Osobowość. Teoria i badania to jeden z najbardziej popularnych w Europie i USA
podręczników poświęconych teoriom osobowości. Stanowi najnowocześniejszy podręcznik
psychologii osobowości obecny na polskim rynku. Jego najważniejszymi walorami są:
- prezentacja uznawanych współcześnie nurtów w psychologii osobowości,
- przedstawienie "korzeni" i perspektyw każdego z tych ujęć,
- uwydatnienie aktualnych trendów w badaniach nad osobowością,
- ilustracja rozważań teoretycznych odpowiednimi przykładami z badań empirycznych i
terapii,
- udana próba pogodzenia tego, co "powszechne", z tym, co
"wyjątkowe" w osobowości człowieka,
- analiza metateoretyczna teorii osobowości,
- zarys integracyjnego ujmowania zagadnień związanych z osobowością,
- doskonałe przygotowanie treści od strony dydaktycznej.
Podręcznik znakomicie opisuje i uprzystępnia wszystko to, przed czym dzisiaj staje
psychologia osobowości.
"Książka obejmuje prezentację głównych orientacji i ujęć teoretycznych
osobowości, wzbogaconą o przegląd współczesnych badań służących weryfikacji
konkretnych hipotez stawianych na gruncie danych teorii. Z dydaktycznego punktu widzenia
szczególnie cenna jest ilustracja możliwości aplikacyjnych teorii poprzez prezentację
i interpretację przypadków. Podobnie jak w poprzednich wydaniach, przyjęto dwie
perspektywy w tym zakresie: jedna polega na interpretacji tego samego przypadku w świetle
odmiennych teorii, druga to prezentacja przypadku specyficznie dobranego pod kątem danego
ujęcia teoretycznego. Dużą wartość ma ocena teorii poprzez wskazanie jej możliwości
i ograniczeń, możliwych aplikacji, odniesienia do konkretnych zjawisk życia
psychicznego i społecznego, a także porównanie z teoriami konkurencyjnymi".
(z recenzji prof. KUL Piotra Olesia)
Spis treści
Rozdział 1 - Teoria osobowości: od potocznych obserwacji do systematycznych teorii
Dlaczego badanie osobowości?
Definiowanie osobowości
Teoria osobowości jako odpowiedź na pytania: co?, jak? i dlaczego?
Ważne zagadnienia w teorii osobowości
Ocena teorii
Teoria i badanie osobowości
Rozdział 2 - Naukowe badanie ludzi
Dane psychologii osobowości
Cele badań: rzetelność, trafność, etyka badań
Trzy ogólne podejścia do badań
Ocena alternatywnych podejść do badań
Teoria osobowości i badanie osobowości
Pomiar osobowości i przypadek Jima
Rozdział 3 - Teoria psychodynamiczna: psychoanalityczna teoria osobowości Freuda
Zygmunt Freud (1856-1939): ogólna charakterystyka autora i jego propozycji
Freuda ujęcie osoby i społeczeństwa
Freuda ujęcie nauki, teorii i badań
Psychoanaliza: teoria osobowości
Rozdział 4 - Teoria psychodynamiczna
Zastosowania i ocena teorii Freuda
Zastosowania kliniczne
Opis przypadku: Mały Hans
Przypadek Jima
Pokrewne stanowiska i współczesne rozwinięcia teorii psychoanalitycznej
Krytyczna ocena
Rozdział 5 - Teoria fenomenologiczna: Carla Rogersa zorientowana na osobę teoria
osobowości
Carl R. Rogers (1902-1987): ogólna charakterystyka autora i jego propozycji
Rogersa ujęcie osoby
Rogersa ujęcie nauki, teorii i badań naukowych
Teoria osobowości Carla Rogersa
Rozdział 6 - Teoria fenomenologiczna: zastosowania i ocena teorii Rogersa
Zastosowania kliniczne
Przypadek ilustrujący teorię: pani Oak
Przypadek Jima
Najnowsze rozwinięcia
Pokrewne punkty widzenia
Ocena krytyczna
Rozdział 7 - Cechowe ujęcia osobowości: Allport, Eysenck, Cattell
Pojęcie cechy
Cechowa teoria osobowości Gordona W. Allporta (1897-1967)
Trójczynnikowa teoria Hansa J. Eysencka (1916-1997)
Czynnikowo-analityczne ujęcie cech Raymonda B. Cattella (1905-1998)
Rozdział 8 - Teoria cechowa
Pięcioczynnikowy model osobowości
Zastosowanie i ocena cechowego ujęcia osobowości
Przypadek Jima. Ocena: spór osoba - sytuacja
Całościowa ocena teorii cechowej
Rozdział 9 - Biologiczne podstawy osobowości
Temperament: problem psychofizyczny od czasów dawnych do współczesnych
Teoria ewolucji i osobowość: współczesna synteza, część I
Geny i osobowość: współczesna synteza, część II
Biologia i problemy społeczno-polityczne
Rozdział 10 - Uczeniowe ujęcia osobowości
Uczeniowe ujęcie osoby i nauki
Teoria warunkowania klasycznego Pawłowa
Teoria bodźca - reakcji: Hull, Dollard i Miller
Porównanie ujęć uczeniowych z wcześniejszymi poglądami
Krytyczna ocena
Rozdział 11 - poznawcza teoria osobowości: teoria konstruktów osobistych George'a A.
Kelly'ego
George A. Kelly (1905-1966): ogólna charakterystyka autora i jego propozycji
Kelly'ego ujęcie osoby
Kelly'ego ujęcie nauki, teorii i badań
Teoria osobowości George'a A. Kelly'ego
Rozdział 12 - poznawcza teoria osobowości: zastosowania i ocena teorii Kelly'ego
Zastosowania kliniczne
Studium przypadku: Ronald Barrett
Przypadek Jima
Zbliżone punkty widzenia oraz aktualne rozwinięcia
Ocena krytyczna
Rozdział 13 - Teoria społeczno-poznawcza: Bandura i Mischel
Ogólna charakterystyka autorów i ich propozycji
Ujęcie osoby
Ujęcie nauki, teorii i badań
Społeczno-poznawcza teoria osobowości
Cele
Kompetencje - umiejętności
Rozdział 14 - Teoria społeczno-poznawcza: zastosowania i ocena
Kliniczne zastosowania
Studium przypadku: Gary W.
Przypadek Jima
Najnowsze rozwinięcia
Analiza porównawcza
Krytyczna ocena
Rozdział 15 - Poznawczo-informacyjne ujęcie osobowości
Struktury poznawcze
Zastosowania kliniczne
Przypadek Jima
Podstawowe twierdzenia
Związek teorii procesów informacyjnych z tradycyjną teorią osobowości
Ocena krytyczna
Rozdział 16 - Syntetyczne spojrzenie na teorię, pomiar i badanie osobowości
Teoria i historia rozwoju nauki
Niektóre sprawy dzielące teoretyków osobowości
Biologiczne podstawy i poziomy wyjaśniania
Przypadek Jima
678 stron, B5, oprawa miękka