AFAZJA POUDAROWA WYZWANIE DLA FUNKCJONOWANIA W ZWIĄZKU MAŁŻEŃSKIM ORŁOWSKA E. Księgarnia

Afazja poudarowa

Wyzwanie dla funkcjonowania w związku małżeńskim

Wydarzeniem modyfikującym funkcjonowanie małżonków, które wymaga od nich zaadaptowania się do nowo zaistniałej sytuacji życiowej, jest długotrwała choroba jednego z nich, a wystąpienie afazji poudarowej stanowi tego dobry przykład. Powoduje ono często nagłe i długotrwałe zmiany w różnych obszarach życia codziennego zarówno samej osoby chorej, jak i jej najbliższych. Rolę opiekuna chorego najczęściej przyjmuje na siebie małżonek, który jednocześnie jest także głównym źródłem wsparcia dla osoby z afazją. Z tym zobowiązaniem wiążą się jednak liczne konsekwencje natury ekonomicznej, społecznej i emocjonalnej. Stanowią one duże obciążenie zarówno dla samego opiekuna, jak i dla diady małżeńskiej. W niniejszej monografii autorka podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie o obszary relacji małżeńskich, które ulegają największym zmianom pod wpływem doświadczanego kryzysu oraz o czynniki modyfikujące dynamikę związku. Odwołuje się przy tym do teorii opisujących funkcjonowanie rodziny, jak również przedstawia afazję jako niepełnosprawność. Pozycja ta prezentuje także zmiany w relacjach małżeńskich par borykających się z chorobą w świetle Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia (ICF).

Wstęp 9

Rozdział 1
Rodzina jako grupa pierwotna 13
1.1. Rodzina jako grupa społeczna 14
1.2. Jak funkcjonuje rodzina? 16
1.2.1. Interakcje społeczne w rodzinie       . 17
1.2.2. Rodzina ujęta w czasie i przestrzeni 20
1.2.3. Rodzina doświadczająca stresu       . 22
1.2.4. Rodzina jako system         . 24
1.3. Małżeństwo jako specyficzny element struktury rodzinnej    28
1.4. Jakość związku małżeńskiego         31
1.5. Komunikacja w małżeństwie a jakość związku małżeńskiego   . 36
1.6. Podsumowanie           . 39

Rozdział 2
Afazja: charakterystyka zaburzenia        . 43
2.1. Etiologia afazji           . 43
2.2. Epidemiologia udarów mózgu i afazji       . 44
2.3. Próby zdefiniowania afazji i jej klasyfikacja na przestrzeni lat   . 46
2.3.1. Afazja niepłynna w literaturze przedmiotu     . 55
2.3.2. Afazja płynna w literaturze przedmiotu      55
2.3.3. Czynniki modyfikujące obraz kliniczny afazji     57
2.3.3.1. Wiek          . 57
2.3.3.2. Płeć 57
2.3.3.3. Czynnik czasu i procesy restytucji mózgowej   . 58
2.3.3.4. Rodzaj afazji i lokalizacja uszkodzenia mózgu   . 59
2.3.3.5. Głębokość afazji        . 59

Rozdział 3
Afazja jako niepełnosprawność: konsekwencje choroby w ujęciach modelowych 61
3.1. Afazja w ujęciu alternatywnych modeli niepełnosprawności   . 62
3.1.1. Medyczny model niepełnosprawności      . 62
3.1.2. Społeczny model niepełnosprawności      . 64
3.1.3. Model pomostowy i Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia (ICF)   . 70

Rozdział 4
Funkcjonowanie osoby z afazją i jej małżonka w modelu Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia (ICF) . 73
4.1. Funkcjonowanie osoby z afazją w modelu Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia (ICF) . 73
4.1.1. Funkcje ciała          . 73
4.1.2. Aktywność i uczestniczenie        78
4.1.2.1. Uczenie się i stosowanie wiedzy oraz ogólne zadania i obowiązki      80
4.1.2.2. Porozumiewanie się        81
4.1.2.3. Poruszanie się i dbanie o siebie      82
4.1.2.4. Życie domowe         83
4.1.2.5. Wzajemne kontakty i związki międzyludzkie oraz życie w społeczności lokalnej, działalność społeczna i obywatelska 84
4.1.2.6. Główne obszary życia i aktywność zawodowa   . 85
4.1.2.7. Związki rodzinne        . 86
4.1.2.8. Związki intymne        . 88
4.1.3. Czynniki kontekstowe         90
4.1.3.1. Wsparcie i wzajemne powiązania     . 91
4.1.3.2. Postawy          92
4.2. Funkcjonowanie małżonka osoby z afazją w modelu Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia (ICF) . 93
4.2.1. Funkcje ciała          . 95
4.2.1.1. Optymizm i poziom energii      . 97
4.2.1.2. Funkcje emocjonalne oraz kontrolowanie emocji   98
4.2.2. Aktywność i uczestniczenie        99
4.2.2.1. Uczenie się i stosowanie wiedzy oraz radzenie sobie ze stresem i innymi obciążeniami psychicznymi   99
4.2.2.2. Porozumiewanie się i życie domowe     101
4.2.2.3. Ogólne wzajemne kontakty międzyludzkie: związki małżeńskie        101
4.2.2.4. Życie w społeczności lokalnej, działalność społeczna i obywatelska 102
4.2.3. Czynniki środowiskowe i osobowe       103
4.3. Podsumowanie           . 105

Rozdział 5
Badania własne: afazja a funkcjonowanie związku małżeńskiego   107
5.1. Cel badań            . 107
5.2. Model badań własnych          109
5.3. Problemy badawcze          . 113
5.4. Zmienne i ich wskaźniki 117
5.5. Charakterystyka osób badanych        . 121
5.6. Opis metod badawczych 126
5.6.1. Analiza dokumentacji medycznej       127
5.6.2. Wywiad kliniczny i rozmowa psychologiczna     127
5.6.3. Testy przesiewowe 129
5.6.3.1. Krótka Skala Oceny Stanu Psychicznego (MMSE)   129
5.6.3.2. Szpitalna Skala Lęku i Depresji (HADS)    . 131
5.6.4. Krakowska Neurolingwistyczna Bateria Diagnostyki Afazji (KNBDA) 132
5.6.5. Skala Przystosowania w Diadach (Diadic Adjustment Scale, DAS) 135
5.7. Procedura badania 137
5.8. Wyniki 139
5.8.1. Analiza zmian relacji małżeńskich pomiędzy pacjentami z afazją a ich partnerami w zależności od początkowego poziomu przystosowania do małżeństwa, stanu zdrowia i rodzaju afazji 139
5.8.2. Analiza wpływu początkowego poziomu przystosowania do małżeństwa i stanu zdrowia na jakość związku po doświadczeniu afazji w grupach kryterialnych oraz dynamiki tych zmian w czasie       141
5.8.3. Analiza zgodności ocen jakości związku małżeńskiego w badanych parach         . 170
5.8.4. Predyktory przystosowania do małżeństwa po wystąpieniu afazji u jednego z małżonków     176
5.8.5. Jakościowa analiza funkcjonowania osób z afazją i ich partnerów po roku od wystąpienia objawów choroby   180
5.8.5.1. O czym mówią osoby z afazją?      182
5.8.5.2. O czym mówią zdrowi małżonkowie opiekujący się osobami z afazją?      188

Rozdział 6
Dyskusja 197
6.1. Podsumowanie wyników         . 198
6.1.1. Analiza zmian relacji małżeńskich pomiędzy pacjentami z afazją a ich partnerami w zależności od początkowego poziomu przystosowania do małżeństwa, stanu zdrowia i rodzaju afazji 198
6.1.1.1. Stan zdrowia – rodzaj afazji i rola w związku 198
6.1.1.2. Początkowy poziom przystosowania małżeńskiego . 199
6.1.2. Dynamika zmian poziomu przystosowania do małżeństwa w grupach kryterialnych oraz interakcja pomiędzy początkową jakością związku małżeńskiego, stanem zdrowia i czynnikiem upływu czasu     . 200
6.1.2.1. Ogólna jakość związku małżeńskiego     200
6.1.2.2. Zgodność małżeńska        202
6.1.2.3. Spójność małżeńska        203
6.1.2.4. Satysfakcja małżeńska       . 204
6.1.2.5. Ekspresja emocjonalna       . 205
6.1.3. Związek pomiędzy ocenami jakości związku małżeńskiego osób z afazją i ich partnerów. Stabilność zgodności ocen relacji w czasie     . 208
6.1.4. Znaczenie mierzonych zmiennych dla dynamiki ocen związku małżeńskiego u badanych par doświadczających kryzysu   210
6.2. Wyniki badań w świetle koncepcji teoretycznych     . 214
6.2.1. Wyniki badań w świetle teorii systemów      215
6.2.2. Wyniki badań w modelu VSA 216
6.3. Ograniczenia przeprowadzonych badań       220
6.4. Podsumowanie: implikacje praktyczne       . 222

Literatura             229
Załącznik 1
Schemat wywiadu        255
Spis rysunków 257
Spis tabel             258

260 stron, A5, oprawa miękka

Księgarnia nie działa. Nie odpowiadamy na pytania i nie realizujemy zamówien. Do odwolania !.