Moim zamiarem nie jest przedstawienie systematycznej teorii struktury
społecznej; zamiar jest o wiele skromniejszy. Rdzeń teorii społeczeństwa powinien
wyjaśniać złożoną współzależność pomiędzy podstrukturami wielu typów, które
krzyżują się ze sobą często na różnych poziomach. Propozycja takiej teorii
naszkicowana została w ostatniej części tej książki. Wymaganym fundamentem
systematycznej teorii struktury społecznej jest gruntowna wiedza o procesach
zachodzących w ramach stosunków społecznych (processes of social association),
począwszy od najprostszych, które cechują relacje interpersonalne między ludźmi, po
najbardziej złożone odnoszące się do relacji w obrębie i między dużymi
zbiorowościami. Owe procesy społeczne, z których wyłaniają się struktury związków
społecznych, stanowią centrum uwagi prezentowanych analiz, które zostaną przedstawione
w tej książce. Monografia ta traktowana może być jako prolegomena do teorii struktury
społecznej.
(fragment książki, s. 27-28)
Teorie socjologiczne interpretują i wyjaśniają ogólne procesy społeczne w oparciu
o różne modele świata ludzkiego. W serii Współczesne Teorie Socjologiczne publikujemy
najważniejsze dzieła reprezentujące te wizje rzeczywistości społecznej, które
okazały się szczególnie znaczące po II wojnie światowej, i które uważamy za istotne
do dzisiaj. Interesują nas również koncepcje socjologiczne będące przedmiotem debaty
na przełomie XX i XXI wieku. To właśnie współczesna klasyka socjologiczna pozwala nam
lepiej zrozumieć dzisiejszy i przyszły świat.
Prof. Janusz Mucha
Spis treści:
Zbigniew Karpiński, Od teorii wymiany społecznej do teorii relacji
międzygrupowych: socjologia teoretyczna Petera M. Blaua
Kinga Wysieńska, Paradygmat wymiany Petera Blaua i współczesne teorie wymiany
Wprowadzenie do wydania opublikowanego przez wydawnictwo "Transaction"
Przedmowa
Streszczenie rozdziałów
Wprowadzenie
Rozdział I
Struktura związków społecznych
Wymiana nagród społecznych 37 - Procesy podstawowe 41 - Wzajemność i brak
równowagi 46 - Podsumowanie 50
Rozdział II
Integracja społeczna
Wywieranie wrażenia na innych 54 - Paradoks integracji 61 - Test niektórych
wniosków 67 - Podsumowanie 72
Rozdział III
Wsparcie społeczne
Aprobata społeczna 76 - Atrakcyjność: pierwsze i drugie wrażenia 82 -
Dygresja na temat miłości 87 - Podsumowanie 94
Rozdział IV
Wymiana społeczna
Nieokreślone zobowiązania i zaufanie 99 - Warunki wymiany 104- Przygniatająca
szczodrość 111 - Podsumowanie 116
Rozdział V
Zróżnicowanie władzy
Zależność jednostronna i zobowiązania 121 - Konkurencja o status 127 - Status
jako kapitał zużywalny 132 - Podsumowanie 139
Rozdział VI
Oczekiwania
Oczekiwania i związki 142 - Wymiana sprawiedliwa i grupy odniesienia 147
- Przywiązanie i brak ruchliwości 154 - Podsumowanie 158
Rozdział VII
Dynamika zmiany i adaptacja w grupach
Monopol bilateralny i rozprzestrzenianie się stosunków wymiany 163 -
Strukturalna adaptacja do zmieniających się warunków 170 - Niedoskonałości 176
- Podsumowanie 182
Rozdział VIII
Legitymizacja i organizacja
Przywództwo 186 - Władza prawomocna 189 - Organizacja wysiłku zbiorowego 196 -
Podsumowanie 201
Rozdział IX
Opozycja
Wyzysk i odwet 207 - Opozycja polityczna 212 - Struktura polityczna i konflikt
ideologiczny 218 - Podsumowanie 225
Rozdział X
Wartości pośredniczące w strukturach złożonych
Normy społeczne i wymiana pośrednia 228 - Wartości jako czynniki
pośredniczące w transakcjach społecznych 235 - Instytucjonalizacja 242 - Podsumowanie
248
Rozdział XI
Dynamika podstruktur
Makrostruktura i podstruktury 252 - Relacje międzygrupowe i ruchliwość
międzygrupowa 260 - Opozycja jako siła regenerująca 265 - Podsumowanie 271
Rozdział XII
Siły dialektyczne
Dylematy 277 - Zróżnicowanie 282 - Dynamika 287 - Dialektyka 294
Bibliografia
Indeks pojęć
Indeks osób
320 stron, B5, oprawa twarda