NOWY DUCH KAPITALIZMU BOLTANSKI L. CHIAPELLO È. Księgarnia

Nowy duch kapitalizmu

„Luc Boltanski i Ève Chiapello piszą o trzech duchach kapitalizmu. Duch mieszczański powstał pod koniec XIX wieku i dominowały w nim małe, rodzinne firmy. Charakterystyczne dla niego są relacje paternalistyczne. Duch menedżerski przypadający na lata 1940‒1970 to czas wielkiego przemysłu, produkcji masowej, planowania, merytokracji i możliwości awansu. Realizowane w tych latach polityki publiczne miały na uwadze nierówności klasowe. Nowy, trzeci duch kapitalizmu pojawił się w latach osiemdziesiątych i przejął niektóre idee rewolty ’68. Wyrasta z organizacji sieciowej i realizuje się w takich wartościach, jak kreatywność, innowacja, mobilność i elastyczność. […] Sieć jest co prawda horyzontalna, jednak ceną za uzyskane w niej nowe możliwości – autonomii czy mobilności ‒ jest rezygnacja z praw społecznych. […] Dowartościowanie osobowości, rozwoju osobistego i relacji międzyludzkich przez nowe zarządzanie oraz jego naukowa (psychologiczna i filozoficzna) legitymizacja dają mu prawo do wnikania w prywatne, intymne sprawy pracowników”.

Z Wprowadzenia Małgorzaty Jacyno

Wprowadzenie (Małgorzata Jacyno) / XV
Podziękowania / 3

Prolog / 7

Odnowiony kapitalizm i coraz gorsza sytuacja społeczna / 9
Zagrożenie dla powojennego modelu społeczeństwa i zamęt ideologiczny / 16
Ogólne wprowadzenie / 24

O duchu kapitalizmu i o roli krytyki

Duch kapitalizmu / 26
Minimalna definicja kapitalizmu / 26
Kapitalizm potrzebuje ducha / 31
Z czego składa się duch kapitalizmu / 38
Historyczne stadia ducha kapitalizmu / 45
Pochodzenie usprawiedliwień wpisanych w ducha kapitalizmu / 50
Miasta jako normatywne punkty oparcia dla konstruowania usprawiedliwień / 53
Duch kapitalizmu uprawomocnia i ogranicza proces akumulacji / 58
Kapitalizm i jego krytyki / 61
Wpływ krytyki na ducha kapitalizmu / 63
Próby siłowe i próby prawomocne / 67
Rola krytyki w dynamice prób / 70
Historyczne formy krytyki kapitalizmu / 75
Niepełność krytyki / 82
Niezależne od krytyki przemiany ducha kapitalizmu / 84

Część pierwsza POWSTANIE NOWEJ KONFIGURACJI IDEOLOGICZNEJ

Rozdział I / 89

Dyskurs menedżerski w latach dziewięćdziesiątych

Źródła informacji na temat ducha kapitalizmu / 89
Literatura menedżerska jako wzorzec normatywny dla kapitalizmu / 89
Teksty zogniskowane wokół mobilizacji kadr / 97
Przemiany problematyki menedżerskiej od lat sześćdziesiątych do dziewięćdziesiątych / 100
Lata sześćdziesiąte: nawoływania o zarządzanie przez cele / 100
Lata dziewięćdziesiąte: ku modelowi przedsiębiorstwa sieciowego / 110
Zmiana form mobilizacji / 136
Lata sześćdziesiąte: ekscytacja postępem i bezpieczeństwo karier / 136
Lata dziewięćdziesiąte: rozwój osobisty przez realizowanie projektów / 142
Podsumowanie. Nowe zarządzanie jako odpowiedź na krytyki kapitalizmu / 153

Rozdział II / 159

Formowanie się miasta przez projekty

Miasto przez projekty / 166
Zasada osądu i hierarchia bytów w mieście przez projekty / 168
Formy sprawiedliwości w mieście przez projekty / 185
Antropologia i naturalność miasta przez projekty / 193
Oryginalność miasta przez projekty / 196
W stosunku do miasta natchnionego / 196
W stosunku do miasta rynkowego / 197
W stosunku do miasta renomy / 201
W stosunku do miasta domowego / 202
W stosunku do miasta przemysłowego / 206
Miasto przez projekty oddaje specyfikę korpusu z lat dziewięćdziesiątych / 207
Upowszechnienie się reprezentacji sieciowej / 211
Wysyp prac na temat sieci / 211
Sieć: od nieprawomocności do prawomocności / 215
Uwagi o pochodzeniu prac na temat sieci / 218
Naturalizacja sieci w naukach społecznych / 228
Podsumowanie. Zmiany w moralności wywołane przez nowego ducha kapitalizmu / 231
Zmiana stosunku do pieniądza i mienia / 232
Zmiana stosunku wobec pracy / 236

Część druga PRZEMIANY KAPITALIZMU I ROZBROJENIE KRYTYKI

Rozdział III / 241

Rok 1968. Kryzys i odnowa kapitalizmu

Krytyczne lata / 244
Połączenie krytyki społecznej i krytyki artystycznej / 244
Dezorganizacja produkcji / 250
Roszczenia / 253
Reakcje i odpowiedzi na krytykę / 258
Pierwsza odpowiedź w terminach krytyki społecznej / 260
Druga odpowiedź w terminach krytyki artystycznej / 269
Pokolenie ’68 u władzy: socjaliści i elastyczność / 286
Podsumowanie. Rola krytyki w odnowie kapitalizmu / 291

Rozdział IV / 298

Demontaż świata pracy

O zakresie interesujących nas przekształceń / 299
Zmiany w wewnętrznej organizacji pracy / 300
Przeobrażenia struktury produkcyjnej / 303
Przeobrażenia pracy / 309
Prekaryzacja zatrudnienia / 309
Dualizacja pracy najemnej / 318
Skutki procesu selekcji / wykluczenia / 324
Redukcja ochrony pracowników i regres socjalny / 339
Wzrost intensywności pracy za tę samą płacę / 342
Przeniesienie na państwo kosztów angażowania ludzi do pracy / 353

Rozdział V / 359

Osłabienie mechanizmów obronnych świata pracy

Desyndykalizacja / 360
Zasięg desyndykalizacji / 362
Represje antyzwiązkowe / 369
Restrukturyzacje jako źródło desyndykalizacji / 373
Omijanie związków zawodowych przez praktyki nowego zarządzania / 377
Paraliżująca niejednoznaczność nowych mechanizmów / 380
Nieprzewidziane skutki zdobyczy legislacyjnych / 384
Ruch związkowy jako na wpół posłuszna ofiara krytyki artystycznej / 388
Dysfunkcje związkowe niekorzystne dla uzwiązkowienia / 392
Podważenie modelu klas społecznych / 396
Przedstawienie społeczeństwa jako zespołu klas społecznych w ramach państwa narodowego / 396
Kryzys modelu klas społecznych / 402
Rola przemieszczeń kapitalizmu w procesie dekonstrukcji klas społecznych / 405
Zakwestionowanie istnienia klas społecznych i jego wpływ na krytykę / 420
Wpływ dekategoryzacji na próby pracy / 424
Wpływ przemieszczeń na próby zinstytucjonalizowane / 426
Rola kategoryzacji w budowaniu sprawiedliwych prób / 426
Przemieszczenia i kategoryzacje: od próby wielkości do próby siłowej / 433
Identyfikacja nowych prób i odbudowa kategorii osądu / 436
Podsumowanie. Koniec krytyki? / 439

Część trzecia NOWY DUCH KAPITALIZMU I NOWE FORMY KRYTYKI

Rozdział VI / 447

Odnowa krytyki społecznej

Przebudzenie krytyki społecznej: od wykluczenia do wyzysku / 449
Od klas społecznych do wykluczenia / 449
Działalność humanitarna / 454
Nowe ruchy społeczne / 456
Problematyczność wykluczenia jako pojęcia krytycznego / 461
Zachowania egoistyczne w świecie koneksjonistycznym / 463
Wyzysk w świecie sieciowym / 471
Wyzysk niemobilnych przez mobilnych: test modelu / 478
Ku koneksjonistycznym mechanizmom sprawiedliwości? / 490
Elementy ogólnej gramatyki wyzysku / 490
Warunki ustanowienia miasta przez projekty / 495
Pomysły na ograniczenie koneksjonistycznego wyzysku / 501
Nowe ramy identyfikacji wkładu poszczególnych uczestników / 504
Ku sprawiedliwszym zasadom wynagradzania / 508
Ku wyrównaniu szans mobilności / 519
Podsumowanie. Miejsce prawa / 531

Rozdział VII / 534

Próba krytyki artystycznej

Przejawy niepokoju / 536
Anomia w świecie koneksjonistycznym / 537
Dzisiejsze wskaźniki anomii / 540
Jakie wyzwolenie? / 542
Wyzwolenie oferowane przez pierwszego ducha kapitalizmu / 544
Krytyka kapitalizmu jako czynnika wyzwolenia / 546
Od drugiego ducha kapitalizmu do jego obecnej formy / 548
Narzucona samorealizacja i nowe formy ucisku / 550
Dwa znaczenia „wyzwolenia”, którymi grają kapitalistyczne pętle rekuperacji / 555
Jaka autentyczność? / 564
Krytyka nieautentyczności związana z drugim duchem kapitalizmu: krytyka umasowienia / 564
Marszandyzacja różnicy jako odpowiedź kapitalizmu / 568
Niepowodzenia marszandyzacji autentyczności i powrót niepokoju / 570
Podejrzenie wobec przedmiotów: przykład ekoproduktów / 577
Nowe żądanie autentyczności: krytyka sfabrykowanej różnicy / 580
Neutralizacja krytyki nieautentyczności i jej niepokojące skutki / 582
Dyskwalifikacja dążenia do autentyczności / 585
Niepokój o relacje: między przyjaźnią a interesem / 589
Nowe zarządzanie i oskarżenia o manipulację / 592
Być kimś i być elastycznym / 597
Miasto przez projekty i redefinicja tego, co można przekształcić w towar / 601
Podsumowanie. Ożywienie krytyki artystycznej? / 606
Bezpieczeństwo jako czynnik wyzwolenia / 608
Ograniczenie sfery rynkowej / 612
Podsumowanie / 615

Siła krytyki

Aksjomatyka modelu zmiany / 615
Etapy przemiany ducha kapitalizmu / 626
Krytyka w sytuacji zgody co do istotnych prób / 626
Napinanie prób zinstytucjonalizowanych pod wpływem krytyki / 629
Przemieszczenia i obchodzenie prób zinstytucjonalizowanych / 635
Przemieszczenia zyskują zaczątki legitymizacji, grając na różnicach między siłami krytycznymi / 641
Neutralizacja krytyki zinstytucjonalizowanych prób pod wpływem przemieszczeń / 645
Wznowienie akumulacji i przegrupowanie kapitalizmu / 650
Niszczycielskie skutki przemieszczeń i zagrożenia dla samego kapitalizmu / 650
Rola krytyki w identyfikowaniu zagrożeń / 656
Ożywienie krytyki / 658
Budowanie nowych mechanizmów sprawiedliwości / 663
Kształtowanie się miast / 664

Postscriptum / 670
Socjologia wobec fatalizmów

ANEKSY

Aneks 1 / 681
Charakterystyka tekstów menedżerskich

Aneks 2 / 684
Lista tekstów źródłowych z korpusów literatury menedżerskiej
Korpus z lat sześćdziesiątych / 684
Korpus z lat dziewięćdziesiątych / 686

Aneks 3 / 689
Globalny obraz statystyczny tekstów menedżerskich
Oprogramowanie / 689
Walidacja ogólnej treści obu korpusów / 690

Aneks 4 / 699
Relatywna obecność różnych „miast” w obu korpusach

Przypisy / 703

Przypisy do Prologu / 703
Przypisy do Ogólnego wprowadzenia / 706
Przypisy do rozdziału I / 719
Przypisy do rozdziału II / 721
Przypisy do rozdziału III / 729
Przypisy do rozdziału IV / 745
Przypisy do rozdziału V / 762
Przypisy do rozdziału VI / 779
Przypisy do rozdziału VII / 800
Przypisy do Podsumowania / 810

Bibliografia / 816

Posłowie (2010) / 847

Ponowne spojrzenie na projekt teoretyczny / 847
Powrócić do mówienia o kapitalizmie / 848
Badanie krytyki a uprawianie krytyki / 853
Odpowiedź na niektóre krytyki / 855
Ekonomia konwencji a teoria regulacji / 855
Niedoszacowanie znaczenia innowacji technologicznych / 856
Stosunek do marksizmu: wychodząc poza bazę i nadbudowę / 857
Nasze rozumienie „ideologii” / 858
Czy jest to książka specyficznie francuska? / 858
Miejsce sieci i jego interpretacja / 859
Podwójna ontologia świata społecznego / 862
Kilka uwag na temat „opóźnienia krytyki” / 865
Powtórne spojrzenie na naszą interpretację kapitalizmu / 867

Indeks osób / 874

L + 888 stron, Format 138 x 220 mm, oprawa miękka

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.