WSPÓŁCZESNA DYNAMIKA PRAWA MUZUŁMAŃSKIEGO WOBEC PROBLEMÓW BIOETYCZNYCH GÓRSKA E. Księgarnia

Współczesna dynamika prawa muzułmańskiego wobec problemów bioetycznych

Czy według prawa muzułmańskiego można dokonać aborcji chorego płodu lub skorzystać z zapłodnienia pozaustrojowego?

Czy możliwa jest transplantacja od dawcy w stanie śmierci mózgowej?

A problem eutanazji?

Czy islam zdolny jest odpowiadać na takie pytania?

Prezentowane przez autorkę badania mają charakter wieloaspektowego studium przypadków wybranych kwestii bioetycznych w trzech państwach (Egipcie, Autonomii Palestyńskiej i Libanie). Zasadniczą część publikacji stanowi analiza stanowisk, dyskusji i różnic w odpowiedziach specjalistów prawa muzułmańskiego dotyczących takich problemów, jak: rozumienie momentu początku życia w islamie, dopuszczalność aborcji, techniki wspomaganego rozrodu, transplantacja organów i tkanek pochodzących od zwierząt, ustalenie momentu śmierci, odłączenie chorego w stanie śmierci mózgowej od aparatury podtrzymującej życie oraz eutanazja.

Autorka wprowadza czytelnika w te zagadnienia, przedstawiając historyczny rozwój prawa muzułmańskiego, jego źródeł i najważniejszych instytucji oraz myśli etycznej i bioetycznej w islamie. Omawia i porządkuje podstawowe koncepcje, wartości i zasady, które leżą u podstaw rozstrzygnięć prawnych dotyczących medycyny. Zawarte w książce opisy i analizy pokazują, jak funkcjonuje współczesne prawo muzułmańskie i jak odpowiada ono na nowe, bezprecedensowe wyzwania związane z rozwojem nauki.

Ewa Górska — prawniczka i kulturoznawczyni związana z Katedrą Socjologii Prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jej zainteresowania naukowe skupiają się na problematyce prawa oraz kultur prawnych na Bliskim Wschodzie. W szczególności zajmuje się współczesnym prawem muzułmańskim, arabskim prawem zwyczajowym oraz badaniami nad Bliskim Wschodem z punktu widzenia geografii prawnej.

Podziękowania
Wykaz skrótów
Wstęp

Rozdział 1. Prawo muzułmańskie - rozwój i instytucje
1.1. Terminologia: szariat, fiqh a prawo muzułmańskie
1.2. Prawo muzułmańskie - historia rozwoju
1.3. Prawo muzułmańskie: źródła prawa i mechanizmyjego stosowania
1.3.1. Usul al-Fiqh
1.3.2. Źródła prawa muzułmańskiego
1.3.3. Klasyfikacja czynów
1.3.4. Maqasid as-sari‘a - teoria celów prawa muzułmańskiego
1.3.5. Opinia prawna (fatwa)
1.4. Prawo muzułmańskie, prawo stanowione i bioetyka w Egipcie, Libanie i Palestynie

Rozdział 2. Bioetyka muzułmańska: podstawowe wartości
2.1. Bioetyka muzułmańska
2.1.1. Bioetyka muzułmańska a bioetyka zachodnia: stan napięcia
2.1.2. Bioetyka muzułmańska: rozwój w ramach prawa
2.1.3. Rozstrzyganie dylematów bioetycznych w ramach prawa
2.1.4. Bioetyka muzułmańska: między racjonalizmem a tradycjonalizmem
2.2. Wartości i zasady etyczne w islamie
2.2.1. Wartości i zasady bioetyczne - klasyfikacje w literaturze
2.2.2. Koncepcje, wartości i zasady etyczne w bioetyce muzułmańskiej - propozycja systematyzacji
2.2.3. Zasady prawne (al-qawa‘idal-fiqhiyya)
2.3. Bioetyka muzułmańska i jej podstawowe wartości - wnioski

Rozdział 3. Muzułmańskie opinie prawne wobec problemów bioetycznych: początek życia i problematyka rozrodczości
3.1. Potomstwo, rodzina i określanie pochodzenia dziecka
3.2. Początek życia - koncepcja uduchowienia zarodka
3.3. Status prawny płodu
3.4. Rozstrzygnięcia prawne dotyczące antykoncepcji
3.4.1. Dyskusje dotyczące stosunku przerywanego w klasycznym islamie
3.4.2. Obecne dyskusje dotyczące antykoncepcji
3.4.3. Problem trwałego pozbawienia możliwości posiadania potomstwa (sterylizacja)
3.4.4. Wnioski dotyczące antykoncepcji w islamie
3.5. Dopuszczalność przerwania ciąży w prawie muzułmańskim
3.5.1. Ogólne stanowiska poszczególnych szkół prawnych wobec aborcji w-zależności od momentu uduchowienia
3.5.2. Opinie prawne dotyczące aborcji: argumentacja i wyjątki
3.5.3. Prawo stanowione a aborcja w Egipcie, Palestynie oraz Libanie
3.5.4. Aborcja w opiniach prawnych: wnioski
3.6. Przypadek zapłodnienia pozaustrojowego (in vitro)
3.6.1. Kto uczestniczy w prokreacji - gamety od osób trzecich, surogacja
3.6.2. Inne problemy prawne związane ze stosowaniem zapłodnienia pozaustrojowego
3.6.3. Prawo stanowione a zapłodnienie pozaustrojowe w Egipcie, Palestynie oraz Libanie
3.6.4. Zapłodnienie pozaustrojowe w opiniach prawnych - wnioski

Rozdział 4. Ingerencje w cielesność w czasie życia - przeszczepy organów
4.1. Argumenty religijne stosowane w fatwach dotyczących transplantacji
4.1.1. Argumenty przeciwko transplantacji (islam sunnicki)
4.1.2. Argumenty za dopuszczeniem transplantacji
4.2. Warunki wykonania transplantacji w zgodzie z prawem muzułmańskim
4.3. Transplantacja w szyizmie
4.4. Inne problemy prawne związane z transplantacją w islamie
4.4.1. Wykorzystanie tkanek od "zwierząt nieczystych" w leczeniu
4.4.2. Przeszczepy między muzułmanami a niemuzułmanami
4.5. Prawo stanowione a transplantacja w Egipcie, Palestynie i Libanie
4.6. Przeszczepy organów a prawo muzułmańskie - wnioski

Rozdział 5. Koniec życia: śmierć mózgowa, eutanazja i przeszczepy od dawców martwych
5.1. Rozumienie śmierci i stwierdzenie śmierci mózgowej w islamie
5.2. Pomoc w zakończeniu życia (eutanazja) w islamie
5.2.1. Przypadki dopuszczania ortotanazji (pasywnej eutanazji)
5.2.2. Argumenty leżące u podstaw dopuszczenia różnych form eutanazji pasywnej
5.2.3. Rozporządzenia medyczne na wypadek śmierci a prawo muzułmańskie
5.2.4. Klasyfikacja eutanazji i odpowiedzialność prawna
5.2.5. Śmierć mózgowa i eutanazja w prawie stanowionym Egiptu, Palestyny i Libanu
5.2.6. Moment śmierci i samobójstwo wspomagane w islamie - wnioski
5.3. Pobieranie organów do transplantacji od dawców martwych
5.3.1. Problemy prawne i argumenty przeciwko pobieraniu narządów od dawców martwych
5.3.2. Argumenty za przyzwoleniem na pobieranie narządów od dawców martwych
5.3.3. Warunki prawne pobrania narządów od dawców martwych (islam sunnicki)
5.3.4. Inne problemy związane z donacją organów po śmierci
5.3.5. Prawo stanowione a transplantacje od dawców martwych w Egipcie, Palestynie i Libanie
5.3.6. Transplantacja od dawców martwych a prawo muzułmańskie - wnioski

Rozdział 6. Charakterystyka współczesnego prawa islamu w kontekście bioetyki
6.1. Systematyzacja argumentów stosowanych w opiniach prawnych dotyczących bioetyki
6.1.1. Argumenty z autorytetu tekstów religijnych
6.1.2. Argumenty z rozwiązań zaproponowanych przez klasycznych myślicieli muzułmańskich i tradycyjnej doktryny
6.1.3. Argumenty z koncepcji dogmatycznych
6.1.4. Argumenty z celów prawa, zawartych w hierarchii maqdsid as-sari‘a
6.1.5. Odwołania do innych wartości
6.1.6. Argumenty z zasad prawnych (al-qawd ‘id al-fighiyya)
6.1.7. Odwołania do rezolucji instytucji stosujących zbiorowy igtihad - międzynarodowych akademii fiqh
6.1.8. Argumenty z okoliczności sprawy, przy wykorzystaniu odwołań do zasad prawnych i wartości
6.2. Cechy prawa muzułmańskiego w kontekście opinii dotyczących bioetyki
6.2.1. Dekoncentracja argumentów w fatwach
6.2.2. Między igtihadem (intelektualnym wysiłkiem uczonych) a taqlidem (naśladowaniem przeszłych rozwiązań)
6.2.3. Kazuistyka i indywidualizacja opinii prawnych
6.2.4. Dialogiczność prawa muzułmańskiego
6.2.5. Zakorzenienie opinii prawnych w określonej kulturze jako kontekst wydawanych opinii
6.2.6. Zmienność i brak ostatecznych rozstrzygnięć
6.2.7. Różnorodność opinii prawnych
6.2.8. Rozwój nowych mechanizmów w prawie muzułmańskim - przypadek zbiorowego igtikddu
6.2.9. Responsywność i kompleksowość jurysprudencji muzułmańskiej
6.2.10. Problem nierównej reprezentacji
6.3. Prawo muzułmańskie a prawo pozytywne w dziedzinie bioetyki - modele relacji
6.3.1. Problem braku regulacji poszczególnych procedur medycznych przez prawo stanowione a praktyka medyczna
6.3.2. Problem braku regulacji poszczególnych procedur medycznych przez prawo stanowione a postulaty społeczne
6.3.3. Role prawa stanowionego i prawa muzułmańskiego w normowaniu problemów bioetycznych w państwach muzułmańskich
6.4. Charakterystyka współczesnego prawa islamu w kontekście bioetyki - wnioski

Podsumowanie
Bibliografia
Streszczenie

Summary. Contemporary Dynamics of Islamie Law Regarding Bioethical Problems. Study of Selacted Cases

360 stron, A5, oprawa miękka

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.