Publikacja stanowi prezentację polskiego liberalizmu, którego korzenie
odnajdujemy w fizjokratyzmie w połowie XVIII w.
Szczytowymi osiągnięciami polskiej myśli liberalnej są zaś koncepcje
Szkoły Krakowskiej z lat 20. i 30. XX w. Liberalizm polski nawiązuje do podstawowych
założeń liberalizmu zachodnioeuropejskiego, nie jest jednak wobec niego wtórny —
cechuje go odrębność i oryginalność. Uwidaczniają się w nim wpływy polskiej
tradycji intelektualnej poprzednich wieków, ze szczególnym w niej miejscem demokracji
jako wartości. Myśl liberalna w Polsce najpełniejszy swój wyraz odnalazła na
płaszczyźnie ekonomicznej, dla której polityka była dopełnieniem.
Polska myśl liberalna od połowy XVIII do lat 30. XX w. ewoluowała,
opierając się jednak na kanonie podstawowych wartości takich, jak wolność,
własność, indywidualizm.
Polscy teoretycy liberalizmu pozostawili bogatą spuściznę teoretyczną,
która była obecna w kulturze duchowej narodu, choć nie przekładała się na praktykę
życia społecznego.
Spis treści:
Wstęp
Rozdział I
Fizjokratyczny model społeczeństwa i gospodarki
1. Podstawowe założenia teoretyczne
1.1. Wielowątkowość kontekstu kulturowego
1.2. Obiektywny charakter porządku naturalnego
1.3. Własność jako niezbywalne prawo człowieka
1.4. Ograniczona rola państwa
1.5. Ekonomia jako nauka
2. Fizjokratyzm w Polsce
2.1. Uwarunkowania społeczne, polityczne i historyczne
2.2. Rola praw natury
2.3. Podmiotowy sens wolności i własności
2.4. Znaczenie fizjokratyzmu dla rozwoju myśli liberalnej
Rozdział II
Liberalizm szkoły klasycznej
1. Podstawy teorii
1.1. Różnorodność inspiracji filozoficznych
1.2. Założenia antropologiczne jako fundament klasycznego liberalizmu
1.3. Zagadnienia gospodarowania
2. Polski model klasycznego liberalizmu
2.1. Uwagi wstępne
2.2. Jednostka a społeczeństwo
2.3. Wolność gospodarowania a państwo
2.4. Metoda badania rzeczywistości gospodarczej
Rozdział III
Liberalizm dojrzały — ujęcie normatywne
1. Ośrodki myśli liberalnej
2. Otoczenie systemu ekonomicznego — etyka liberalna
3. Teoria rozwoju kapitalizmu
3.1. Wolność i własność jako warunek autonomii jednostki
3.2. Służebność państwa
3.3. Uzasadnienie wyższości liberalizmu nad socjalizmem
4. Funkcje ekonomii politycznej
Rozdział IV
Liberalizm społeczny Szkoły Krakowskiej
1. Charakterystyka środowiska naukowego Szkoły Krakowskiej
2. Liberalizm — nie tylko ekonomia wolności
2.1. Kolektywizm versus indywidualizm
2.2. Spontaniczny porządek gospodarczy
2.3. Moralny wymiar liberalizmu
2.4. Postęp techniki a wolny rynek
3. Porządkująca siła państwa
3.1. Krytyka etatyzmu i monopolizacji
3.2. Społeczne zadania państwa
Zakończenie
Bibliografia
Summary
Indeks osób
308 stron, B5, oprawa miękka