DETERMINANTY DOCHODÓW ROLNICZYCH W REGIONACH UNII EUROPEJSKIEJ KRYSZAK Ł. CZYŻEWSKI B. Księgarnia

Determinanty dochodów rolniczych w regionach Unii Europejskiej

Współczesne oczekiwania wobec funkcji pełnionej przez wieś i rolnictwo w gospodarce daleko wykraczają poza te rozumiane tradycyjnie - związane z produkcją żywności. Z perspektywy całego kraju wieś miałaby być miejscem zapewniającym dobra publiczne, m.in. odpowiednią jakość środowiska naturalnego czy ochronę kultury ludowej. Jednak z perspektywy rolników jednym z podstawowych celów ich działalności pozostaje wykonywanie prac przynoszących im odpowiedni dochód.

Jakimi czynnikami warunkowane są dochody gospodarstw rolnych w regionach Unii Europejskiej? Ich zróżnicowanie jest bardzo duże, w głównej mierze - pomijając czynniki klimatyczne i przyrodnicze - zależy od zasobów czynników produkcji (praca, ziemia, kapitał) oraz produktywności tych zasobów.

Zainteresowani polityką rolną dowiedzą się:

• które czynniki w relatywnie największym stopniu wpływają na zmiany dochodów rolniczych
• czy zestaw determinant jest stały czy też zależny od uwarunkowań regionalnych
• czy przejście od pracochłonnego modelu rozwoju rolnictwa (jak np. w Polsce) w kierunku modeli opierających się głównie na wykorzystaniu kapitału i ziemi sprawia, że zmienia się rola poszczególnych determinant dochodów rolniczych.

Autorzy, poszukując zatem czynników kształtujących poziom dochodu rolniczego przy uwzględnieniu różnic regionalnych, wskazują możliwe ścieżki wzrostu dochodów rolniczych. Książka może mieć walor aplikacyjny dla prowadzonej polityki rolnej, szczególnie w kwestii lepszego dopasowania jej instrumentów do faktycznych potrzeb.

Wstęp 9

Rozdział 1
Rachunek dochodów rolniczych z perspektywy różnych koncepcji teoretycznych 17
1.1. Pojęcie i specyfika dochodu rolniczego 17
1.1.1. Definicja dochodu rolniczego 17
1.1.2. Metody obliczania dochodów rolniczych 21
1.1.3. Problem dysparytetu dochodowego rolników i rolniczych gospodarstw domowych 26
1.1.4. Kwestia nierówności dochodowych 29
1.2. Uwarunkowania tworzenia dochodów rolniczych 31
1.2.1. Wybrane makroekonomiczne determinanty tworzenia dochodów rolniczych 31
1.2.2. Perspektywa instytucjonalna 42
1.2.3. Mikroekonomiczne determinanty kształtowania dochodów rolniczych 48
1.3. Koncepcja kieratu technologicznego w rolnictwie 63
1.3.1. Tradycyjne i współczesne rozumienia pojęcia kieratu 63
1.3.2. Kierat stopy wzrostu dochodu w małych gospodarstwach rolnych 66

Rozdział 2
Dochody rolnicze w kontekście heterogeniczności rolnictwa europejskiego 73
2.1. Rozwój rolnictwa a teorie przemian strukturalnych i zrównoważonego rozwoju 73
2.2. Współczesne klasyfikacje form funkcjonowania rolnictwa 79
2.2.1. Stadia rozwojowe i typy rolnicze 79
2.2.2. Modele kompleksowe rozwoju rolnictwa 84
2.3. Europejski model rolnictwa jako przykład ewoluującego typu rolniczego 91
2.3.1. Uniwersalia i osobliwości europejskiego modelu rolnictwa 91
2.3.2. Cele kierunkowe europejskiego modelu rolnictwa 95
2.4. Perspektywa regionalna w badaniach ekonomicznych w rolnictwie 98
2.4.1. Pojęcie regionu w różnych perspektywach badawczych 98
2.4.2. Teorie rozwoju regionalnego a badania dochodów rolniczych 99

Rozdział 3
Delimitacja typów i modeli rozwojowych rolnictwa w UE a relacje zasobów czynników wytwórczych i ich produktywności 105
3.1. Bazy FADN i RER jako źródła danych ekonomicznych w europejskim rolnictwie 105
3.2. Relacje zasobowe i produktywność czynników wytwórczych regionów FADN 108
3.3. Produktywność całkowita (TFP) w rolnictwie w regionach FADN UE 120
3.3.1. Podstawowe metody szacowania produktywności całkowitej 120
3.3.2. Szacowanie produktywności całkowitej z wykorzystaniem parametrycznych metod niegranicznych 124
3.3.3. Szacowanie produktywności całkowitej z wykorzystaniem nieparametrycznych metod granicznych 129
3.4. Klasyfikacja regionów FADN UE z wykorzystaniem analizy skupień 135
3.5. Zmiany w produktywności czynników wytwórczych w skupieniach regionów FADN UE 144

Rozdział 4
Finanse i dochody gospodarstw rolnych w regionach UE 151
4.1. Poziom i dynamika podstawowych kategorii dochodu rolniczego według FADN 151
4.2. Analiza wskaźnikowa jako metoda oceny funkcjonowania gospodarstw rolnych w kontekście finansów rolnictwa 161
4.3. Analiza deterministyczna rentowności kapitału własnego gospodarstw 173
4.4. Syntetyczna ocena kondycji finansowej gospodarstw 178
4.5. Związki kondycji finansowej gospodarstw i produktowości czynników wytwórczych 186
4.6. Pieniężna efektywność tworzenia dochodów gospodarstw rolnych w świetle metody DEA 189

Rozdział 5
Determinanty dochodów gospodarstw rolnych w poszczególnych typach rolnictwa - analiza współzależności 199
5.1. Dochodowość a produktywność i finanse gospodarstw rolnych - podstawowe związki 199
5.2. Metodyka badania determinantów dochodów rolniczych 202
5.2.1. Etapy postępowania badawczego 202
5.2.2. Statystyki opisowe zmiennych wykorzystanych do konstrukcji modelu ekonometrycznego 205
5.3. Regresja panelowa jako metoda badań współzależności dochodów rolniczych i ich determinantów 210
5.4. Determinanty dochodów gospodarstw rolnych w Unii Europejskiej - ujęcie modelowe 217
5.4.1. Modele bazowe dochodu w przeliczeniu na jednostkę pracy 217
5.4.2. Dochód gospodarstwa a rotowanie majątkiem 229
5.4.3. Modele z wykorzystaniem podejścia within-between 232

Podsumowanie 241
Bibliografia 251
Spis tabel 269
Spis rysunków 273
Aneks 275

312 stron, B5, oprawa miękka

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.