Niniejsza praca jest pierwszą w Polsce rozprawą naukową poświęconą w
całości immunitetowi państwa, będącego jedną z najbardziej złożonych i
interesujących oraz wzbudzających kontrowersje, instytucją współczesnego prawa
międzynarodowego.
Działając na styku suwerenności państw, sfery publicznej i prywatnej,
immunitet państwa dotyka nierzadko delikatnych i skomplikowanych kwestii, w tym
sięgających swymi korzeniami drugiej wojny światowej. Służy ochronie suwerenności i
interesów państwa, w tym Polski.
Omówiona kompleksowo w pracy, złożona i wciąż aktualna problematyka
immunitetu państwa, znajduje się w polu zainteresowania zarówno nauki, jak i praktyki,
zwłaszcza wymiaru sprawiedliwości i resortu spraw zagranicznych orał wszystkich tych,
którzy interesują się bliżej aktualnymi kwestiami prawa międzynarodowego.
Spis treści:
Objaśnienie skrótów
Słowo wstępne
ROZDZIAŁ I
Rys historyczny
1.Okres do zakończenia pierwszej wojny światowej
2.Okres międzywojenny
3.Okres po drugiej wojnie światowej
ROZDZIAŁ II
Kodyfikacja prawa immunitetu państwa
1.Koncepcje kodyfikacji prawa immunitetu państwa na forach pozarządowych
1.1.63 Konferencja ILA w Warszawie w 1988 r
1.2.Częściowa kodyfikacja prawa immunitetu państwa dotycząca statków państwowych
2.Kodyfikacja prawa immunitetu państwa w ramach Rady Europy (1972 r.)
3.Kodyfikacja prawa immunitetu państwa w ramach ONZ (2004 r.).
ROZDZIAŁ III
Immunitet jurysdykcyjny państwa
1.Pojęcie immunitetu jurysdykcyjnego państwa
2.Źródła prawa immunitetu państwa
3.Definicja państwa w kontekście immunitetu państwa oraz kwestia podmiotowości
prawnomiędzynarodowej, osobowości prawnej, zdolności sądowej i jurysdykcji krajowej
4.Zakres stosowania immunitetu państwa
ROZDZIAŁ IV
Immunitet egzekucyjny
1.Pojęcie immunitetu egzekucyjnego
2.Majątek obcego państwa a immunitet egzekucyjny.
3.Doktryna ograniczonego i absolutnego immunitetu państwa a immunitet egzekucyjny
państwa odnoszący się do własności państwa
4.Immunitet egzekucyjny w świetle Konwencji ONZ z 2004 r
5.Immunitet egzekucyjny w praktyce Komisji Unii Europejskiej
6.Znaczenie zachowania immunitetu egzekucyjnego w stosunkach między państwami
ROZDZIAŁ V
Zrzeczenie się immunitetu jurysdykcyjnego i immunitetu egzekucyjnego
1.Uwagi wstępne
2.Kwestia władz mających uprawnienia do zrzekania się immunitetu
3.Wyraźne lub dorozumiane zrzeczenie się immunitetu
4.Konsekwencje wzięcia udziału w postępowaniu sądowym
5.Powództwa wzajemne
6.Zrzeczenie się immunitetu egzekucyjnego
7.Zasada odrębnego zrzekania się immunitetu sądowego i immunitetu sądowego
8.Kwestia zrzekania się immunitetu w postępowaniu arbitrażowym
ROZDZIAŁ VI
Doktryna absolutnego i doktryna ograniczonego immunitetu państwa, doktryna aktu
państwa i non-justiciability oraz kwestia stosowania zasad:
wzajemności i lex retro non agit
1.Narodziny doktryny dzielącej immunitet państwa na absolutny i ograniczony
2.Doktryna absolutnego immunitetu państwa
3.Doktryna ograniczonego immunitetu państwa
4.Podział działań (aktów) państwa na iure imperii i iure gestionis
5.Doktryna aktu państwa (Act oj State Doctrine)
6.Doktryna braku możliwości rozpatrywania sprawy na drodze sądowej (non-justiciability)
7.Zasada wzajemności w kontekście immunitetu państwa
8.Zasada lex retro non agit w odniesieniu do immunitetu państwa
ROZDZIAŁ VII
Immunitet państwa i immunitet dyplomatyczny
1.Uwagi wstępne
2.Odrębne korzenie historyczne i podstawy prawne immunitetu dyplomatycznego
3.Kwestia podmiotowości prawnej i zdolności sądowej przedstawicielstw dyplomatycznych i
urzędów konsularnych oraz tryb dochodzenia roszczeń
4.Status mienia dyplomatycznego i konsularnego
5.Immunitet dyplomatyczny w świetle konwencji europejskiej z 1972 r. i konwencji ONZ z
2004 r
6.Kwestie immunitetu dyplomatycznego i konsularnego w specjalnych ustawach o immunitecie
państwa, przyjętych w niektórych państwach
7.Immunitet państwa i immunitet dyplomatyczny w orzecznictwie niektórych państw i
kwestia zazębiania się obu immunitetów
8.Immunitet dyplomatyczny i immunitet państwa
ROZDZIAŁ VIII
Zasady i normy współczesnego prawa immunitetu państwa
1.Uwagi ogólne
2.Transakcje handlowe
3.Przedsiębiorstwa i inne jednostki państwowe
4.Umowy o pracę
5.Uszczerbek na ciele i majątku
6.Prawo własności, posiadanie i użytkowanie własności
7.Konta bankowe należące do państwa
8.Własność intelektualna i przemysłowa
9.Udział w spółkach handlowych i innych ugrupowaniach
10.Statki morskie będące własnością państwa lub przez nie eksploatowane
11.Immunitet okrętów wojennych
12.Państwowe statki powietrzne, zwłaszcza samoloty wojskowe
13.Skutki zawarcia porozumienia arbitrażowego
14.Immunitet państwa w kontekście łamania praw człowieka, dochodzenia roszczeń w
związku z zamachami terrorystycznymi, prawa dostępu do sądu i normy ius cogens
15.Immunitety głów państw i innych osób piastujących najwyższe stanowiska państwowe
16.Immunitet państwa w odniesieniu do działań sił zbrojnych obcych państw,
szczególnie w kontekście odszkodowania za zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko
ludzkości
ROZDZIAŁ IX
Immunitet państwa w świetle orzecznictwa polskiego i w stosunkach Polski z
niektórymi obcymi państwami
1.Stan prawny i doktryna
2.Immunitet państwa a immunitet dyplomatyczny i konsularny w świetle polskiego prawa i
orzecznictwa sądowego
3.Kwestia umów o pracę polskich obywateli z przedstawicielami dyplomatycznymi i
konsularnymi obcych państw, akredytowanymi w Polsce, w kontekście immunitetu państwa
oraz immunitetu dyplomatycznego i konsularnego
4.Specyficzny kazus obywatelki Litwy, A. Cudak, mający związek z Polską
5.Procesy sądowe amerykańskich obywateli, głównie spadkobierców byłych obywateli
polskich narodowości żydowskiej, przeciwko Polsce, przed sądami USA
Uwagi końcowe
Summary
Konwencja ONZ z 2004 r. w sprawie immunitetów jurysdykcyjnych państw
i ich własności
Bibliografia
289 stron, B5, oprawa miękka
