ŹRÓDŁA NATURA I FUNKCJE EMOCJI STUDIUM TEORII IMPULSJI LEONA PETRAŻYCKIEGO DĄBROWSKI A. Księgarnia

Źródła, natura i funkcje emocji

Studium teorii impulsji Leona Petrażyckiego

Celem rozprawy jest analiza i ocena koncepcji emocji Leona Petrażyckiego, jednego z najwybitniejszych polskich naukowców przełomu XIX i XX wieku. Refleksja nad emocjami była mu potrzebna do wytłumaczenia natury prawa. Jego ambicje były jednak większe – chciał wyjaśnić emocje w ogóle, czemu miało służyć naukowe opracowanie psychologicznej teorii tych zjawisk.

Projekt Petrażyckiego został w prezentowanej książce ujęty w szerszej perspektywie – historyczno-filozoficznej i psychologicznej, jak również w kontekście teorii prawa.

W rozdziale pierwszym autor omawia wybrane poglądy na temat emocji w historii filozofii. Rozdział ten stanowi niezbędne tło dalszych rozważań i dostarcza odpowiedniego materiału do oceny projektu Petrażyckiego.
W rozdziale drugim badacz przedstawia motywacje badawcze Petrażyckiego i jego założenia metodologiczne, które zawierają uniwersalne postulaty odnoszące się do wszystkich nauk. Dotyczą one poprawnego tworzenia pojęć, twierdzeń i teorii naukowych. Ta część obejmuje też odpowiednie metody badania zjawisk psychicznych, w tym emocji.
W rozdziale trzecim Autor analizuje różne propozycje klasyfikacji zjawisk psychicznych, krytyczne uwagi Petrażyckiego odnośnie do tych podziałów oraz jego własną propozycję klasyfikacji. Dzieli on wszystkie zjawiska psychiczne na dwie główne klasy: 1) zjawiska dwustronne, bierno-czynne, do których należą impulsje/emocje, oraz 2) zjawiska jednostronne; te ostatnie dzielą się na dodatkowe podklasy: a) jednostronnie bierne (przeżycia poznawcze i przeżycia uczuciowe) oraz b) jednostronnie czynne (przeżycia woli).
W rozdziale czwartym Dąbrowski osadza teorię Petrażyckiego we współczesnej psychologii emocji, a częściowo też neuropsychologii. Zdaniem badacza emocje pełnią ważną funkcję ewolucyjną – przystosowują organizm do warunków życia. Stanowią też pierwotną podstawę rozwoju psychiki. Emocje wpływają na przebieg procesów neurofizjologicznych i różne formy myślenia. Najbardziej specyficzną cechą tak rozumianych emocji jest jednak motywacja – emocje motywują do działania.
W ostatnim rozdziale – piątym – autor ukazuje związek między emocjami i prawem. Według Petrażyckiego źródłem prawa i moralności jest psychika człowieka. Wśród norm etycznych wyróżnił Petrażycki normy moralne i normy prawne. Te pierwsze mają charakter zobowiązujący, podczas gdy normy prawne – charakter zobowiązujący i uprawniający (imperatywno-atrybutywny).

Wstęp 7

1. Kategoria emocji w historii filozofii               15
Starożytność                         . 17
Średniowiecze                         . 24
Nowożytność                          31
Wiek XIX                           50

2. Petrażyckiego uzasadnienie potrzeby badań w zakresie psychologii emocji oraz kwestie metodologiczne               63
Tworzenie pojęć klasowych i teorii adekwatnych          . 70
Metody badań zjawisk psychicznych                78
Kilka uwag o dalszym rozwoju metod w psychologii emocji     . 86

3. Klasyfikacje zjawisk psychicznych                 92
Klasyfikacje zjawisk psychicznych w dziejach            93
Petrażyckiego rekonstrukcja i krytyka klasyfikacji poznanie–uczucia–wola                             100
Poznanie                           101
Uczucia                           . 105
Wola                            . 110
Petrażyckiego klasyfikacja zjawisk psychicznych          . 117
Kilka uwag w sprawie klasyfikacji Petrażyckiego i klasyfikowania zjawisk psychicznych w ogóle                  . 121

4. Impulsje i ich oddziaływanie                  . 129
Rodzaje impulsji                        . 130
Głód-apetyt jako paradygmatyczny przykład impulsji        . 133
Motywacyjny charakter impulsji                  139
Impulsje a myślenie                       140
Zjawisko emocjonalnego zarażania                . 142
Dyskusja: impulsje w kontekście współczesnych rozwiązań      144
Doznawczo-popędowy charakter emocji              . 151
Emocja jako podstawowa forma motywacji             161
Emocje w perspektywie ewolucyjnej                169
Ewolucja układu nerwowego a emocje               . 172
Działanie emocji w systemie umysł–mózg–ciało            180
Prymat emocji wobec poznania                  . 192
Wpływ emocji na procesy poznawcze                206

5. Charakterystyka przeżyć etycznych oraz norm moralnych i prawnych                            210
Klasyfikacja mechanizmów motywacyjnych             210
Struktura przeżycia emocjonalnego               . 213
Obowiązki oraz normy moralne i prawne             . 217
Motywacyjno-wychowawczy charakter norm            . 222
Dyskusja wokół Petrażyckiego koncepcji moralności i prawa     225

Zakończenie                            . 236
Bibliografia                             243
Summary                              264
Indeks osobowy                          . 267

272 strony, Format: 17.0x24.0cm, oprawa miękka

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.