W prezentowanej książce omówiono najważniejsze zagadnienia i
instytucje prawa rodzinnego i opiekuńczego, w tym dotyczące: stosunków rodzinnych,
stanu cywilnego i jego ochrony, małżeńskich ustrojów majątkowych, opieki i kurateli
oraz władzy rodzicielskiej.
Szczególną uwagę poświęcono dochodzeniu przed sądem roszczeń, których
podstawę stanowią przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Uwzględnione zostało
także orzecznictwo Sądu Najwyższego w zakresie omawianych zagadnień.
Publikacja jest przeznaczona dla studentów wydziałów prawa i administracji oraz
aplikantów prawniczych przygotowujących się do egzaminu z zakresu prawa rodzinnego.
Korzystać z niej mogą również teoretycy i praktycy prawa rodzinnego.
Spis treści:
Wykaz skrótów
str. 13
Wykaz komentarzy, opracowań systemowych i podręczników
str. 17
Przedmowa
str. 19
Rozdział I
Przedmiot, źródła oraz podstawowe zasady polskiego prawa rodzinnego i opiekuńczego
str. 21
§ 1. Przedmiot prawa rodzinnego i opiekuńczego
str. 22
§ 2. Źródła polskiego prawa rodzinnego i opiekuńczego
str. 22
1. Konstytucja RP
str. 22
2. Inne akty prawne
str. 23
2.1. Przepisy ogólne
str. 23
2.2. Przepisy związkowe
str. 26
2.3. Umowy międzynarodowe
str. 27
2.4. Rezolucje i rekomendacje Rady Europy
str. 30
§ 3. Podstawowe zasady polskiego prawa rodzinnego i opiekuńczego
str. 30
1. Uwagi ogólne
str. 30
2. Rodzaje i ogólna charakterystyka zasad
str. 31
§ 4. Stosunek prawa rodzinnego do prawa cywilnego
str. 34
Rozdział II
Stosunki rodzinne
str. 36
§ 5. Pojęcie rodziny i ochrona jej praw
str. 37
§ 6. Pokrewieństwo, powinowactwo, osoby bliskie
str. 38
1. Pokrewieństwo
str. 38
2. Powinowactwo
str. 39
3. Osoby bliskie
str. 40
§ 7. Konkubinat
str. 40
Rozdział III
Stan cywilny i jego ochrona
str. 42
§ 8. Stan cywilny
str. 42
§ 9. Ochrona stanu cywilnego
str. 43
§ 10. Postępowanie w sprawach o prawa stanu cywilnego
str. 44
1. Uwagi wstępne
str. 44
2. Zasady i podmioty postępowania
str. 45
Rozdział IV
Zawarcie małżeństwa
str. 46
§ 11. Pojęcie małżeństwa
str. 47
§ 12. Czynności poprzedzające zawarcie małżeństwa
str. 48
1. Obowiązek przedstawienia dokumentów
str. 48
2. Okres wyczekiwania
str. 50
3. Zaręczyny
str. 50
§ 13. Zawarcie małżeństwa
str. 51
1. Zawarcie małżeństwa przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego
str. 51
1.1. Uwagi wstępne
str. 51
1.2. Przesłanki stanowiące warunki zawarcia małżeństwa
str. 51
1.3. Zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika
str. 53
1.4. Akt małżeństwa
str. 54
2. Zawarcie małżeństwa przed duchownym
str. 56
2.1. Uwagi wstępne
str. 56
2.2. Przesłanki konieczne do zawarcia małżeństwa wyznaniowego ze skutkami
podlegającymi prawu polskiemu
str. 58
§ 14. Prawa i obowiązki małżonków (niemajątkowe i majątkowe)
str. 61
1. Uwagi wstępne
str. 61
2. Zasada równouprawnienia małżonków
str. 61
3. Niemajątkowe prawa i obowiązki małżonków
str. 61
4. Prawa i obowiązki majątkowe małżonków
str. 64
§ 15. Przeszkody małżeńskie
str. 66
Rozdział V
Małżeńskie ustroje majątkowe
str. 74
§ 16. Charakterystyka ogólna małżeńskich ustrojów majątkowych
str. 78
1. Standardy prawne Rady Europy
str. 78
2. Pojęcie i rodzaje małżeńskich ustrojów majątkowych
str. 79
§ 17. Wspólność ustawowa małżeńska, jej powstanie i ogólna charakterystyka
str. 80
§ 18. Składniki majątku wspólnego małżonków
str. 82
§ 19. Majątki osobiste małżonków
str. 87
§ 20. Zarząd majątkiem wspólnym małżonków
str. 91
§ 21. Odpowiedzialność majątkiem wspólnym małżonków
str. 96
1. Zasady odpowiedzialności
str. 96
2. Ograniczenie możliwości zaspokojenia
str. 97
3. Zaspokajanie z majątku wspólnego innych należności
str. 98
3.1. Należności orzeczone w postępowaniu karnym
str. 98
3.2. Należności podatkowe
str. 99
§ 22. Ustanie wspólności ustawowej
str. 100
1. Ustanie wspólności ustawowej z mocy prawa
str. 101
2. Ustanie wspólności ustawowej na skutek orzeczenia sądu
str. 102
3. Ustanie wspólności ustawowej z mocy umowy małżonków
str. 103
4. Skutki ustania wspólności ustawowej
str. 103
§ 23. Podział majątku wspólnego
str. 106
§ 24. Postępowanie w sprawie o podział majątku wspólnego
str. 109
§ 25. Ustroje majątkowe umowne
str. 110
1. Uwagi ogólne
str. 110
2. Wspólność umowna rozszerzona
str. 112
3. Wspólność umowna ograniczona
str. 113
4. Rozdzielność majątkowa
str. 113
5. Rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków
str. 113
§ 26. Ustrój przymusowy
str. 114
Rozdział VI
Ustanie małżeństwa
str. 115
§ 27. Zagadnienia ogólne
str. 117
§ 28. Nieistnienie małżeństwa
str. 117
§ 29. Unieważnienie małżeństwa
str. 118
1. Pojęcie unieważnienia małżeństwa
str. 118
2. Przyczyny unieważnienia
str. 119
3. Konwalidacja małżeństwa
str. 122
4. Legitymacja procesowa w sprawach o unieważnienie małżeństwa
str. 124
5. Skutki unieważnienia małżeństwa
str. 125
§ 30. Postępowanie w sprawach o ustalenie nieistnienia małżeństwa oraz o
unieważnienie małżeństwa
str. 127
§ 31. Śmierć małżonka i uznanie małżonka za zmarłego
str. 129
1. Śmierć małżonka
str. 129
2. Uznanie małżonka za zmarłego
str. 130
§ 32. Rozwód - charakterystyka ogólna
str. 132
§ 33. Przesłanki rozwodu
str. 134
§ 34. Treść wyroku orzekającego rozwód
str. 139
§ 35. Postępowanie w sprawach o rozwód
str. 150
§ 36. Skutki oddalenia powództwa o rozwód
str. 151
§ 37. Skutki ustania małżeństwa
str. 152
§ 38. Standardy międzynarodowe ustania małżeństwa
str. 154
1. Stosunek rodzice - dzieci
str. 154
2. Sytuacja majątkowa małżonków
str. 155
3. Standardy międzynarodowe a prawo polskie
str. 156
Rozdział VII
Separacja
str. 157
§ 39. Uwagi wstępne
str. 157
§ 40. Przesłanki separacji
str. 158
§ 41. Separacja a rozwód
str. 159
§ 42. Treść wyroku orzekającego separację
str. 160
§ 43. Skutki separacji
str. 160
§ 44. Zniesienie separacji
str. 161
§ 45. Postępowanie w sprawach o separację
str. 162
Rozdział VIII
Rodzice i dzieci
str. 164
§ 46. Pochodzenie dziecka - zagadnienia ogólne
str. 165
§ 47. Macierzyństwo
str. 166
§ 48. Ojcostwo męża matki
str. 168
§ 49. Uznanie ojcostwa
str. 172
1. Pojęcie, charakter i przesłanki uznania
str. 172
2. Podmioty uprawnione do przyjęcia oświadczenia o uznaniu ojcostwa
str. 174
4. Skutki uznania ojcostwa
str. 176
5. Ustalenie bezskuteczności uznania
str. 176
6. Udział prokuratora w sprawach o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa
str. 178
§ 50. Sądowe ustalenie ojcostwa
str. 179
1. Przesłanki ustalenia ojcostwa
str. 179
2. Postępowanie w sprawach o ustalenie ojcostwa
str. 180
3. Skutki ustalenia ojcostwa
str. 182
4. Roszczenia majątkowe matki pozostające w związku z ustaleniem ojcostwa
str. 182
§ 51. Nazwisko i imię dziecka
str. 184
1. Nazwisko dziecka
str. 184
2. Imię dziecka
str. 187
3. Zmiana imion i nazwisk
str. 187
§ 52. Standardy międzynarodowe
str. 188
Rozdział IX
Władza rodzicielska
str. 190
§ 53. Pojęcie i charakterystyka władzy rodzicielskiej
str. 191
§ 54. Treść i wykonywanie władzy rodzicielskiej
str. 192
1. Zagadnienia wstępne
str. 192
2. Piecza nad osobą dziecka
str. 193
3. Zarząd majątkiem dziecka
str. 194
4. Reprezentacja dziecka
str. 196
5. Wykonywanie władzy rodzicielskiej
str. 197
6. Odpowiedzialność odszkodowawcza rodziców
str. 198
§ 55. Pozbawienie, zawieszenie i ograniczenie władzy rodzicielskiej
str. 198
1. Uwagi wstępne
str. 198
2. Pozbawienie władzy rodzicielskiej
str. 199
3. Zawieszenie władzy rodzicielskiej
str. 200
4. Ograniczenie władzy rodzicielskiej
str. 201
5. Kontakty z dzieckiem
str. 205
6. Władza rodzicielska a ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w
sprawach nieletnich (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 33, poz. 178 z późn. zm.)
str. 206
7. Przepisy karne
str. 208
§ 56. Postępowanie w sprawach pozbawienia, zawieszenia i ograniczenia władzy
rodzicielskiej
str. 208
§ 57. Ustanie władzy rodzicielskiej
str. 209
§ 58. Inne stosunki między rodzicami a dziećmi
str. 210
§ 59. Standardy międzynarodowe
str. 211
Rozdział X
Przysposobienie
str. 214
§ 60. Ogólna charakterystyka i przesłanki przysposobienia
str. 215
1. Pojęcie i społeczne funkcje przysposobienia
str. 215
2. Charakter prawny instytucji przysposobienia
str. 216
3. Przesłanki przysposobienia
str. 216
§ 61. Rodzaje przysposobienia i jego skutki
str. 223
§ 62. Rozwiązanie stosunku przysposobienia i jego skutki
str. 231
1. Uwagi ogólne
str. 231
2. Przesłanki rozwiązania przysposobienia
str. 231
3. Skutki rozwiązania przysposobienia
str. 235
§ 63. Postępowanie w sprawie przysposobienia oraz rozwiązania przysposobienia
str. 238
1. Postępowanie w sprawie przysposobienia
str. 238
2. Postępowanie w sprawie rozwiązania przysposobienia
str. 239
§ 64. Standardy międzynarodowe
str. 240
Rozdział XI
Obowiązek alimentacyjny pomiędzy rodzicami a dziećmi
str. 242
§ 65. Zagadnienia ogólne
str. 245
§ 66. Treść i zakres obowiązku alimentacyjnego
str. 246
1. Treść obowiązku alimentacyjnego
str. 246
2. Zakres obowiązku alimentacyjnego
str. 247
§ 67. Przesłanki obowiązku alimentacyjnego
str. 250
1. Przesłanki obowiązku alimentacyjnego rodziców względem niesamodzielnego dziecka
str. 251
2. Przesłanki obowiązku alimentacyjnego między krewnymi w linii prostej
str. 252
3. Przesłanki obowiązku alimentacyjnego między rodzeństwem
str. 253
4. Przesłanki obowiązku alimentacyjnego między ojczymem (macochą) a pasierbem
str. 253
5. Przesłanki obowiązku alimentacyjnego pasierba względem ojczyma (macochy)
str. 254
§ 68. Obowiązek alimentacyjny między małżonkami oraz po rozwodzie, unieważnieniu
małżeństwa lub separacji
str. 255
1. Obowiązek alimentacyjny między małżonkami
str. 255
2. Obowiązek alimentacyjny po rozwodzie, unieważnieniu małżeństwa lub separacji
str. 256
§ 69. Zmiana wysokości alimentów. Alimenty za okres przeszły. Przedawnienie.
Roszczenia regresowe
str. 259
1. Zmiana wysokości alimentów
str. 259
2. Alimenty za okres przeszły. Przedawnienie
str. 260
3. Roszczenia regresowe
str. 261
§ 70. Wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego
str. 262
§ 71. Fundusz alimentacyjny
str. 262
§ 72. Postępowanie w sprawach o alimenty
str. 263
§ 73. Standardy międzynarodowe
str. 264
Rozdział XII
Rodziny zastępcze
str. 266
§ 74. Standardy międzynarodowe
str. 269
Rozdział XIII
Opieka
str. 271
§ 75. Zagadnienia wstępne
str. 272
§ 76. Ustanowienie opieki. Powołanie opiekuna
str. 273
1. Zakres działania sądu opiekuńczego (uwagi ogólne)
str. 273
2. Podstawy prawne ustanowienia opieki
str. 274
3. Powołanie opiekuna
str. 275
4. Kryteria powołania opiekuna
str. 275
§ 77. Sprawowanie opieki
str. 277
1. Zagadnienia wstępne
str. 277
2. Piecza i kierowanie osobą małoletniego
str. 277
3. Reprezentowanie osoby poddanej opiece
str. 278
4. Zarząd majątkiem podopiecznego
str. 279
§ 78. Nadzór nad sprawowaniem opieki
str. 281
§ 79. Zwolnienie opiekuna i ustanie opieki
str. 281
§ 80. Odpowiedzialność opiekuna za nienależyte sprawowanie opieki
str. 283
§ 81. Wynagrodzenie opiekuna
str. 284
§ 82. Opieka nad ubezwłasnowolnionym całkowicie
str. 285
1. Uwagi wstępne
str. 285
2. Regulacja prawna
str. 285
§ 83. Postępowanie w sprawach opiekuńczych
str. 286
§ 84. Standardy międzynarodowe
str. 287
Rozdział XIV
Kuratela
str. 288
§ 85. Rodzaje kurateli
str. 288
1. Uwagi wstępne
str. 288
2. Kuratela w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym
str. 289
3. Inne wypadki kurateli
str. 292
§ 86. Ustanowienie i ustanie kurateli
str. 295
1. Ustanowienie kurateli
str. 295
2. Ustanie kurateli
str. 295
§ 87. Postępowanie w sprawach o ustanowienie kurateli
str. 296
§ 88. Wynagrodzenie kuratora
str. 296
§ 89. Standardy międzynarodowe
str. 296
Rozdział XV
Rzecznik Praw Dziecka
str. 298
Indeks rzeczowy
str. 303
308 stron, B5, oprawa miękka