4.4.Uogólnienie: optimum ekonomiczne jako równość kosztu krańcowego i korzyści
krańcowej
2.4.5.Popyt indywidualny
2.5.Teoria podaży
2.5.1.Przedsiębiorstwo maksymalizujące zyski
2.5.2.Krótki i długi okres
2.6.Równowaga rynkowa
2.6.1.Równowaga w gałęzi doskonale konkurencyjnej
2.6.2.Równowaga na rynku monopolistycznym
2.6.3.Przykład analizy równowagi
2.7.Teoria gier
2.8.Teoria wyceny aktywów
2.9.Równowaga ogólna i ekonomia dobrobytu
2.9.1.Równowaga ogólna i twierdzenia o efektywności
2.9.2.Niesprawność rynku
2.9.3.Potencjalna poprawa w sensie Pareta lub inaczej efektywność w sensie
Kaldora-Hicksa
2.10.Podejmowanie decyzji w warunkach niepewności: ryzyko i ubezpieczenie
2.10.1.Oczekiwana wartość pieniężna
2.10.2.Maksymalizacja użyteczności oczekiwanej: stosunek do ryzyka
2.10.3.Popyt na ubezpieczenia
2.10.4.Podaż ubezpieczeń
2.11.Zyski a wzrost gospodarczy
Pytania sprawdzające
Zalecana literatura
Wybrana literatura w języku polskim
Rozdział 3. Wprowadzenie do prawa i instytucji prawnych
3.1.System prawa cywilnego i common law
3.2.Instytucje sądownictwa federalnego i stanowego w Stanach Zjednoczonych
3.3.Istota sporu prawnego
3.4.Jak ewoluuje prawo
Podsumowanie
Zalecana literatura
Wybrana literatura w języku polskim
Rozdział 4. Ekonomiczna teoria własności
4.1.Pojęcie własności w prawie
4.2.Teoria przetargów
4.3.Geneza instytucji własności: eksperyment myślowy
4.4.Ekonomiczna teoria własności
4.4.1.Twierdzenie Coase‘a
4.4.2.Elementy kosztów transakcyjnych
4.4.3.Poziom kosztów transakcyjnych a odpowiednia reguła prawa
4.4.4.Normatywne twierdzenia Coase‘a i Hobbesa
4.4.5."Oliwić" wymianę czy alokować? Coase versus Hobbes
4.5.W jaki sposób chronione są prawa własności?
4.5.1.Odszkodowania i nakazy sądowe
4.5.2.Przykład: pralnia i firma z branży elektrycznej
4.5.3.Efektywne środki ochrony prawnej
4.6.Co może być własnością prywatną? - Dobra publiczne i prywatne
4.7.Jak właściciele mogą rozporządzać swoją własnością?
4.8.O podziale
Zakończenie
Zalecana literatura
Wybrana literatura w języku polskim
Załącznik. Filozoficzne koncepcje własności
1.Utylitaryzm
2.Sprawiedliwość dystrybutywna
3.Wolność i swoboda wypowiedzi
4.Konserwatyzm i geneza własności
Rozdział 5. Zagadnienia ekonomii praw własności
5.1.Co może być własnością prywatną?
5.1.1.Ekonomia informacji
5.1.2.Własność intelektualna
5.1.3.Organizacje jako własność
5.1.4.Własność publiczna i własność prywatna
5.2.Jak są ustanawiane i weryfikowane prawa własności?
5.2.1.Ustanawianie praw własności do własności nietrwałej: pierwszy posiadacz versus
własność wiązana
5.2.2.Kiedy prywatyzować zasoby o swobodnym dostępie: przeciążenie a utrzymywanie
granic użytkowanych zasobów
5.2.3.Rejestrowanie i przenoszenie tytułu prawnego: koszty weryfikacji a koszty
rejestracji
5.2.4.Czy złodziej może przenieść tytuł prawny?
5.2.5.Przerwy w łańcuchu przenoszenia tytułów prawnych
5.3.W jaki sposób właściciele mogą rozporządzać swoją własnością?
5.3.1.Testamenty i spadki: koszty obejścia oraz koszty uszczuplenia
5.3.2.Prawo do użytkowania własności innych osób
5.3.3.Niezbywalność
5.3.4.Rozdzielanie praw własności
5.4.Jakie środki ochrony prawnej przysługują w przypadku naruszenia praw własności?
5.4.1.Efekty zewnętrzne i publiczne dobra niechciane
5.4.2.Środki ochrony prawnej w przypadku efektów zewnętrznych
5.4.3.Graficzne przedstawianie efektów zewnętrznych
5.4.4.Wywłaszczenie na cele publiczne
5.4.5.Prowadzenie przetargów z państwem
5.4.6.Plany zagospodarowania przestrzennego i regulacja rozwoju
Zakończenie
Zalecana literatura
Wybrana literatura w języku polskim
Rozdział 6. Ekonomiczna teoria kontraktu
6.1.Teoria przetargów: wprowadzenie do kontraktów
6.1.1.Jakie przyrzeczenia powinny być możliwe do egzekwowania na podstawie prawa?
6.1.2.Jaki środek ochrony prawnej powinien przysługiwać za naruszenie przyrzeczenia,
którego dotrzymanie można egzekwować na podstawie prawa?
6.1.3.Krytyka teorii przetargów
6.2.Ekonomiczna teoria kontraktu
6.2.1.Współpraca i zobowiązanie
6.2.2.Informacja
6.2.3.Świadczenie
6.2.4.Zaufanie
6.2.5.Zasady dyspozytywne i koszty transakcyjne
6.2.6.Doskonałe kontrakty a niesprawności rynku
6.2.7.Kontrakty oparte na relacjach: ekonomia długiego okresu
Podsumowanie
Zalecana literatura
Wybrana literatura w języku polskim
Rozdział 7. Zagadnienia ekonomicznej teorii kontraktu
7.1.Środki ochrony prawnej jako bodźce
7.1.1.Różne środki ochrony prawnej
7.1.2.Modele środków ochrony prawnej
7.1.3.Inwestycj a w świadczenie i działanie w zaufaniu
7.2.Zarzuty odnoszące się do zawarcia umowy oraz zwolnienia ze świadczenia
7.2.1.Brak zdolności do czynności prawnych
7.2.2.Poważne ograniczenia i odległe ryzyko
7.2.3.Informacja
7.2.4.Monopole
Podsumowanie podrozdziału 7.2
Zalecana literatura
Załącznik.Dodatek matematyczny
Rozdział 8. Ekonomiczna teoria prawa deliktów
8.1.Definiowanie prawa deliktów
8.1.1.Ekonomiczna koncepcja prawa deliktów
8.1.2.Tradycyjna teoria odpowiedzialności deliktowej
Wnioski do podrozdziału 8.1
8.2.Ekonomiczna teoria odpowiedzialności deliktowej
8.2.1.Minimalizacja społecznych kosztów wypadków
8.2.2.Bodźce do podejmowania środków ostrożności przy braku odpowiedzialności i
odpowiedzialności na zasadzie ryzyka
8.2.3.Ostrożność obustronna
8.2.4.Bodźce do zachowywania ostrożności przy obowiązywaniu reguły odpowiedzialności
na zasadzie winy
8.2.5.Zarzut przyczynienia się poszkodowanego oraz porównanie zawinienia
8.2.6.Poziomy aktywności
8.2.7.Ustalanie wymogów prawnych: reguła Handa
8.2.8.Błędy
8.2.9.Niejednoznaczne wymogi i niepewność
8.2.10.Koszty administracyjne i reguły dopasowane do potrzeb
8.2.11.Szkody wyrządzone przez produkty konsumpcyjne - między czynami niedozwolonymi a
umowami
Wnioski
Zalecana literatura
Załącznik. Odpowiedzialność i symetria
Rozdział 9. Zagadnienia ekonomii odpowiedzialności deliktowej
9.1.Rozszerzenie modelu ekonomicznego
9.1.1.Osłabienie podstawowych założeń
9.1.2.Rozszerzanie modelu podstawowego
9.2.Obliczanie odszkodowania
9.2.1.Odszkodowanie według reguły Handa
9.2.2.Odszkodowanie represyjne
9.3.Empiryczna ocena systemu odpowiedzialności deliktowej w Stanach Zjednoczonych
9.3.1.Kilka ogólnych faktów dotyczących systemu odpowiedzialności deliktowej w Stanach
Zjednoczonych
9.3.2.Zaniedbania lekarskie
9.3.3.Odpowiedzialność za produkt
9.3.4.Delikty zbiorowe
Wnioski
Zalecana literatura
Wybrana literatura w języku polskim
Rozdział 10. Ekonomiczna teoria procesu sądowego
10.1.Cel postępowania sądowego
10.1.1.Minimalizowanie kosztów społecznych
10.2.Dlaczego pozywać?
10.2.1.Drzewa decyzyjne
10.2.2.Szacowanie wartości roszczenia
10.2.3.Odszkodowanie - szacowanie wysokości pozwów
10.2.4.Koszty złożenia pozwu jako filtr
10.2.5.Podaż usług prawniczych
10.2.6.Problem agencji
10.3.Wymiana dowodów
10.3.1.Złe wiadomości sprzyjają ugodom
10.3.2.Złe wiadomości są bezpłatne
10.3.3.Stany Zjednoczone a Europa
10.3.4.Minimalizacja kosztów społecznych
10.4.Przetargi w rokowaniach ugodowych
10.4.1.Ugody zastępujące procesy
10.4.2.Brak ugody
10.4.3.Uciążliwe pozwy
10.4.4.Selekcja po stronie powodowej
10.5.Proces
10.5.1.Niezależność i niezawisłość a przyporządkowanie
10.5.2.Czy przegrywający powinien płacić za wszystko?
10.5.3.Procesy łączne a procesy cząstkowe
10.5.4.Wielu sprawców szkód: odpowiedzialność solidarna
10.5.5.Ciężar dowodu i standard dowodu
10.6.Apelacja
10.6.1.Poprawianie błędów
10.6.2.Efektywność rynku sporów sądowych
10.6.3.Nadawanie mocy prawnej normom społecznym
10.6.4.Efektywność jako motyw działalności sędziowskiej
10.7.Empiryczna ocena postępowania sądowego
10.7.1.Prawnicy
10.7.2.Proces
10.7.3.Apelacje
Wnioski
Zalecana literatura
Rozdział 11. Ekonomiczna teoria przestępczości i kar
11.1.Tradycyjna teoria prawa karnego
11.1.1.Zamiar przestępczy
11.1.2.Szkoda publiczna i oskarżenie publiczne
11.1.3.Standard dowodu
11.1.4.Kary
11.2.Ekonomiczna teoria przestępczości i kar
11.2.1.Gdy nie wystarczają odszkodowania, konieczne jest prawo karne
11.2.2.Przestępstwo racjonalne
11.2.3.Matematyka racjonalnego przestępstwa
11.2.4.Zastosowanie modelu przestępstwa racjonalnego do polityki karnej
11.2.5.Działanie przestępcze i przestępczy zamiar
11.2.6.Zmniejszona racjonalność - gorączka sobotniej nocy
11.2.7.Cnoty obywatelskie
11.2.8.Ekonomiczny cel prawa karnego
11.2.9.Optymalna wielkość odstraszania i efektywnego karania
11.2.10.Matematyka optymalnych metod odstraszania
11.2.11.Odstraszanie prywatne
Podsumowanie
Zalecana literatura
Wybrana literatura w języku polskim
Rozdział 12. Zagadnienia ekonomii przestępczości i kar
12.1.Przestępczość w Stanach Zjednoczonych
12.1.1.Wskaźniki przestępczości
12.1.2.Społeczne koszty przestępczości
12.2.Czy kary odstraszają przestępców?
12.2.1.Odstraszanie
12.2.2.Warunki ekonomiczne a poziom przestępczości
12.2.3.Czy przestępstwo popłaca?
12.2.4.Aborcja i przestępczość
12.3.Efektywne karanie
12.3.1.Pozbawienie wolności
12.3.2.Kara grzywny
12.4.Kara śmierci
12.4.1.Odstraszający efekt kary śmierci
12.4.2.Koszty społeczne kary śmierci
12.4.3.Wnioski w kwestii odstraszającego efektu kary śmierci
12.5.Ekonomia narkotyków i przestępczości
12.5.1.Karanie sprzedaży narkotyków
12.5.2.Ograniczanie i zakazywanie
12.5.3.Legalizacja
12.6.Ekonomia kontroli posiadania broni
12.6.1.Dane o broni w Stanach Zjednoczonych
12.6.2.Kontrola posiadania broni
12.7.Wyjaśnienie spadku przestępczości w Stanach Zjednoczonych
12.7.1.Cztery czynniki wyjaśniające spadek przestępczości w Stanach Zjednoczonych w
latach 90. XX wieku
Podsumowanie
Zalecana literatura
Wybrana literatura w języku polskim
Indeks spraw
Indeks nazwisk
Indeks rzeczowy
708 stron, B5, oprawa twarda
