Niniejsze opracowanie różni się pod wieloma względami od typowych,
konwencjonalnych opracowań prawa autorskiego. Jego podłoże normatywne normy wchodzące
w zakres gałęzi prawa, jednak trzon opiera się na kreowaniu cywilnych praw
podmiotowych, co przemawia za wskazaniem jego przynależności do tej gałęzi systemu
prawa.
[...] Prawo autorskie jest jedną z najbardziej dynamicznie rozwijających się
dziedzin prawa, co spowodowane jest wpływem postępu technicznego na przedmiot jego
regulacji oraz dostosowaniem polskiego prawa do standardów UE. Trzeba podkreślić, że
zmiany te zostały obszernie omówione przez Autora monografii.
[...] Układ pracy, wybór zagadnień, sposób ich przedstawienia jest bez
zastrzeżeń. Podkreślenia wymaga także, że monografia jest napisana poprawnym
prawniczo, a jednocześnie przystępnym językiem. Na uwagę zasługuje przede wszystkim
umiejętność stawiana problemów i ich analizy zakończonej jasno wyrażonym
stanowiskiem.
Tadeusz Szymanek
sędzia Sądu Najwyższego
Spis treści:
Przedmowa
Od autora
Wykaz ważniejszych skrótów
Rozdział I
Źródła prawa autorskiego
1.1 Uwagi ogólne
1.2 Zagadnienia szczegółowe
1.3 Ustawa z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
1.3.1 Struktura formalna
1.4 Podstawowe konwencje międzynarodowe z zakresu prawa autorskiego i praw pokrewnych
1.4.1 Funkcja i struktura normatywna konwencji berneńskiej
1.4.2 Konwencja rzymska
1.4.3 Porozumienie TRIPS
1.4.4 Traktaty WI PO
1.5 Prawo wspólnotowe
1.5.1 Traktaty
1.5.2 Zasada swobodnego przepływu towarów
1.5.3 Zasada swobodnego przepływu usług
2.1 Dyrektywy prawa wspólnotowego
2.2 Najważniejsze źródła w zakresie dyrektyw - katalog szczegółowy
Rozdział II
Przedmiot ochrony - utwór jako rezultat twórczości autora
1.1. Uwagi ogólne
1.2. Fenomen działalności twórczej
1.3 Indywidualny charakter dzieła jako funkcja kreacji i nowości
1.4 Indywidualny charakter - analiza symptomów - zagadnienia szczegółowe
1.5. Problematyka indywidualizmu w dziełach niefikcjonalnych
1.5.1.Ustalenie w jakiejkolwiek postaci (formie)
1.6 Problem formy i materii
1.7 Niezależność od wartości
1.8 Dowolny sposób wyrażenia
1.9 Egzemplifikacje formalne
2.1 Indywidualna tożsamość różnych rodzajów twórczości
2.2 Utwory literackie sensu largo
2.3 Utwory plastyczne
2.4 Utwory choreograficzne i pantomimiczne
2.5 Wzornictwo przemysłowe. Artystyczne mistrzostwo
2.6 Utwory architektoniczne i urbanistyczne
2.7 Dzieło urbanistyczne
2.8 Dzieła muzyczne i słowno-muzyczne
2.9 Utwory sceniczne i sceniczno-muzyczne
2.10 Utwór fotograficzny
2.10.1 Istota
2.10.2 Ustalenie utworu fotograficznego
2.10.3 Reportaż
2.11 Format telewizyjny
2.12 Utwór audiowizualny
2.13 Utwór audiowizualny a wideogram
2.14 Sampling
2.15 Utwory naukowe
2.15.1 Indywidualizm pracy twórczej naukowca
2.15.2 Zagadnienia ingerencji w prawa podmiotowe autora dzieła naukowego
2.16 Programy komputerowe. Uwagi ogólne
3.1 Utwory należące do określonej logiki zbioru formalnego (art. 3).
Uwagi ogólne
3.2 Zbiór materiałów
3.3 Problematyka normatywna baz danych
Rozdział III
Granice ochrony. Funkcja i struktura wyłączeń w zakresie domeny publicznej
1.1 Uwagi ogólno-dogmatyczne
1.2 Obszar demarkacji. Zagadnienia szczegółowe
1.3 Idee
1.4 Egzemplifikacje. Dwie tezy zasadnicze
2.1 Formalne wyłączenia ochrony prawnej o charakterze przedmiotowym
2.2 Uwagi generalne
2.3 Materiał urzędowy
2.4 Polskie normy
2.5 Proste informacje prasowe
2.6 Opis patentowy
Rozdział IV
Podmiot(y) praw autorskich
1.1 Podmiotowe prawa autora - uwagi ogólne
1.2 Autorstwo dzieła
1.3 Autorstwo nieznane
2.1 Współautorstwo dzieła
2.2 Relacje prawne
2.3 Twórczość pracownicza
2.3.1 Zasady podstawowe
2.3.2 Sytuacje graniczne
3.1 Utwory naukowe. Prawo instytutu naukowego czy pracownika-naukowca?
3.2 Prawa do prac licencjackich, magisterskich, doktorskich i hablilitacji
4. Autorskie prawo majątkowe do dzieła zbiorowego
5. Utwory połączone
6.1 Prawa osobiste autora
6.2 Uwagi ogólne
6.3 Zarządzanie osobistymi prawami autorskimi przez inne osoby uprawnione
6.4 Relacje synchroniczne pomiędzy autorskimi dobrami osobistymi a prawami osobistymi
6.5 Zagadnienia szczegółowe
6.5.1 Prawo do autorstwa (art. 16 pkt 1 i 2 ustawy)
6.5.2 Prawo do integralności utworu (art. 16 pkt 3 ustawy)
6.5.3 Prawo do rzetelnego wykorzystania utworu
6.5.4 Prawo do decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności (art. 16 pkt 4
ustawy)
6.5.5 Prawo dostępu do dzieła
6.5.6 Prawo nadzoru autorskiego
6.5.7 Swoboda kontraktowa a ochrona autorskich dóbr osobistych
6.5.8 Egzemplifikacje jurysprudencji
7.1 Podmiotowe prawa majątkowe
7.2 Zagadnienia ogólne
7.3 Prawo do wynagrodzenia - in genero
7.4 Pola eksploatacji - zagadnienia szczegółowe
7.4.1 Prawo do ustalenia i zwielokrotnienia
7.4.2 Wprowadzenie do obrotu oryginału lub egzemplarza dzieła
7.4.3 Użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy
7.4.4 Publiczne wykonanie i odtworzenie
7.4.5 Prawo wystawienia
7.4.6 Prawo wyświetlenia
7.4.7 Nadawanie i reemitowanie
7.4.8 Inne rodzaje udostępnienia publicznego utworu
8.1 Droit de suitę
8.2 Funkcja i struktura systemu ochrony
8.3 Ceny sprzedaży
8.4 Istota oryginalnego egzemplarza utworu
Rozdział V
Regulacje szczególne
1.1 Założenia generalne
1.2 Ochrona baz danych - sui generis
1.3 Ochrona baz danych - zagadnienia szczegółowe
2.1 Ochrona programów komputerowych
2.2 Autorskie prawa osobiste i majątkowe do programów komputerowych
2.3 Prawa majątkowe
2.4 Prawo do rozpowszechniania utworu
2.5 Prawo do zwielokrotnienia
2.6 Prawo do opracowań programów komputerowych. Uwagi ogólne
2.6.1 Prawo do tłumaczenia i adaptacji. Konkretyzacja zagadnienia
2.6.2 Prawo wprowadzania zmian
2.7 Umowy licencyjne na programy komputerowe
2.8 Zasady odpowiedzialności za wady oprogramowania
2.9 Generalne zezwolenie na rozpowszechnienie dzieł zależnych stworzonych z
wykorzystaniem elementów oprogramowania
2.10 Odpłatność licencji
2.11 Systemy wynagradzania
2.12 Ochrona końcowego użytkownika
2.13 Wyczerpanie praw do programu komputerowego
2.14 Kumulacja ochrony programów komputerowych Zbieg zdolności prawnoautorskiej ze
zdolnością patentową
2.15 Podstawowe przesłanki ochrony patentowej programów komputerowych w odniesieniu do
przyjętego 20 lutego 2002 r. projektu dyrektywy określającej zasady udzielenia
patentów na rozwiązania, wynalazki implementowane przy użyciu komputera (computer
implemented invention)
3.1 Utwór audiowizualny
3.2 Istota dzieła audiowizualnego
3.3 Domniemanie producenckich praw majątkowych i ich zakres
3.4 Producent utworu audiowizualnego. Zagadnienia szczegółowe
3.5 Uprawnienia twórców dzieła audiowizualnego
4.1 Prawo autorskie w Internecie
4.2 Uwagi generalne
4.3 Ochrona podmiotowa
4.4 Treść prawa autorskiego w sieci internetowej
Rozdział VI
Prawa zależne - przedmiot ochrony
1.1 Podstawa ontologiczna. Dialektyka procesu twórczego, relacja twórca-twórca
1.2 Stopnie zależności i pokrewności
1.3 Oryginalność dzieła zależnego
1.4 Zagadnienia szczegółowe
1.4.1 Adaptacja
1.4.2 Przeróbka
1.4.3 Tłumaczenia
1.4.4 Edycje krytyczne
1.5 Przesłanki ochrony
2.1 Zasady ochrony praw osobistych twórcy macierzystego w utworze zależnym
2.2 Obowiązek wymienienia twórcy i tytułu dzieła macierzystego
2.3 Poziom wierności oryginałowi
2.4 Zakres autonomicznej ochrony twórcy dzieła zależnego
2.5 Prawa zależne a ochrona baz danych. Lex specialis
3. Dzieła inspirowane
4. Parodia, pastisz, karykatura
5. Inspiracje dziełami naukowymi i artystycznymi
6. Inspiracje dziełami muzycznymi
7. Dokończenie dzieł oraz ich kontynuowanie
8. Dzieła z zapożyczeniami
9. Podsumowanie
Rozdział VII
Prawa pokrewne. Przedmiot i podmiot ochrony
1.1. Istota
1.2. Ratio /eg/s. Podstawa ontologiczna
1.3 Relacje spójności i autonomii w zakresie artystycznych wykonań
2.1 Struktura normatywna praw pokrewnych
2.2 Uwagi ogólne
2.3 Normatywny zakres uprawnień artystów wykonawców.
Uwagi szczegółowe
2.3.1 Istota - struktura i zakres
2.3.2 Zakres i charakter uprawnień osobistych
2.3.3 Uprawnienia o charakterze majątkowym
2.3.4 Prawo producenta
2.3.5 Reprezentacja kierownika zespołu
2.3.6 Reguła synchronicznego, tj. odpowiedniego stosowania - wykładnia systemowa
3.1 Prawa do wideogramu i fonogramu
3.2 Uwagi ogólne
3.3 Zakres przedmiotowy
4. Prawo do nadań (art. 97)
5. Prawa do pierwszych wydań oraz wydań naukowych lub krytycznych
6. Normy wspólne dla wszystkich rodzajów przedmiotów praw pokrewnych
7. Reguła odpowiedniego stosowania ujęta w art. 101
Rozdział VIII
Ograniczenie praw podmiotowych twórcy - użytek osobisty oraz publiczny
1.1 Racje podstawowe funkcjonowania instytucji dozwolonego użytku
1.2 Użytek publiczny
2.1 Użytek osobisty - istota i zakres
2.2 Przesłanki przedmiotowe dozwolonego użytku osobistego
2.3 Zakres podmiotowy
2.4 Eksploatacja a egzemplarz utworu
2.5 Nieodpłatność korzystania
2.6 Działania użytkowników dozwolone w ramach eksploatacji utworu w warunkach użytku
osobistego
2.7 Czynniki uzupełniające dopuszczalność zastosowania dozwolonego użytku osobistego
2.8 Zakaz ingerencji dozwolonego użytku osobistego w prawa osobiste twórcy
2.9 Modyfikacje wynikające z dyrektywy 2001/29/EC z 22 maja 2001 r
2.10 Modyfikacje wynikające z przyznania ochrony tzw. technicznym środkom
zabezpieczającym
3.1 Inne rodzaje uprawnień ograniczających prawa twórcy
3.2 Prawo cytatu
3.3 Prawo przedruku. Funkcja i zakres strukturalny
3.4 Nowe postacie licencji ustawowych
Rozdział IX
Nabycie praw autorskich, dysponowanie nimi i ich wygaśniecie
1.1 Uwagi ogólne
1.2 Transfer praw podmiotowych o charakterze majątkowym
1.3 Zasady transferu praw inter vivos
1.4 Normy względnie obowiązujące
1.5 Usterki i wady (art. 55 prawa autorskiego)
1.5.1 Prawo odstąpienia od umowy lub jej wypowiedzenia przez twórcę (art. 56 i 57)
1.6 Umowy licencyjne
1.6.1 Rodzaje licencji
1.7 Podstawowe refleksje w fazie negocjowania i zawierania umów autorskich
1.8 Przeniesienie praw mortis causa
1.9 Czas trwania ochrony prawnej. Wyczerpanie prawa
1.10 Czas ochrony przedmiotu praw zależnych oraz praw pokrewnych
1.10.1 Prawa zależne
1.10.2 Prawa pokrewne
1.11 Wyczerpanie prawa
Rozdział X
Roszczenia
1.1 Uwagi ogólne
1.2 Dywersyfikacja żądań
2.1 Zagadnienia szczegółowe
2.2 Zakazy sądowe
2.3 Odszkodowania
2.4 Wydanie korzyści
2.5 Sankcje dodatkowe
2.6 Środki alternatywne łagodzące odpowiedzialność na zasadzie proporcjonalności
faktu naruszenia do wynikłej szkody
2.7 Zapłata na rzecz Funduszu Promocji Twórczości
2.8 Ochrona technicznych zabezpieczeń oraz informacji o zarządzaniu prawami (art. 79
ust. 6 i 7 pr. aut.). Normy sankcjonujące
2.9 Formy naruszenia prawa do twórczości mającego charakter osobisty
2.10 Czynniki egzoneracyjne
3. Problematyka zadośćuczynienia
4. Roszczenie o ustalenie istnienia lub nieistnienia prawa lub stosunku prawnego w
systemie ochrony praw autorskich
5.1 Ochrona majątkowych praw autorskich i wynikające z tego roszczenia
5.2 Uwagi ogólne
5.3 Ingerencja w sferę praw podmiotowych - majątkowych - zagadnienia szczegółowe
6.1 Zasady procesowego dochodzenia roszczeń
6.2 Zagadnienia ogólne
6.3 Zabezpieczenie roszczeń
6.4 Ratio /eg/s. Uwagi ogólne
6.5 Przesłanki podmiotowe oraz przedmiotowe zabezpieczenia
6.6 Legitymacja podmiotowa
6.7 Legitymacja przedmiotowa
6.8 Zasada ważenia sprzecznych prima facie interesów
6.9 Rozszerzenie zakresu zabezpieczenia antycypacyjnego
6.10 Roszczenia związane z naruszeniem praw na dobrach niematerialnych
6.11 Obligatoryjna rozprawa
6.12 Egzemplifikacje judykatury i jurysprudencji
6.13 Harmonizacja z zaleceniami dyrektywy RUE
7. Zasady dowodzenia
8. Prawo do informacji o faktach naruszających prawo autorskie
9. Koszty
10. Wysokość wynagrodzenia, kryteria wartościujące
11.1 Reguły egzekucji
11.2 Zasady podstawowe
11.3 Niezbywalność i nieegzekwowalność droit de suitę
12.1 Dochodzenie roszczeń z zakresu praw autorskich oraz pokrewnych w europejskiej
(wspólnotowej) przestrzeni prawnej
12.2 Uwagi ogólne. Źródła prawne
12.3 Jurysdykcja szczególna
12.4 Uznawanie, zabezpieczanie i wykonywanie orzeczeń sadów zagranicznych
12.5 Wykonywanie orzeczeń
12.5.1 Reguły generalne
12.5.2 Reguły szczególne. Europejski tytuł egzekucyjny
12.5.3. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 593/2008 z 1 7 czerwca
2008 r. w sprawie prawa
właściwego dla zobowiązań umownych (Rzym I) (DzU UE L z 4 lipca 2008 r.)
12.5.4 Rozporządzenie (WE) nr 864/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z 11 lipca 2007 r.
dotyczące prawa właściwego
dla zobowiązań pozaumownych (Rzym ll)(DzU UE L z 31 lipca 2007 r.)
Rozdział XI
Przestępstwa z zakresu prawa autorskiego oraz praw pokrewnych
1. Uwagi ogólne
2.1 Zagadnienia szczegółowe
2.2 Podstawa normatywna
2.3 Rodzaje winy
2.4 Wprowadzenie w błąd
2.5 Inne naruszenia
3.1 Przestępstwo bezprawnego rozpowszechniania
3.2 Podstawa normatywna
3.3 Wykładnia semantyczno-funkcjonalna
4.1 Przestępstwo bezprawnego utrwalania i zwielokrotniania cudzego utworu
4.2 Podstawa normatywna
4.3 Wyjaśnienie podstawowych pojęć
5.1 Przestępstwo paserstwa autorskiego
5.2 Podstawa normatywna
5.3 Wykładnia semantyczno-funkcjonalna
6.1 Ochrona technicznych zabezpieczeń
6.2 Podstawa normatywna
6.3 Wykładnia semantyczna. Zagadnienia szczegółowe
7.1 Naruszenie prawa do kontroli
7.2 Charakter normatywny przestępstwa
7.3 Sankcje obligatoryjne oraz fakultatywne
7.4 Zagadnienia normatywne
7.5 Podstawa normatywna
8. Rodzaje inicjowania ścigania
Rozdział XII
Instytucje komplementarne prawa autorskiego
1. Zagadnienia ogólne
2 1 Organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi
2.2 Uwagi ogólne
2.3 Źródła i zakres zbiorowego zarządu prawami
2 4 Zakres obowiązków organizacji zbiorowego zarządzania
3. Konkurencyjność organizacji - reguły kolizyjne
4. Komisja Prawa Autorskiego
5. Zakaz dyskryminacji - publikacje finansowe
Kryteria proporcjonalności
Rozdział XIII
Obszary autonomiczne prawa autorskiego. Ochrona wizerunku i tajemnicy informacji,
w tym korespondencji
1.1 Rat/o /eg/s. Zagadnienia ogólne
1.2 Ochrona wizerunku - zagadnienia szczegółowe
1.3 Tajemnica korespondencji
1.4 Normy sankcjonujące
1.5 Tajemnica informacji i dokumentów
Rozdział XIV
Wnioski
Rozdział XV
Prawo autorskie Unii Europejskiej - dyrektywy
1.1 Omówienie podstawowych zasad ochrony zawartej w rozporządzeniach RE w porównaniu z
regulacją polskiego prawa autorskiego
1.1.1 Harmonizacja niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie
informacyjnym. Rat/o /eg/s. Cele aksjologiczne
1.1.2 Struktura normatywna - cele konsekutywne
1.1.3 Zagadnienia szczegółowe
1.1.4 Prawo do rozpowszechniania
1.1.5 Wyjątki i ograniczenia. Zakres i istota instytucji użytku osobistego publicznego
1.1.6 Zasady skutecznej ochrony przed naruszeniem praw. Obowiązki w odniesieniu do
środków technologicznych
1.2 Prawo najmu i użyczenia oraz niektóre prawa pokrewne prawu autorskiemu w zakresie
własności intelektualnej (wersja ujednolicona)
1.2.1 Zakres podmiotowy uprawnień. Właściciel praw oraz przedmiot prawa najmu i
użyczenia
1.2.2 Niezbywalne prawo do godziwego wynagrodzenia
1.2.3 Odstępstwo od wyłącznego prawa publicznego użyczenia
1.3 Prawa pokrewne
1.3.1 Prawo rozpowszechniania
1.3.2 Ograniczenia prawne
1.4 Koordynacja niektórych zasad dotyczących prawa autorskiego oraz praw pokrewnych
stosowanych w odniesieniu do przekazu satelitarnego oraz retransmisji drogą kablową
1.4.1 Zakres ogólny
1.4.2 Prawo do nadawania programów
1.4.3 Prawo do retransmisji drogą kablową
1.4.4 Korzystanie z prawa retransmisji drogą kablową
1.5 Prawo autora do wynagrodzenia z tytułu od sprzedaży oryginalnego egzemplarza dzieła
sztuki
1.5.1 Przesłanki
1.5.2 Próg minimalny ochrony
1.5.3 Zakres podmiotowy. Osoby uprawnione do otrzymania honorariów autorskich
1.5.4 Ochrona prawna programów komputerowych
1.6.1 Przedmiot ochrony
1.6.2 Podmioty ochrony. Autorstwo programów komputerowych
1.6.3 Beneficjenci ochrony
1.6.4 Zakres i struktura uprawnień
1.6.5 Wyjątki od czynności zastrzeżonych
1.6.6 Dekompilacja jako wyjątek od bezwzględnej ochrony. Kryteria funkcjonalne
1.6.7 Specjalne środki ochrony
1.6.8 Autonomiczność i komplemenlarność ochrony
1.7 Ochrona prawna bez danych (DzU UE L 96.77.20, dyrektywa z 11 marca 1996 r.)
1.7.1 Istota ochrony baz danych. Funkcja, struktura oraz zakres podmiotowo-przedmiotowy
1.7.2 Synchronizacja systemu ochrony
1.7.3 Przedmiot ochrony. Zakres strukturalny
1.7.4 Podmiot ochrony
1.7.5 Uprawnienia wyłączne
1.7.6 Wyjątki od uprawnień wyłącznych
1.7.7 Prawo suigeneńs
1.7.8 Prawa i obowiązki legalnych użytkowników
1.7.9 Wyjątki od prawa sui gener/s
1.7.10 Czas ochrony
1.7.11 Podmiotowo-przestrzenne granice ochrony prawa sui geneńs
1.7.12 Środki prawne
1.8 Dyrektywa z 29.04.2004 r. dotycząca egzekwowania praw własności intelektualnej
1.8.1 Ratio /eg/s Środki, procedury i środki naprawcze. Obowiązki ogólne
1.8.3 Zakres podmiotowy. Osoby uprawnione do występowania o zastosowanie środków,
procedur i środków naprawczych
1.8.4 Domniemanie autorstwa lub własności
1.8.5 Dowody
1.8.6 Środki ochrony dowodów
1.8.7 Prawo do informacji
1.8.8 Środki tymczasowe i zabezpieczające
1.8.9 Środki naprawcze
1.8.10 Zakazy sądowe
1.8.11 Środki alternatywne
1.8.12 Odszkodowania i koszty sądowe
1.8.13 Koszty sądowe
1.8.14 Publikowanie decyzji sądowych
1.8.15 Indywidualne sankcje ze strony państw członkowskich
1.9 Czas trwania praw autorskich oraz praw pokrewnych
1.9.1 Utwory literackie
1.9.2 Utwory filmowe lub audiowizualne
1.9.3 Czas ochrony praw pokrewnych
1.9.4 Ochrona utworów uprzednio nieopublikowanych
1.9.5 Publikacje krytyczne i naukowe
1.9.6 Ochrona fotografii
1.9.7 Implementacja
Bibliografia
349 stron, B5, oprawa miękka
