DZIEDZICTWO PEDAGOGICZNE DLA PRZYSZŁOŚCI DEBATA WOKÓŁ ODDECHU MYŚLI BOGDANA NAWROCZYŃSKIEGO BABICKA-WIRKUS A. JAWORSKA-WITKOWSKA M. KUBINOWSKI D. RED. Księgarnia

Dziedzictwo pedagogiczne dla przyszłości

Debata wokół "Oddechu myśli" Bogdana Nawroczyńskiego

Bogdan Nawroczyński należy […] do Wielkiego Pokolenia pedagogiki polskiej. Żył i tworzył w kilku epokach, uczestniczył w kształtowaniu naszej dyscypliny po odzyskaniu niepodległości, po II wojnie światowej, ale „skazywano go także na niebyt, odsuwano od pracy akademickiej”, na co zwracają uwagę już we wprowadzeniu Redaktorzy i co jest niejednokrotnie podkreślane w całym dziele. […]

Niniejszy zbiór tekstów i odpowiedzi na nie ukazuje, jak ważna i potrzebna była debata wokół wydanego w 2020 roku Oddechu myśli Bogdana Nawroczyńskiego. Jestem przekonany, że książka Dziedzictwo pedagogiczne dla przyszłości może służyć za przykład sposobu prezentowania faktów, ich interpretacji, przedstawiania obiektywnych i subiektywnych sądów oraz wniosków. Taki dialog powinniśmy ustawicznie prowadzić w środowisku akademickim, w gronie pedagogów: dialog nad pełnym odczytywaniem tradycji i losów indywidualnych, uwzględniający zmieniające się warunki społeczno-polityczne; dialog odczytywania tradycji na nowo przez kolejne pokolenia w celu uświadamiania sobie jej wartości i roli osób znaczących w tej kulturze, aby możliwa była refleksja nad złożonym rozwojem naszej dyscypliny, nauk humanistycznych i społecznych. Praca wykonana przez Profesora Witkowskiego stała się inspiracją do dialogowania, dzielenia się doświadczeniami, sądami, do analiz, realizowania projektów badawczych itp.

Wszystkie wypowiedzi zebrane w książce mogą dla pedagogów stanowić przykład prowadzenia dialogu w kontekście dbałości o historię naszej dyscypliny, wyrażania szacunku do autorytetów kształtujących ją w przeszłości i współcześnie. Lektura tej pracy zachęca do refleksji, dopytywania, konfrontacji, poszukiwania nowych argumentacji, indywidualnego odczytywania, uzupełniania, modyfikacji. […] Autorzy uzupełniają, pogłębiają analizy dokonane przez Witkowskiego, prezentują treści w świetle własnego odczytywania tradycji, jej doświadczania, wydobytych z pamięci faktów. Dialog prowadzony w tej pracy uczy także ostrożności w osądzaniu, które może być krzywdzące wobec złożoności uwarunkowań i niepełnych danych. Dobrze więc się stało, że Lech Witkowski „rozpracowuje” każdy z tekstów, dziękuje każdemu Autorowi, zauważa wartość jego spostrzeżeń, komentuje, interpretuje, a przede wszystkim tłumaczy i wyjaśnia swoje odczytywanie, nadawanie znaczenia, argumentację. To szczególnie cenne w tej książce.

Z recenzji wydawniczej prof. dr. hab. Jerzego Nikitorowicza

Anna Babicka-Wirkus, Monika Jaworska-Witkowska, Dariusz Kubinowski
O genezie, funkcji i szansach debat wokół nowego czytania tradycji pedagogicznej. Wprowadzenie

Część I
OTWARCIE PERSPEKTYWY

Tadeusz Lewowicki
Profesor Bogdan Nawroczyński
Esej o zapominanym Pedagogu i inspiracjach płynących z Jego działalności i prac

Krzysztof Jakubiak
O stanie i różnorodności polskiej myśli pedagogicznej oraz jej twórcach z przełomu XIX i XX wieku

Krzysztof Maliszewski
Rekolekcje polskiej myśli pedagogicznej
Wprowadzenie do lektury archiwaliów głównych Bogdana Nawroczyńskiego
(Nowa) książka
Intencje interpretacyjne
Intentio auctoris
Intentio lectoris
Intentio operis
Archiwum, czyli rekolekcje

Część II
DEBATA

Zbigniew Kwieciński
Bezcenny dar. Zdziwienia i pytania po lekturze Bogdana Nawroczyńskiego Oddechu myśli. Archiwaliów głównych

Bogusław Śliwerski
Długo oczekiwany zbiór tekstów i dokumentów Bogdana Nawroczyńskiego

Agnieszka Cybal-Michalska
Oddech myśli jako uobecnianie przeszłości

Małgorzata Przanowska
Nawroczyński: myślenie oddechem
Światłoczuła dialektyczność wobec tendencji redukcjonistycznych

Dariusz Kubinowski
Podejście badawcze w realizacji projektu naukowego „Bogdan Nawroczyński, Oddech myśli. Archiwalia główne”
Uwagi metodologiczne
Wprowadzenie
Binarność
Synkretyzm
Kontinuum
Emergencja
Zakończenie

Część III
INSPIRACJE

Małgorzata Kaliszewska
Cztery „oddechy myśli” Bogdana Nawroczyńskiego
Impulsy z przeszłości dla przyszłości
Wprowadzenie
Oddech pierwszy. Nauczyciele i mistrzowie w życiu człowieka
Czy są dzisiaj potrzebni?
Oddech drugi. Jaka krytyka naukowa i na jakich warunkach dzisiaj?
Oddech trzeci. Czy Wspomnienia starego pedagoga można nazwać autoetnografią?
Oddech czwarty. Czy można przygotować się do starości?
Podsumowanie

Maria Marta Urlińska
Tradycja i współczesność polskiej szkoły na obczyźnie
Impuls: myśl Bogdana Nawroczyńskiego z historią w tle
Polska mniejszość na wielokulturowej Łotwie
Szkoła polska na Łotwie wobec dylematów tożsamościowych
Splot tożsamościowy: status tradycji w warunkach zmiany

Anna Babicka-Wirkus
(Nie)oczywiste oczywistości, czyli o współwystępowaniu przymusu i swobody w wychowaniu. Refleksje inspirowane pedagogiką Bogdana Nawroczyńskiego
Wprowadzenie
Przymus i swoboda jako równoważnie w wychowaniu
Niejednorodność przymusu i swobody
Dwoista natura roli wychowawcy
Zakończenie

Ryszarda Cierzniewska
Autorytet zniewalany. Refleksje na marginesie
Wspomnień starego pedagoga
Uwagi metodologiczne
Do kogo były skierowane Wspomnienia starego pedagoga?
Autorytet Bogdana Nawroczyńskiego w trzech odsłonach
Autorytet charyzmatyczny
Autorytet kontrolowany
Autorytet poznawczy
Czy można zastosować kategorię trajektorii?
Zamiast zakończenia

Wojciech Kojs
Czas potrzebny na głęboki „oddech myśli”
Wprowadzenie
Podstawowe kategorie analizy organizacji edukacji i zarządzania nią
Struktury i funkcje uczenia się i działania jako źródło istotnych problemów badań nad organizacją edukacji i zarządzaniem nią
Zarządzanie i kierowanie
Kompetencje uniwersalne jako warunki kreowania działań i czynów
Podsumowanie

Klaudia Węc
Pomiędzy czasem logicznym a czasem symbolicznym podmiotowego poczucia wolności
Topologiczny wymiar historii myśli pedagogicznej
Oddech myśli – zamiast wprowadzenia
Przełomy dwoistości i triangulacja jako logika przyczynowości międzypokoleniowych dyskursów pedagogicznych
Pomiędzy hermeneutyką a topologią dyskursu o wychowaniu
Pomiędzy oddechem wolności a myślą zniewolonego podmiotu – język pedagogiki i jego znaczące
Prześniona rewolucja mitu wychowania – indywidualny mit „starego pedagoga”
Podmiot, który mówi, czyli dyskurs sensu i (non)sensu

Część IV
KONFRONTACJE

Marek Rembierz
Lodołamacz… O przełamywaniu krainy lodu i zmaganiu o „oddech myśli”

Łukasz M. Michalski
Anatomia napadu. Powojenne odniesienia do twórczości Bogdana Nawroczyńskiego
Wprowadzenie
Przedpole
Anatomia napadu
Napad 1950
Napad 1953
Paroksyzm (zakończenie)

Janusz Gajda
Inspirujący potencjał „oddechu myśli” Bogdana Nawroczyńskiego a wybór tekstów i komentarze redaktora tomu
Uwagi wstępne
Wspomnienia starego pedagoga
Archiwalia w części trzeciej publikacji jako świadectwo wielkiego zaufania i uznania dla Bogdana Nawroczyńskiego
Refleksje odnośnie do komentarzy Lecha Witkowskiego
Uwagi końcowe

Irena Wojnar
List otwarty z uprzejmą prośbą o opublikowanie w tomie zbiorowym dokumentującym debatę online nad książką Bogdana Nawroczyńskiego
Oddech myśli. Archiwalia główne

Część V
ODPOWIEDŹ

Lech Witkowski
W trosce o status tradycji pedagogicznej. Próba nowego otwarcia
Wprowadzenie
Część I. O genezie i znaczeniu idei „oddechu myśli”
Część II. Komentarze do wypowiedzi w debacie
Tadeusz Lewowicki (s. 288) * Krzysztof Jakubiak (s. 288)
Krzysztof Maliszewski (s. 289) * Zbigniew Kwieciński (s. 290)
Bogusław Śliwerski (s. 292)  Agnieszka Cybal-Michalska (s. 294)
Małgorzata Przanowska (s. 294) * Dariusz Kubinowski (s. 296)
Małgorzata Kaliszewska (s. 297) * Maria Marta Urlińska (s. 299)
Anna Babicka-Wirkus (s. 300) * Ryszarda Cierzniewska (s. 301)
Wojciech Kojs (s. 302) * Klaudia Węc (s. 303)
Marek Rembierz (s. 305) * Łukasz M. Michalski (s. 306)
Część III. Odpowiedź na zasadnicze uwagi krytyczne    308
Irena Wojnar (s. 308) * Janusz Gajda (s. 309)
Zakończenie

ANEKS

Jerzy Nikitorowicz
Posłowie (z recenzji wydawniczej)

Indeks osób

334 strony

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.