Medycyna sądowa
Tom
3
Opiniowanie
i kliniczna medycyna sądowa
Wydanie trzeciego tomu
„Medycyny sądowej” to ukończenie wspaniałego dzieła
zaplanowanego jako przekrój wiedzy łączącej medycynę i prawo.
Prace nad książką udało się zakończyć tuż przed 50. rocznicą wydania
klasycznego podręcznika akademickiego pod redakcją
profesorów A. Jaklińskiego i J. Kobieli oraz poprzedniego
zbiorczego kompendium o tożsamym tytule pod redakcją
profesorów B. Popielskiego i J. Kobieli. Niedawno minęło
również 30 lat od pierwszego wydania innego popularnego
podręcznika autorstwa profesorów S. Raszei, W. Nasiłowskiego
i J. Markiewicza. Wszystkie wspomniane książki zostały wydane przez
PZWL i były inspiracją do podjęcia się podobnego zadania przez
autorów współczesnej „Medycyny
sądowej”.
Do przygotowania poszczególnych części udało się zaprosić
przedstawicieli wszystkich uniwersyteckich zakładów medycyny
sądowej w Polsce, specjalistów z Instytutu Ekspertyz
Sądowych im. Prof. dra Jana Sehna w Krakowie i wybranych
ośrodków pozaakademickich. Autorzy z wielkim oddaniem
zaangażowali się w powstanie dzieła.
Dotychczas brakowało na rynku wydawniczym nowoczesnego podręcznika
przeznaczonego dla osób kształcących się w następujących
dziedzinach:
- medycyna sądowa;
- laboratoryjna genetyka
sądowa;
- laboratoryjna toksykologia
sądowa.
Opracowanie jest przeznaczone również dla praktykujących
lekarzy z różnych dziedzin medycyny, którzy
zostaną postawieni w roli biegłych, np. w opiniowaniu błędów
medycznych. Wybór zagadnień i układ III tomu (tak jak obu
poprzednich części podręcznika) odnoszą się do przekroju
problemów często spotykanych w działalności eksperckiej.
Zakres tematyczny III tomu „Medycyny sądowej”
obejmuje zagadnienia dotyczące tzw. klinicznej medycyny sądowej oraz
zasad formułowania opinii sądowo-lekarskich.
Obdukcja
sądowo-lekarska:
- przebieg badania
sądowo-lekarskiego i zasady opisu obrażeń zewnętrznych;
- ocena czasu i sposobu
powstania obrażeń;
- charakterystyczne zespoły i
układy obrażeń;
- weryfikacja
skutków przestępstw seksualnych u dorosłych i dzieci;
- urazy nieprzypadkowe u
dzieci – identyfikacja znamion krzywdzenia dziecka;
- weryfikacja zaniedbań
opiekuńczych;
- skutki użycia
środków przymusu i ocena przekroczenie uprawnień przez
funkcjonariuszy.
Opiniowanie
sądowo-lekarskie:
- lekarz w roli biegłego i
zasady konstruowania opinii;
- weryfikacja jakości dowodu
naukowego;
- kwalifikacja
skutków urazu w postępowaniu karnym;
- funkcja niebezpieczeństwa w
ocenie skutku;
- weryfikacja następstw
dystorsji kręgosłupa, urazu obręczy barkowej i urazów OUN;
- opiniowanie medyczno-sądowe
w sprawach cywilnych;
- skutki somatyczne oraz
pourazowe zaburzenia funkcjonalne;
- agrawacja i oszustwa
ubezpieczeniowe;
- weryfikacja
związków przyczynowo-skutkowych;
- ocena zdolności do udziału w
czynnościach procesowych i możliwości pozbawienia wolności;
- ocena wieku metrykalnego
osób o nieustalonej tożsamości;
- identyfikacja żyjących
osób na podstawie danych wizyjnych;
- analiza treści
pornograficznych z udziałem małoletnich;
- zespołowa rekonstrukcja
wypadków drogowych;
- elektroniczne ślady wypadku
i komputerowa rekonstrukcja wypadku;
- kryteria techniczne oceny
ryzyka powstawania obrażeń ciała;
- ocena zdolności do
prowadzenia pojazdów w różnych stanach
chorobowych.
Weryfikacja
prawidłowości postępowania medycznego:
- zasady oceny i
obiektywizacja błędów medycznych;
- praktyka opiniowania w
sprawach dotyczących oceny postępowania medycznego;
- obszary opiniowania
błędów medycznych z uwzględnienie wybranych specjalności
medycznych;
- odpowiedzialność
przedstawicieli innych zawodów medycznych;
- odpowiedzialność zawodowa
lekarza.
Addenda:
- nomogramy i formularze do
ustalania czasu zgonu;
- formularze i szkice
przydatne do dokumentowania obrażeń oraz stanu zdrowia;
- tabele i schematy
wykorzystywane w badaniach antropometrycznych;
- stężenia terapeutyczne,
toksyczne i letalne najczęściej wykrywanych ksenobiotyków;
- procedury diagnostyki
tanatologicznej;
- przebieg ekspertyzy i
przepisy dotyczące wynagrodzeń biegłych;
- zestawienie
przepisów i pojęć wykorzystywanych w opiniach
sądowo-lekarskich.
W trzecim tomie czytelnicy znajdą dużo ciekawych wskazówek.
Autorzy z punktu widzenia biegłego wyjaśnili sprzeczności między teorią
prawa, a praktyką opiniowania i realnymi problemami, które
trzeba rozwiązywać przez odniesienie istniejących ram prawnych do
kontekstu ocenianej sytuacji oraz istniejących możliwości
diagnostycznych.
Warstwie opisowej podręcznika towarzyszy podkład ilustracyjny,
którego zadaniem jest urozmaicenie trudnych
tematów opiniodawczych. Po raz kolejny Autorom
„Medycyny sądowej” udało się przełamać utarte
schematy tworzenia podręczników naukowych.
Medycyna sądowa tom 1 – Tanatologia i traumatologia sądowa
Medycyna sądowa tom 2 – Diagnostyka sądowa
Medycyna
sądowa tom 3 – Opiniowanie i kliniczna medycyna sądowa
Od
Redaktora Naukowego GRZEGORZ TERESIŃSKI XIII
OBDUKCJA
SĄDOWO-LEKARSKA
375 Badanie sądowo-lekarskie MARCIN FUDALEJ, GRZEGORZ
TERESIŃSKI 3
376 Zasady opisu zewnętrznych obrażeń ciała ANNA
NIEMCUNOWICZ-JANICA, MARCIN FUDALEJ,
GRZEGORZ TERESIŃSKI 14
377 Ocena czasu powstania obrażeń ANNA NIEMCUNOWICZ-JANICA,
GRZEGORZ TERESIŃSKI 29
378 Weryfikacja narzędzia, które wywołało
obrażenia MICHAŁ SZEREMETA, GRZEGORZ TERESIŃSKI 42
379 Weryfikacja okoliczności urazu na podstawie typowych
układów obrażeń MICHAŁ SZEREMETA,
GRZEGORZ TERESIŃSKI 54
380 Obrażenia wywołane świądem i przez owady RAFAŁ SKOWRONEK,
GRZEGORZ TERESIŃSKI 65
381 Różnicowanie samouszkodzeń GRZEGORZ TERESIŃSKI
70
382 Poszukiwanie cech niedawno przebytej ciąży i aborcji EWA
WOLSKA, GRZEGORZ TERESIŃSKI 76
383 Ocena następstw zgwałceń i innych czynności
seksualnych EWA WOLSKA, MAGDALENA OKŁOTA-HORBA,
GRZEGORZ TERESIŃSKI 80
384 Obrażenia związane z czynnościami seksualnymi a obrażenia
„rozkroczne” EWA WOLSKA,
MAGDALENA OKŁOTA-HORBA, GRZEGORZ TERESIŃSKI 93
385 Tempo gojenia się obrażeń narządów
płciowych EWA WOLSKA, MAGDALENA OKŁOTA-HORBA 98
386 Badanie osób podejrzanych o popełnienie przestępstw
seksualnych EWA WOLSKA, MAGDALENA OKŁOTA-HORBA 103
387 Zabezpieczanie materiału do badań genetycznych w przypadkach
przestępstw seksualnych EWA WOLSKA 106
388 Weryfikacja wykorzystania seksualnego dzieci EWA WOLSKA,
MARTA RORAT 112
389 Przypadkowe i nieprzypadkowe urazy u dzieci ZBIGNIEW
GĄSZCZYK-OŻAROWSKI, GRZEGORZ TERESIŃSKI 125
390 Ocena zaniedbań opiekuńczych ZBIGNIEW GĄSZCZYK-OŻAROWSKI
138
391 Przekroczenie uprawnień przez funkcjonariuszy MARCIN
FUDALEJ 147
392 Skutki obezwładniania i użycia środków przymusu
bezpośredniego MARCIN FUDALEJ 152
393 Ślady użycia paralizatorów WOJCIECH
KWIETNIEWSKI 160
394 Ślady użycia lakrymatorów WOJCIECH KWIETNIEWSKI
166
395 Ocena śladów tortur i obrażeń
wojennych ZBIGNIEW GĄSZCZYK-OŻAROWSKI 172
396 Ocena stopnia zeszpecenia AGNIESZKA NOWAK, MARCIN FUDALEJ,
GRZEGORZ TERESIŃSKI 180
OPINIOWANIE
SĄDOWO-LEKARSKIE
397 Ekspertyza medyczna, opinia medyczna – podstawy
prawne ZBIGNIEW GĄSZCZYK-OŻAROWSKI 193
398 Biegły, biegły sądowy i instytucja naukowa. Prawa i obowiązki
biegłego ZBIGNIEW GĄSZCZYK-OŻAROWSKI 197
399 Opiniowanie a orzecznictwo, podstawowe zasady opiniowania i typowe
błędy ZBIGNIEW GĄSZCZYK-OŻAROWSKI 202
400 Reguły in dubio pro reo, beyond a reasonable doubt GRZEGORZ
TERESIŃSKI 208
401 Weryfikacja jakości dowodu naukowego GRZEGORZ TERESIŃSKI
212
402 Brzytwa Ockhama, condicio sine qua non GRZEGORZ TERESIŃSKI 225
403 Język wniosków opinii
sądowo-lekarskiej ZBIGNIEW GĄSZCZYK-OŻAROWSKI 229
404 Ocena skutku urazu w postępowaniu karnym GRZEGORZ
TERESIŃSKI, TOMASZ JUREK 233
405 Zabójstwa kwalifikowane i
uprzywilejowane TOMASZ JUREK, MARTA RORAT 238
406 Dzieciobójstwo i przerywanie ciąży TOMASZ JUREK
242
407 Przeniesiony zespół
Münchhausena TOMASZ JUREK, MARTA RORAT 248
408 Kryteria ciężkości uszczerbku na zdrowiu GRZEGORZ
TERESIŃSKI, TOMASZ JUREK 252
409 Realność zagrożenia życia GRZEGORZ TERESIŃSKI, TOMASZ
JUREK 260
410 Ciężki uszczerbek na zdrowiu prowadzący do zgonu GRZEGORZ
TERESIŃSKI, TOMASZ JUREK 265
411 Różnicowanie średniego i lekkiego uszczerbku na
zdrowiu TOMASZ JUREK, GRZEGORZ TERESIŃSKI 268
412 Weryfikacja lekkiego uszczerbku na zdrowiu GRZEGORZ
TERESIŃSKI, TOMASZ JUREK 277
413 Funkcja niebezpieczeństwa w ocenie skutku GRZEGORZ
TERESIŃSKI, TOMASZ JUREK 284
414 Niebezpieczność obrażeń, narzędzia lub sytuacji GRZEGORZ
TERESIŃSKI, TOMASZ JUREK 290
415 Bezpośredniość niebezpieczeństwa TOMASZ JUREK, GRZEGORZ
TERESIŃSKI 298
416 Nieudzielenie pomocy ofierze wypadku – ucieczka z miejsca
zdarzenia GRZEGORZ TERESIŃSKI, TOMASZ JUREK 303
417 Opiniowanie w przypadkach zatruć nowymi substancjami
psychoaktywnymi (tzw. dopalaczami)
RAFAŁ SKOWRONEK, GRZEGORZ BUSZEWICZ 307
418 Weryfikacja rozpoznania i kwalifikacja wstrząśnienia
mózgu GRZEGORZ TERESIŃSKI 313
419 Zdolność odtworzenia okoliczności urazu głowy GRZEGORZ
TERESIŃSKI 320
420 Cerebrastenia pourazowa, encefalopatia pourazowa i
neurastenia IWONA PTASZYŃSKA-SAROSIEK 326
421 Kwalifikacja następstw dystorsji kręgosłupa GRZEGORZ
TERESIŃSKI 332
422 Weryfikacja przebytego urazu obręczy barkowej GRZEGORZ
TERESIŃSKI 361
423 Opiniowanie medyczno-sądowe w sprawach cywilnych JAROSŁAW
BERENT 375
424 Rodzaje, zasady, przesłanki cywilnej odpowiedzialności
odszkodowawczej i spektrum sporów
JAROSŁAW BERENT, RADOSŁAW DROZD 385
425 Ocena procentowego uszczerbku na zdrowiu RADOSŁAW DROZD 391
426 Systemy indeksacji uszczerbku oraz następstw szkód
poniesionych na zdrowiu PIOTR KOWALSKI,
TOMASZ JUREK, RYSZARD SZOZDA, GRZEGORZ TERESIŃSKI 399
427 Pourazowe zaburzenia zdrowia psychicznego KINGA WIERZBA,
PIOTR JANECZEK, PIOTR KOWALSKI, TOMASZ JUREK 407
428 Weryfikacja związku padaczki z urazem GRZEGORZ TERESIŃSKI
413
429 Agrawacja i oszustwa ubezpieczeniowe RADOSŁAW DROZD 421
430 Ocena stopnia przyczynienia się RADOSŁAW DROZD, JAROSŁAW
BERENT 431
431 Opinie w sprawach z zakresu ubezpieczeń
społecznych RADOSŁAW DROZD 436
432 Ocena zdolności do składania oświadczeń woli PIOTR
JANECZEK, PIOTR KOWALSKI, KINGA WIERZBA 452
433 Wypadki przy pracy i choroby zawodowe RADOSŁAW DROZD 458
434 Ocena roszczeń z tytułu zakażeń wirusami zapalenia wątroby typu B i
C ŁUKASZ SZLESZKOWSKI 468
435 Weryfikacja związków
przyczynowo-skutkowych GRZEGORZ TERESIŃSKI 474
436 Ocena zdolności do udziału w czynnościach
procesowych GRZEGORZ TERESIŃSKI, TOMASZ JUREK 483
437 Ocena możliwości pozbawienia wolności GRZEGORZ TERESIŃSKI,
TOMASZ JUREK 489
438 Identyfikacja żyjących osób na podstawie danych
wizyjnych DOROTA LORKIEWICZ-MUSZYŃSKA, JULIA SOBOL 496
439 Analiza treści pornograficznych z udziałem
małoletnich AGATA THANNHÄUSER 512
440 Metody oceny wieku osób żyjących AGATA
THANNHÄUSER, GRZEGORZ STAŚKIEWICZ 519
441 Zespołowa rekonstrukcja wypadków drogowych JAN
UNARSKI, WOJCIECH WACH, GRZEGORZ TERESIŃSKI 532
442 Komputerowe wspomaganie rekonstrukcji wypadku
drogowego WOJCIECH WACH, JAN UNARSKI 538
443 Elektroniczne ślady wypadku WOJCIECH WACH, JAN UNARSKI 555
444 Wykorzystanie badań testowych, zależności statystycznych i baz
danych w rekonstrukcji
wypadków drogowych GRZEGORZ TERESIŃSKI 568
445 Kryteria techniczne ryzyka powstawania obrażeń
ciała MIROSŁAW KĘDZIERSKI 604
446 Ocena zdolności do kierowania pojazdami PIOTR ENGELGARDT
619
447 Ocena zdolności do kierowania pojazdami a zaburzenia metabolizmu
węglowodanów PIOTR ENGELGARDT 626
448 Wpływ schorzeń układu nerwowego i sercowo-naczyniowego na zdolność
do kierowania pojazdami
PIOTR ENGELGARDT 630
449 Ocena związku między wypadkiem a zażywaniem substancji
psychoaktywnych w kontekście kategorii
prawnych stanu pod wpływem i po użyciu MAREK WIERGOWSKI,
GRZEGORZ BUSZEWICZ 638
450 Znużenie, zmęczenie, zaśnięcie za kierownicą PIOTR
ENGELGARDT, MIROSŁAW KĘDZIERSKI 649
OCENA
PRAWIDŁOWOŚCI DZIAŁAŃ MEDYCZNYCH
451 Zasady oceny prawidłowości postępowania medycznego TOMASZ
JUREK, MARTA RORAT, GRZEGORZ TERESIŃSKI 655
452 Obiektywizacja błędów medycznych GRZEGORZ
TERESIŃSKI, TOMASZ JUREK 662
453 Klasyfikacja błędów medycznych TOMASZ JUREK,
MARTA RORAT 667
454 Formy narażenia na niebezpieczeństwo utraty życia albo
zdrowia TOMASZ JUREK 672
455 Analiza, rodzaje i zasady prowadzenia dokumentacji
medycznej MARTA RORAT, GRZEGORZ TERESIŃSKI 676
456 Znaczenie sekcji zwłok w ocenie działań
medycznych GRZEGORZ TERESIŃSKI, TOMASZ JUREK 693
457 Praktyka opiniowania w sprawach
„błędowych” GRZEGORZ TERESIŃSKI, TOMASZ
JUREK 698
458 Standardy postępowania klinicznego MARTA RORAT 706
459 Obszary opiniowania błędów medycznych GRZEGORZ
TERESIŃSKI, TOMASZ JUREK 710
460 Błędy decyzyjne na etapie pomocy doraźnej RADOSŁAW DROZD
714
461 Błędy w kardiologii AGNIESZKA NOWAK, SEWERYN NOWAK 721
462 Urazy głowy maskowane stanem nietrzeźwości RADOSŁAW DROZD,
GRZEGORZ TERESIŃSKI 730
463 Błąd medyczny w neurochirurgii RAFAŁ SKOWRONEK, MAREK
MANDERA 748
464 Pozostawienie ciała obcego podczas operacji GRZEGORZ
TERESIŃSKI, TOMASZ JUREK 753
465 Zaniechanie profilaktyki przeciwzakrzepowej GRZEGORZ
TERESIŃSKI, GRZEGORZ STAŚKIEWICZ 759
466 Błędy medyczne w położnictwie i neonatologii AGNIESZKA
NOWAK 768
467 Błąd medyczny w diagnostyce i leczeniu sepsy MARTA RORAT
779
468 Zakażenia związane z opieką zdrowotną (zakażenia
szpitalne) MARTA RORAT 784
469 Utajone objawy narastającego wstrząsu
krwotocznego GRZEGORZ TERESIŃSKI 791
470 Błędy w diagnostyce obrazowej ALEKSANDRA
BOROWSKA-SOLONYNKO, GRZEGORZ STAŚKIEWICZ 800
471 Błędne stwierdzenie zgonu RADOSŁAW DROZD 809
472 Opiniowanie w przypadkach nietrzeźwości personelu
medycznego TOMASZ JUREK 815
473 Problem odpowiedzialności dyspozytorów
medycznych RAFAŁ SKOWRONEK 821
474 Odpowiedzialność zawodowa lekarzy i lekarzy
dentystów KRZYSZTOF KORDEL 826
475 Stany naglące w medycynie sądowej GRZEGORZ TERESIŃSKI 834
476 Średnie czasy realizacji typowych ekspertyz GRZEGORZ
TERESINSKI 840
ADDENDA
477 Nomogram Henssgego GRZEGORZ TERESIŃSKI 847
478 Formularz dokumentowania badań łączących różne metody
ustalania czasu zgonu GRZEGORZ TERESIŃSKI 851
479 Szacowanie wieku szkieletowego oraz ustalanie długości ciała na
podstawie badań antropometrycznych
DOROTA LORKIEWICZ-MUSZYŃSKA, AGATA THANNHÄUSER 853
480 Tabele rozmiarów i masy narządów
wewnętrznych JULIA SOBOL, DOROTA LORKIEWICZ-MUSZYŃSKA 885
481 Tabele rozwoju płodu i dziecka AGATA THANNHÄUSER,
MAGDALENA CZUBA 890
482 Formularze badania układu ruchu GRZEGORZ TERESIŃSKI,
MICHAŁ TRACZ 896
483 Schematy anatomiczne do dokumentowania obrażeń i innych
patologii MICHAŁ TRACZ, GRZEGORZ TERESIŃSKI 904
484 Zakresy stężeń toksycznych wybranych związków
chemicznych we krwi pełnej lub w surowicy krwi
GRZEGORZ BUSZEWICZ 917
485 Jednostki miar stężeń w praktyce eksperckiej GRZEGORZ
BUSZEWICZ 941
486 Schematy diagnostyki tanatologicznej GRZEGORZ TERESIŃSKI,
GRZEGORZ BUSZEWICZ 944
487 Wybrane akty prawne przydatne w praktyce
sądowo-lekarskiej DOMINIKA KOCOWSKA-DZIK 953
488 Wybrane formularze DVI według wzoru Interpolu GRZEGORZ
TERESIŃSKI 976
489 Instrukcja zabezpieczania śladów przemocy na tle
seksualnym GRZEGORZ TERESIŃSKI 978
490 Dokumentacja stwierdzenia zgonu GRZEGORZ TERESIŃSKI,
WOJCIECH LABUDA 987
491 Zakres działalności eksperckiej uniwersyteckich zakładów
medycyny sądowej w Polsce GRZEGORZ TERESIŃSKI 998
492 Leksykon pojęć i eponimów z obszaru medycyny
sądowej JACEK BAJ 1015
493 Zagadnienia medyczno-sądowe w standardach kształcenia na kierunkach
medycznych GRZEGORZ TERESIŃSKI,
TOMASZ CYWKA 1035
494 Program szkolenia specjalizacyjnego z medycyny
sądowej GRZEGORZ TERESIŃSKI 1051
495 Wynagrodzenie i inne należności biegłych w procesie
karnym DARIUSZ WILK 1053
496 Wynagrodzenie i inne należności biegłych w postępowaniu
cywilnym DARIUSZ WILK 1067
497 Dokumentowanie śladów tortur (Protokół
stambulski) GRZEGORZ TERESIŃSKI 1077
498 Słowniczek pojęć prawnych DOMINIKA KOCOWSKA-DZIK 1089
499 Skale oceny bólu i stopnia niepełnosprawności wywołanej
bólem GRZEGORZ TERESIŃSKI 1105
500 Tabele procentowej oceny uszczerbku na zdrowiu GRZEGORZ
TERESIŃSKI, TOMASZ CYWKA 1118
Skorowidz 1121
Źródło rycin 1131
Wybrane publikacje książkowe w obszarze medycyny sądowej i nauk
pokrewnych 1133
Podstawa prawna 1139
1100
stron, Format: 20.5x24.5cm, oprawa twarda