Głównym zamierzeniem prezentowanej książki jest próba refleksji nad
dwoma zagadnieniami: po pierwsze - czym jest deficyt demokracji w Unii Europejskiej, jakie
są jego uwarunkowania, przejawy i cechy konstytutywne, po drugie - jaka jest rola
europejskich grup interesów w kształtowaniu legitymacji demokratycznej dla procesu
integracji europejskiej.
Unia Europejska jest często krytykowana za niedostatek procedur demokratycznych w
kreowaniu polityk unijnych, za powstanie deficytu demokracji, za brak dostatecznej
jawności i przejrzystości procedur decyzyjnych. Analizy i badania naukowe zmierzają do
wnikliwego wyjaśnienia zjawiska deficytu demokracji i kontekstu jego powstania.
Zdecydowana większość z nich skoncentrowana jest na zagadnieniach prawnych i
instytucjonalnych, niewiele uwagi poświęca się problematyce grup interesu i ich roli w
przezwyciężaniu niedostatecznej legitymizacji procesów integracyjnych.
Książka składa się z dwóch zasadniczych części. Pierwsza z nich jest obszerną
relacją z organizowanej przez Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego w 2007 roku
konferencji poświeconej analizie deficytu demokracji w Unii Europejskiej oraz znaczeniu
grup interesu w demokratyzacji procesów integracyjnych. Część drugą książki stanowi
zestaw dziewięciu artykułów poświęconych tej samej problematyce co konferencja,
jednakże są to analizy pogłębiające i rozszerzające wątki poruszane w czasie
dyskusji panelowych.
Przygotowanie niniejszej publikacji, jak też zorganizowanie konferencji i prowadzenie
wykładu na temat procesu integracji europejskiej w Instytucie Socjologii UW są wpisane w
realizację projektu badawczego J. Monnet 05/0247 na Wydziale Filozofii i Socjologii
Uniwersytetu Warszawskiego.
Spis treści:
Wprowadzenie
I. Referaty wygłoszone podczas konferencji:
Panel I - Deficyt demokracji w Unii Europejskiej - uwarunkowania instytucjonalne i
polityczne
Jan Zielonka, University of Oxford
Jacek Czaputowicz, Ministerstwo Spraw Zagranicznych
Paweł Swieboda, DemosEuropa
Najważniejsze głosy w dyskusji
Panel II - Deficyt demokracji w Unii Europejskiej - oczekiwania społeczne
Lena Kolarska-Bobińska, Instytut Spraw Publicznych
Jan Olbrycht, Parlament Europejski
Krzysztof Jasiecki, Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Najważniejsze głosy w dyskusji
Panel III - Czy grupy interesów oraz inne formy zorganizowanego społeczeństwa
obywatelskiego mogą mieć wpływ na ograniczenie deficytu demokracji w Unii Europejskiej?
Urszula Kurczewska, Instytut Socjologii UW
Wiesława Kózek, Instytut Socjologii UW
Georges Martins, Komisja Europejska
Jarosław Pietras, Wydział Nauk Ekonomicznych UW
Anna Karaszewska, PKPP "Lewiatan", BusinessEurope
Andrzej Adamczyk, NSZZ "Solidarność" oraz ETUC
Najważniejsze głosy w dyskusji
II Rola grup interesów w przezwyciężaniu deficytu demokracji w Unii
Europejskiej
1.Tomasz Grzegorz Grosse, Deficyt demokratyczny w UE i metody jego przezwyciężania
2.Lena Kolarska-Bobińska, Konsolidacja demokracji w Europie Środko wej i Wschodniej po
rozszerzeniu Unii Europejskiej
3.Wiesława Kózek, Czy grupy interesów oraz inne formy zorganizowanego społeczeństwa
obywatelskiego mogą mieć wpływ na ograniczenie deficytu demokracji w UE? Dostrzegając
ąuangos i nie wylewając dziecka z kąpielą
4.Krzysztof Jasiecki, O lobbingu i demokracji w Radzie Europy
5.Małgorzata Molęda-Zdziech, Ku skuteczniejszym regulacjom lobbingu na forum UE
6.Urszula Kurczewska, Rola europejskich grup interesów ekonomicznych w kształtowaniu
polityk sektorowych UE
7.Iga Wasilewicz, Lobbing organizacji kobiecych w Unii Europejskiej
8.Mateusz Bielawski, Specyfika rzecznictwa interesów we Francji
9.Sylwia Taha, Miejsce lobbingu i grup interesu w systemie politycznym Włoch
219 stron, B5, miękka oprawa