ZWIĄZKI KOMUNALNE I METROPOLITALNE W POLSCE OFIARSKA M.I. OFIARSKI Z. Księgarnia

Związki komunalne i metropolitalne w Polsce

Publikacja zawiera systematyczną i wyczerpującą analizę oraz ocenę polskiego ustawodawstwa dotyczącego:

związków komunalnych tworzonych przez jednostki samorządu terytorialnego, a także
związku metropolitalnego z siedzibą w Katowicach, którego status prawny oraz zadania i materialne podstawy niezbędne do prowadzenia działalności unormowano w drodze ustawy.

Z uwagi na stale pogarszającą się sytuację finansową jednostek samorządu terytorialnego (j.s.t.) wiele z zadań publicznych, które są aktualnie realizowane przez poszczególne jednostki samorządu terytorialnego, już nie będą mogły być wykonywane samodzielnie przez te jednostki (np. w obszarze lokalnego transportu zbiorowego, gospodarowania odpadami komunalnymi, ochrony zdrowia, porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej).

W książce zostały poddane analizie i ocenie przepisy prawa regulujące:

zasady i procedurę tworzenia związków komunalnych i rolę organów j.s.t. w tym zakresie,
pozycję ustrojową i wewnętrzną strukturę organizacyjną związków, które są odrębnymi od j.s.t. podmiotami prawa, ale funkcjonują w symbiozie z tworzącymi je j.s.t.,
rejestrowanie związków i znaczenie rejestru prowadzonego przez ministra właściwego do spraw administracji publicznej,
wyposażanie związków w składniki majątkowe i środki pieniężne,
przekazywanie związkom zadań do realizacji,
zasady kształtowania stosunków prawnych między związkami komunalnymi i ich uczestnikami,
prowadzenie gospodarki budżetowej i finansowej przez związki komunalne,
zaciąganie zobowiązań przez związki,
zasady odpowiedzialności związków za prawidłowe wykonywanie zadań,
sprawowanie nadzoru nad działalnością związków,
zasady przekształcania związków komunalnych oraz ich likwidacji.

W odniesieniu do związku metropolitalnego analizie i ocenie poddano regulacje prawne dotyczące:

zasad i trybu jego utworzenia,
statusu prawnego,
rozwiązań zawartych w jego statucie,
katalogu zadań i sposobu ich wykonywania,
struktury organizacyjnej związku (organy, jednostki organizacyjne),
możliwości współpracy i współdziałania z j.s.t.,
źródeł dochodów związku metropolitalnego,
spraw majątkowych związku i zasad prowadzenia gospodarki budżetowej,
sprawowania nadzoru nad działalnością związków.

Należy podkreślić, że związek metropolitalny, jako odrębny podmiot prawa w sektorze samorządowym, w najbliższej przyszłości może stać się instytucją prawną o zdecydowanie większym niż dotychczas zastosowaniu. Podejmowane są różne inicjatywy legislacyjne zmierzające do utworzenia następnych związków metropolitalnych (np. z siedzibą w Łodzi lub w Gdańsku).

Problematyka prawna wyżej wymienionych rodzajów związków jest trudna i wewnętrznie złożona z uwagi na znaczne rozproszenie regulacji prawnych.

W monografii oceniono normy zamieszczone w następujących ustawach:

o samorządzie gminnym,
o samorządzie powiatowym,
o związku metropolitalnym w województwie śląskim,
o finansach publicznych,
o regionalnych izbach obrachunkowych,
o obligacjach,
o publicznym transporcie zbiorowym,
o podatku dochodowym od osób prawnych.

W wielu innych aktach prawnych zawarto różne, często epizodyczne regulacje dotyczące przedmiotowych związków, np. w ustawach: o gospodarce nieruchomościami, Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli, o wojewodzie i administracji rządowej w województwie, o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych.

Z jednakową uwagą zostały potraktowane przez Autorów kwestie ustrojowo-organizacyjne oraz finansowoprawne dotyczące związków komunalnych oraz związku metropolitalnego. Przedstawiono również główne kierunki ewolucji rozwiązań prawnych w tych obszarach, a także motywy podejmowania nowych inicjatyw legislacyjnych zmierzających do utworzenia nowych związków metropolitalnych w Polsce.

W opracowaniu przedstawiono dotychczasowy dorobek doktryny oraz judykatury, odnoszący się do istoty i zasad funkcjonowania związków komunalnych i związku metropolitalnego, a także liczne ustalenia organów nadzoru. W ten sposób zidentyfikowane zostały najczęściej występujące nieprawidłowości w funkcjonowaniu tych podmiotów oraz ich otoczenia. Wielowątkowe i kompleksowe ujęcie tej problematyki jest konieczne do zrozumienia zasad tworzenia, organizacji i funkcjonowania związków, których znaczenie w sektorze samorządowym stale się zwiększa.

Książka jest przeznaczona dla osób związanych z sektorem samorządowym – pracowników samorządowych, radnych, organów wykonawczych j.s.t., osób wykonujących obsługę prawną j.s.t. i ich związków, a także osób działających w bliskim i dalszym otoczeniu samorządu terytorialnego, np. pracowników regionalnych izb obrachunkowych, audytorów, członków komisji orzekających w sprawach naruszenia dyscypliny finansów publicznych. Będzie cennym źródłem wiedzy dla prawników praktyków, specjalizujących się w sprawach samorządu terytorialnego, a także przedstawicieli nauki oraz studentów studiów podyplomowych z zakresu problematyki samorządowej i doktorantów.

Autorzy monografii od wielu lat specjalizują się w zakresie prawa samorządu terytorialnego oraz prawa finansów publicznych, w tym prawa finansowego samorządu terytorialnego. Efekty prowadzonych przez nich badań zostały dotychczas opublikowane w wielu recenzowanych pracach (monograficznych, zbiorowych, artykułach naukowych). Łącznie w ich dorobku znajduje się prawie 800 opublikowanych prac, w tym kilkadziesiąt za granicą. Są samodzielnymi pracownikami naukowymi, zatrudnionymi w Instytucie Nauk Prawnych Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Są autorami wzorów uchwał podejmowanych przez rady gmin w sprawach dotyczących związków międzygminnych.

Wykaz skrótów 9
Wprowadzenie . 13

Rozdział I. Związki jednostek samorządu terytorialnego (związki komunalne) . 33
1. Uwagi wstępne 33
2. Geneza i kształtowanie się koncepcji związków jednostek samorządu terytorialnego w Polsce po 1990 r. . 35
3. Istota i cele tworzenia związków jednostek samorządu terytorialnego 42
4. Zasady uczestnictwa w związkach jednostek samorządu terytorialnego . 54
5. Procedura tworzenia związków jednostek samorządu terytorialnego . 71
6. Struktura organizacyjna związków jednostek samorządu terytorialnego 108
7. Wykonywanie zadań publicznych przez związki jednostek samorządu terytorialnego . 137
8. Wybrane aspekty gospodarki budżetowej i finansowej związków jednostek samorządu terytorialnego . 172
8.1. Uwagi wprowadzające 172
8.2. Status finansowoprawny związków jednostek samorządu terytorialnego 174
8.3. Szczególne regulacje podatkowoprawne dotyczące dochodów związków jednostek samorządu terytorialnego 181
8.4. Źródła dochodów związków jednostek samorządu terytorialnego 190
8.5. Udzielanie pomocy rzeczowej i finansowej przez związki jednostek samorządu terytorialnego . 201
9. Zasady przystępowania i występowania członków ze związku jednostek samorządu terytorialnego oraz rozliczeń majątkowych 214
10. Przekształcenie związku międzygminnego i związku powiatów w związek powiatowo-gminny 227
11. Likwidacja związku jednostek samorządu terytorialnego . 232
12. Podsumowanie . 237

Rozdział II. Związek metropolitalny 241
1. Uwagi wstępne 241
2. Geneza i kształtowanie się koncepcji związków metropolitalnych w Polsce po 1990 r. 243
3. Istota i cele związku metropolitalnego w województwie śląskim 277
4. Tryb tworzenia związku metropolitalnego, ustalania i zmiany jego obszaru i granic 285
5. Zasady uczestnictwa w związku metropolitalnym 296
6. Struktura organizacyjna związku metropolitalnego 301
7. Zakres działania i zadania związku metropolitalnego 336
8. Status finansowoprawny związku metropolitalnego . 397
9. Źródła dochodów związku metropolitalnego . 400
9.1. Katalog źródeł dochodów związku metropolitalnego . 400
9.2. Udział związku metropolitalnego we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych . 403
9.3. Dochody związku metropolitalnego ze składek członkowskich 409
9.4. Dochody związku metropolitalnego uzyskiwane z działalności jednostek budżetowych i zakładów budżetowych 416
9.5. Dochody z majątku związku metropolitalnego . 418
9.6. Dochody związku metropolitalnego w formie dotacji budżetowych 418
9.7. Pozostałe źródła dochodów związku metropolitalnego . 428
10. Podsumowanie 429

Rozdział III. Źródła przychodów związków jednostek samorządu terytorialnego oraz związku metropolitalnego . 433
1. Uwagi wstępne 433
2. Źródła przychodów publicznych 435
3. Ograniczenia dotyczące pobierania przychodów o charakterze zwrotnym 438
4. Kredyty i pożyczki jako źródła przychodów związków 452
5. Przychody z emisji obligacji komunalnych. 454
6. Podsumowanie 463

Rozdział IV. Procedura budżetowa w związkach jednostek samorządu terytorialnego i związku metropolitalnym – wybrane aspekty . 467
1. Uwagi wstępne 467
2. Przygotowanie projektu uchwały budżetowej związku 469
3. Podjęcie uchwały budżetowej związku . 478
4. Zastępcze ustalenie budżetu związku przez regionalną izbę obrachunkową. 484
5. Prowizorium budżetowe związku 489
6. Wykonywanie budżetu związku 491
7. Zatwierdzenie wykonania budżetu związku 521
8. Podsumowanie 532

Rozdział V. Nadzór nad działalnością związków jednostek samorządu terytorialnego oraz związku metropolitalnego – wybrane aspekty 537
1. Uwagi wstępne 537
2. Podstawy prawne, kryterium i organy nadzoru nad działalnością związków jednostek samorządu terytorialnego oraz związku metropolitalnego 539
3. Środki nadzoru nad działalnością związków jednostek samorządu terytorialnego oraz związku metropolitalnego 541
4. Nadzór regionalnych izb obrachunkowych nad działalnością związków jednostek samorządu terytorialnego oraz związku metropolitalnego 546
5. Zakres sądowej ochrony samodzielności nad działalnością związków jednostek samorządu terytorialnego oraz związku metropolitalnego 554
6. Podsumowanie 559

Zakończenie . 565
Akty prawne . 581
Orzecznictwo . 589
Bibliografia. 601

632 strony, Format: 15.0x21.0cm, oprawa twarda

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.