WSPÓŁCZESNA TEORIA SPOŁECZNA to coś więcej niż zwykłe wprowadzenie w
arkana najważniejszych idei i pomysłów teoretycznych XX i początku XXI wieku. Anthony
Elliott, jeden z najbardziej znanych teoretyków społecznych młodego pokolenia, w
przystępny a zarazem krytyczny sposób omawia najważniejsze nurty współczesnej myśli
– od szkoły frankfurckiej po teorie globalizacji – oraz kluczowe prace tak
znaczących teoretyków, jak Theodor Adorno, Herbert Marcuse, Michel Foucault, Jacques
Lacan, Jacques Derrida, Pierre Bourdieu, Anthony Giddens, Julia Kristeva, Judith Butler,
Manuel Castells, Zygmunt Bauman, Ulrich Beck czy Slavoj Žižek. Umiejscawiając każdą z
omawianych teorii z szerszym kontekście politycznym i historycznym, daje niezwykle
klarowny obraz różnorodności podejmowanych tematów i ich interpretacji przez
najbardziej znanych analityków.
„Współczesna teoria społeczna jest – co staram się pokazać w tej książce –
swego rodzaju podwójnym przedsięwzięciem: z jednej strony jest to pomysłowy,
dynamiczny i interdyscyplinarny projekt nauk społecznych i humanistyki, z drugiej zaś
– pilna krytyka myśli ideologicznej i dyskursów rozumu, wolności, prawdy,
subiektywności, kultury i polityki. W swoich szczytowych momentach – które moim
zdaniem można znaleźć w pracach Herberta Marcusego, Jürgena Habermasa, Pierre’a
Bourdieu, Anthony’ego Giddensa, Judith Butler, Zygmunta Baumana, Giorgio Agambena i
wielu innych – współczesna teoria społeczna jest wyrafinowaną, błyskotliwą
krytyką arogancji władzy i podejmuje kwestię przyszłości postępowej polityki”.
Z tekstu
Anthony Elliott – profesor socjologii na australijskim Flinders
University, związany również z brytyjskim Open University. Jego prace z zakresu teorii
społecznej, socjologii kultury oraz badań nad psychoanalizą zostały dotąd
przetłumaczone na ponad 20 języków. W Polsce znany jako autor książki Koncepcje
„ja”. Najnowsze prace Elliotta to m.in. Psychoanalytic Theory. An Introduction (2002),
Critical Visions. New Directions in Social Theory (2003), Subject to Ourselves. Social
Theory, Psychoanalysis and Postmodernity (2004), Social Theory since Freud. Traversing
Social Imaginaries (2004), The New Individualism. The Emotional Costs of Globalization
(2005, wspólnie z Charlesem Lemertem), Making the Cut. How Cosmetic Surgery is
Transforming Our Lives (2008).
Spis treści:
Wprowadzenie i podziękowania
Rozdział 1. Faktura społeczeństwa
Czym jest społeczeństwo?
Społeczeństwo a teoria społeczna
Najważniejsze tematy we współczesnej teorii społecznej
Pytania do przemyślenia
Polecane lektury
Polecane strony internetowe
Rozdział 2. Szkoła frankfurcka
Horkheimer i Adorno: Dialektyka oświecenia
Rewolucja freudowska: zastosowania psychoanalizy
Fromm: lęk przed wolnością
Adorno: osobowość autorytarna, antysemityzm i psychodynamika nowoczesności
Marcuse: Eros czy jednowymiarowe przyszłości?
Ocena twórczości Marcusego
Podsumowanie
Pytania do przemyślenia
Polecane lektury
Polecane strony internetowe
Rozdział 3. Strukturalizm
De Saussure i językoznawstwo strukturalne
Zarzuty wobec teorii de Saussure‘a
Barthes: semiologia strukturalna a kultura popularna
Foucault: wiedza, porządek społeczny i władza
Granice strukturalizmu: Historia seksualności Foucaulta
Zarzuty wobec teorii Foucaulta
Podsumowanie
Pytania do przemyślenia
Polecane lektury
Polecane strony internetowe
Rozdział 4. Poststrukturalizm
Lacan: stadium lustra i wyobrażeniowe
Przeformulowanie strukturalizmu przez Lacana: język, porządek symboliczny i
nieświadomość
Po Lacanie: Althusser i społeczeństwo jako interpelacja
Żiżek: poza interpelacją
Ocena teorii Lacana
Derrida: różnica i dekonstrukcja
Ocena teorii Derridy
Podsumowanie
Pytania do przemyślenia
Polecane lektury
Polecane strony internetowe
Rozdział 5. Teorie strukturacji
Anthony Giddens: strukturacja i rutyna życia codziennego
Giddens o nowoczesności i tożsamości
Zarzuty wobec teorii Giddensa
Pierre Bourdieu: habitus i praktyczne życie społeczne
Zarzuty wobec teorii Bourdieu
Podsumowanie
Pytania do przemyślenia
Polecane lektury
Polecane strony internetowe
Rozdział 6. Współczesna teoria krytyczna
Habermas: demokratyzacja społeczeństwa
Wczesny Habermas: rozwój i upadek sfery publicznej
Habermas o kapitalizmie, komunikacji i kolonizacji
Habermas o globalizacji i społeczeństwach postnarodowych
Zarzuty wobec teorii Habermasa
Honneth: walka o uznanie
Podsumowanie
Pytania do przemyślenia
Polecane lektury
Polecane strony internetowe
Rozdział 7. Teoria feministyczna i postfeministyczna
Teorie patriarchatu: feminizm z lat siedemdziesiątych XX wieku
Juliet Mitchell o kobiecości i różnicy seksualnej
Nancy Chodorow: reprodukcja macierzyństwa
Julia Kristeva: semiotyczne subwersje
Ocena teorii Kristevej
Judith Butler: scenariusze zachowań płciowych
Ocena teorii Butler
Teoria queer
Podsumowanie
Pytania do przemyślenia
Polecane lektury
Polecane strony internetowe
Rozdział 8. Postmodernizm
Deleuze i Guattari: ponowoczesność jako schizoidalne pożądanie
Baudrillard: ponowoczesność jak symulowana kultura medialna
Jameson: ponowoczesność jako globalne transformacje kapitalistyczne Bauman:
ponowoczesność jako nowoczesność pozbawiona złudzeń
Krytyka postmodernizmu
Podsumowanie
Pytania do przemyślenia
Polecane lektury
Polecane strony internetowe
Rozdział 9. Sieci, ryzyko, płynność
Manuel Castells: Społeczeństwo sieci
Zarzuty wobec teorii Castellsa
Ulrich Beck: organizacja życia w świecie ryzyka
Beck o modernizacji refleksywnej
Zarzuty wobec teorii Becka
Zygmunt Bauman: życie w warunkach upłynnienia
Bauman o płynnym życiu, miłości i lęku
Zarzuty wobec teorii Baumana
Podsumowanie
Pytania do przemyślenia
Polecane lektury
Polecane strony internetowe
Rozdział 10. Globalizacja
Debata na temat globalizacji
Globalni sceptycy
Radykalni globaliści
Globalni transformacjoniści
Globalizacja po 11 września 2001 roku
Zarzuty wobec debaty na temat globalizacji
Globalizacja, praca i nowa gospodarka
Globalizacja, komunikacja i kultura
Globalizacja a nowy indywidualizm
Podsumowanie
Pytania do przemyślenia
Polecane lektury
Polecane strony internetowe
Posłowie. Teoria społeczna dziś i do 2025 roku. Od Georgio Agambena do Manuela DeLandy
Bibliografia
Indeks nazwisk
408 stron, B5, oprawa kartonowa foliowana