Podręcznik ten proponuje czytelnikom zbadanie własnego stanowiska w
kwestii toczących się na świecie dyskusji o znaczeniu demokracji.
Dostarcza narzędzi do samodzielnych przemyśleń o demokracji jako praktyce,
ideale i terenie spornym.
Wolna od uprzedzeń i napisana nadzwyczaj klarownie, książka Sawarda
unika łatwych odpowiedzi. Zamiast tego przedstawia różnorodne podejścia do demokracji
i jej problemów, pokazując, jak powstały i jakim przekształceniom podlegały podstawy
współczesnego życia politycznego.
Czytelnik znajdzie w niej zarówno szereg przykuwających uwagę, prawdziwych i
hipotetycznych przypadków, jak też reprezentatywny zbiór dwudziestowiecznych narracji o
demokracji i jej korzeniach oraz nowych wyzwaniach, takich jak globalizacja czy ruch na
rzecz ochrony środowiska. Książkę zamyka fascynujący przegląd i ocena najnowszych,
często kontrowersyjnych teorii demokracji i zachęta do spekulacji na temat kształtu
demokracji w bliższej i dalszej przyszłości. Demokracja zawiera także obszerny
słownik typów demokracji oraz przewodnik po dalszej lekturze.
Michael Saward jest profesorem politologii na Open University.
Spis treści:
Wstęp
1. Czy to jest demokracja?
Wstęp
Tworzenie i używanie pojęcia "demokracji": trzy konteksty
Usprawiedliwienie wojskowego zamachu stanu: Pakistan po październiku 1999
Odpowiedź na Florydę: wybory prezydenta Stanów
Zjednoczonych w 2000 roku
Demokracja i tożsamość: Brytyjska Kampania na rzecz
Demokracji
Co może oznaczać demokracja? Podsumowanie przykładów
Próby profesjonalnego zdefiniowania
Krytyczna ocena definicji
Jak zaprojektować demokrację: kraj X
Co nam mówi problem kraju X? Problemy do dyskusji
Czy demokracja jest czymś dobrym?
Znaczenie i uzasadnianie albo jak demokracja może być (stworzona jako) zła dla ciebie
Strategiczne przywiązanie?
Podsumowanie
2. Tworzenie narracji demokracji I
Wprowadzenie
Reakcja na pesymizm: spojrzenia z dwóch wojen światowych
Demokracja i "żelazne prawo oligarchii"
Dylemat Michelsa
Narracja realistyczna: schumpeterianizm
Odnajdowanie demokracji w oligarchii
Wariacje na temat post-schumpeterowskiej myśli u Downsa,
Dahla i Lijpharta
Polityka demokratyczna jako rynek: Downs
Świat poliarchii: Dahl
Większość i konsensus: Lijphart
Podsumowanie: rdzeń schumpeterowskiej narracji o demokracji
3. Tworzenie narracji demokracji II
Wstęp
Jak skonstruować swojego przeciwnika: Schumpeter i "model klasyczny"
Natura ludzka i polityka
Czyje "teorie klasyczne"?
Fałszywi wrogowie: Bentham, James Mili i utylitaryzm
Demokracja ochronna: powrót do Locke‘a i Madisona
Korzenie schumpeterianizmu: tymczasowe podsumowanie
Kontrapunkty
Demokracja uczestnicząca
Przeciwstawne narracje demokracji uczestniczącej: tymczasowe podsumowanie
Klasyczne korzenie demokracji uczestniczącej
(Nie)istotność starożytnych Aten?
Krytyka marksistowska
Krytyka feministyczna
Podsumowanie
4. Pięć wyzwań
Wstęp
Konstruowanie mierników demokracji
Próg i kontinuum
Retoryka i istota
Znaczenie demokracji
Problemy z oceną demokracji
Wyzwanie globalizacji
Tendencje globalizacyjne
Wzrost znaczenia międzynarodowych kwestii politycznych
Globalizacja i państwa narodowe
Wpływ globalizacji na demokrację
Złożoność i jej konsekwencje
Typy złożoności państwa
Konsekwencje złożoności państwa
Metafora sieci
Środowisko i przyszłe pokolenia
Spektrum poglądów "zielonych"
Wpływ enwironmentalizmu
Działania rządu dla środowiska
Radykalna zielona demokracja?
Wyzwanie różnorodności
Teraz każdy demokratą?
Wartości kulturowe i demokracja
Islam i demokracja
Podróże po demokracji
Zaskakujące podobieństwa?
Podsumowanie
5. Przekształcanie demokracji
Sześć wymiarów demokracji
Wymiar A - przestrzeń i przynależność
Wymiar B - prawa
Wymiar C - autonomia grupowa
Wymiar D - uczestnictwo
Wymiar E - odpowiedzialność
Wymiar F - publiczne i prywatne
Podejście ortodoksyjne?
Nowe kierunki w demokracji
Demokracja deliberatywna
Demokracja bezpośrednia
Demokracja kosmopolityczna
Demokracja ekologiczna
Polityka obecności (i "różnicy")
Demokracja stowarzyszeniowa
Podsumowanie
Zakończenie
Słownik terminów: koncepcje demokracji
Przewodnik po dalszych lekturach
Bibliografia
Indeks wybranych pojęć i nazwisk
208 stron, oprawa miękka
